“Τί είναι η Ίνδικτος;” του Αρχιμ. Ιωακείμ Οικονομίκου

Του Αρχιμ. Ιωακείμ Οικονομίκου, Ιεροκήρυκα της Ι. Μ. Κίτρους 

Την 1η Σεπτεμβρίου εκάστου έτους, διαβάζουμε στο Συναξάρι της ημέρας: “Τη αυτή ημέρα αρχή του εκκλησιαστικού έτους ήτοι της νέας Ινδικτιώνος”. Τι είναι όμως αυτή η εορτή, πώς καθιερώθηκε και τι σημαίνει για την Εκκλησία;

Καταρχήν η λέξη Ίνδικτος, είναι λατινική και σημαίνει τον ορισμό, το διάγγελμα, το διάταγμα. Το αντίστοιχο ελληνικό, είναι η Επινέμησις. Το διάταγμα αυτό, εκδίδονταν από τους Ρωμαίους Αυτοκράτορες, με σκοπό να καθορίσουν το ύψος του φόρου από την παραγωγή, τον οποίο έπρεπε να πληρώσουν οι υπήκοοι της Ρώμης, για την συντήρηση του στρατού. Το διάγγελμα αυτό ίσχυε για δέκα πέντε χρόνια και αυτό γιατί, κάθε δέκα πέντε χρόνια απολύονταν οι παλαιοί στρατιώτες και κατατάσσονταν οι νέοι.

Με την πάροδο όμως των ετών, η λέξη Ινδικτιών έπαψε να σημαίνει μόνο το διάγγελμα, αλλά αρχίζει να σημαίνει και το διάστημα των δέκα πέντε ετών. Έτσι άρχισαν να μετρούν τον χρόνο σε Ινδίκτους ή Ινδικτιώνες (πρώτη Ίνδικτος, δευτέρα Ίνδικτος κ.ο.κ.).

Στα χρόνια της Ρωμηοσύνης, αυτό πού αποκαλούμε Βυζάντιο, η Ινδικτιών αρχίζει πλέον να σημαίνει την μέτρηση του χρόνου. Αυτό έγινε από τον πρώτο Ρωμηό Αυτοκράτορα Μέγα Κωνσταντίνο. Η μέτρηση αυτή του χρόνου ονομάστηκε Κωνσταντίνειος Ινδικτιών και Ελληνική. Ο Μεγάλος Αυτοκράτορας Ιουστινιανός το 537, εισήγαγε την μέτρηση των Ινδικτιώνων στα επίσημα κρατικά και δικαστικά έγγραφα και αποφάσεις. έτσι μετρούσαν 1ο έτος της βασιλείας της τάδε Ινδικτιώνος.

Η έναρξη της Ινδικτιώνος στα ρωμαϊκά χρόνια ξεκινούσε την 1η Σεπτεμβρίου, κάτι πού συνέχισε το Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος – η Ρωμηοσύνη – το Βυζάντιο. Η μέτρηση της Ινδικιτώνος ξεκινούσε τον Σεπτέμβριο, γιατί είναι η αρχή του Φθινοπώρου, όπου αι οπώρες φθίνουν, και η γή ετοιμάζεται ύστερα από την ξεκούραση του χειμώνος να παράξει την νέα παραγωγή της. Αυτήν την παράδοση συνέχισε και η Εκκλησία και στα επόμενα χρόνια και μέχρι σήμερα, αφού θεωρεί την 1η Σεπτέμβρίου την αρχή του νέου εκκλησιαστικού έτους, μετρώντας συγχρόνως και τις Ινδικιτώνες. Ιδιαίτερα δε, η εορτή αυτή τιμάται και εορτάζεται πανηγυρικά και μεγαλόπρεπα στο Ιερό Κέντρο της Ορθοδοξίας μας, το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο.

Κάθε χρόνο, τελείται η Θεία Λειτουργία στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό, στην οποία χοροστατεί ο Πατριάρχης του Γένους μαζί με τους Συνοδικούς και άλλους παρεπιδημούντες Αρχιερείς, οι οποίοι στο τέλος υπογράφουν και τον Κώδικα της νέας Ινδικτώνος.

Όπως διαβάζουμε στο επίσημο ημερολόγιο του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας, ο Πατριάρχης φέρει Πετραχήλι και Ωμοφόριο και ποιεί “Ευλογητό ο θεός….”. Ο Μέγας Αρχιδιάκονος λέει το Τρισάγιο, και ο δεξιός χορός το απολυτίκιο της ημέρας. Ακολουθούν οι αιτήσεις από τους Διακόνους, ο Πατριάρχης λέγει την ευχή “Επάκουσον ημών ο θεός….” και αμέσως κάνει την Απόλυση. Μετά το “Δι’ ευχών….”, ο Αρχιγραμματεύς και ο Υπογραμματεύς, φέρουν στον Πατριάρχη τον Κώδικα πού περιέχει την Πράξη της νέας Ινδίκτου. ο Μέγας Αρχιδιάκονος εκφωνεί το “Πρόσχωμεν” και ο Πατριάρχης αναγιγνώσκει την Πράξη. Ο Δευτερεύων Διάκονος μόλις ακούσει τις λέξεις “ικέτιδας χείρας αναφωνούμεν” εκφωνεί “Του Κυρίου δεηθώμεν” και ο Πατριάρχης συνεχίζει την ανάγνωση της Πράξεως. Μετά την ανάγνωση, ο Πατριάρχης κατέρχεται του Θρόνου και έρχεται στο τραπέζι το οποίο το οποίο βρίσκεται μπροστά από το Δεξιό χορό, και αφού ασπαστεί το Ιερό Ευαγγέλιο υπογράφει την Πράξη της νέας Ινδικιτώνος. Το ίδιο κάνουν και οι υπόλοιποι Αρχιερείς, οι οποίοι μετά την υπογραφή ασπάζονται τον Πατριάρχη και ανέρχονται στην Αίθουσα του Θρόνου.

Καλή χρονιά. Χρόνια πολλά.

Διαβάστε ακόμα