Γράφει ο Αρχιμ. Ρωμανός Αναστασιάδης – Κληρικός της Ι. Μ. Ρεθύμνης
Μια χαρά τελικά είναι το κοινό Ανακοινωθέν των τεσσάρων Προκαθημένων της Μέσης Ανατολής ως προς το Ουκρανικό.
Κατ’ αρχάς θεωρούν γεγονός, δεδομένο και αδιαμφισβήτητο, την χορήγηση της Αυτοκεφαλίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Εκκλησία της Ουκρανίας. Οι τέσσερεις Προκαθήμενοι ούτε υπόνοια δεν αφήνουν περί μη κανονικής χορήγησης της Αυτοκεφαλίας. Μιλούν καταφατικά για τα ζητήματα που δημιουργήθηκαν μετά την χορήγηση της Αυτοκεφαλίας, δηλαδή εστιάζουν την προσοχή και το ενδιαφέρον τους στο πώς θα συμβάλουν στην επίλυση αυτών των ζητημάτων, και σε καμία περίπτωση δεν ζητούν να τεθεί το θέμα της Αυτοκεφαλίας σε οποιαδήποτε άλλη διάσταση πέραν της κανονικής της. Δηλαδή, ουσιαστικά αναγνωρίζουν το αποκλειστικό δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την χορήγηση Αυτοκεφαλίας, ως εκ τούτου και την κανονικότητα των αποφάσεών του για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Έτσι δεν γίνεται κανένας λόγος ούτε για “Πανορθόδοξη” Σύσκεψη ή Σύναξη ή ό,τι άλλο παρεμφερές, που θα έθετε σε αμφισβήτηση τα προνόμια της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.
Εξάλλου, τα προβλήματα που προέκυψαν μετά την Αυτοκεφαλία, για τα οποία γίνεται λόγος στο Ανακοινωθέν, είναι κυρίως απόρροια της αντίδρασης της Μόσχας και της άρνησής της να δεχθεί ό,τι επιτάσσουν οι Κανόνες της Εκκλησίας και η Ιερά Παράδοση και Τάξη της. Αυτό αφήνεται σαφώς να εννοηθεί αφού οι Προκαθήμενοι δίνουν έμφαση στο ζήτημα της Ευχαριστιακής Ενότητας του πληρώματος της Εκκλησίας, η διατάραξη της οποίας έγινε με την αντικανονική και κραυγαλέα απόφαση της Μόσχας να διακόψει την Ευχαριστιακή Κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως “αντίποινα” για τις κανονικές αποφάσεις του στην Ουκρανία.
Τέλος, η επίκληση της ειρήνης και της αποχής από πράξεις βίας έχει το νόημά της, αφού δεν αποτελεί δικαίωση των αιτιάσεων της Μόσχας κατά της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ουκρανίας, αλλά με νόημα οι Τέσσερεις Προκαθήμενοι της Μέσης Ανατολής αποδοκιμάζουν τέτοιες συμπεριφορές “απ´ όπου και αν προέρχονται ή όποια και αν είναι τα αίτια και τα κίνητρα που τις προκαλούν”. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι πρώτη η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου είχε συμπεριλάβει σχετική προτροπή στο Ανακοινωθέν της 11-10-2018 αποφασίζοντας “Να κάμη έκκλησιν προς πάσας τας εμπλεκομένας πλευράς να αποφεύγουν καταλήψεις Ναών, Μονών και άλλων περιουσιακών στοιχείων, ως και πάσαν πράξιν βίας και εκδικητικότητος, εις επικράτησιν της ειρήνης και της αγάπης του Χριστού”.
Το σχετικό απόσπασμα από το Ανακοινωθέν έχει ως εξής:
“Επίσης, συζήτησαν τα προβλήματα, τα οποία δημιουργήθηκαν μετά την χορήγηση της αυτοκεφαλίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία.
Κατόπιν ενημερώσεως του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου για την μεσολαβητική πρωτοβουλία, την οποία προσωπικώς ανέλαβε, οι τρεις Προκαθήμενοι συντάσσονται με αυτή, ώστε ο Μακαριώτατος να τη συνεχίσει προς όφελος της εν Χριστώ ενότητας της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Oι Μακαριώτατοι και Αγιώτατοι Προκαθήμενοι στο πνεύμα της συνάντησης αυτής κάλεσαν όλες τις πλευρές να εργασθούν αφενός για την επίτευξη της Ευχαριστιακής ενότητας, η οποία αποτελεί το πλήρωμα της Εκκλησίας εν Χριστώ Ιησού και αφετέρου, με σκοπό την προστασία των πιστών και των ιερών ναών και μονών από επιθέσεις και από κάθε πράξη βίας, απ´ όπου και αν προέρχονται ή όποια και αν είναι τα αίτια και τα κίνητρα που τις προκαλούν.”
