Του Αρχιμ. Φιλίππου Χαμαργιά, Πρωτοσυγκέλλου της Ι. Μ. Μεσσηνίας
Μια αντίθεση μας παρουσιάζει μέσα από την αυριανή παραβολή ο Ιησούς. Δυο τελείως αντίθετες καταστάσεις της ζωής. Αντίθετες μεν, αλλά έχουν δυο κοινά σημεία που τις συνδέουν. Ο άνθρωπος και το χρήμα. Και στις δυο περιπτώσεις αναφέρεται σε δυο πρόσωπα, στον πλούσιο και στο Λάζαρο και το μήλον της έριδος είναι το χρήμα. Ο πλούσιος το έχει. Ο Λάζαρος δεν το έχει. Και εκείνο που μας κάνει εντύπωση στη συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή είναι πως ο πλούσιος έχει μεν τον πλούτο αλλά δεν έχει ταυτότητα, δεν αναφέρεται πουθενά το όνομά του. Ο πτωχός δεν έχει πλούτο και χρήματα αλλά έχει ταυτότητα και όνομα, είναι ο Λάζαρος.
Ακούγοντας κάποιος την ευαγγελική αυτή περικοπή είναι έτοιμος να καταδικάσει αφενός μεν τον πλούσιο και να δείξει συμπάθεια και στοργή στον πτωχό. Όμως η παραβολή αυτή δεν επέχει θέση δικαστηρίου που θα καταδικάσει τον έναν και θα δικαιώσει τον άλλον. Η παραβολή αυτή είναι ένα δίδαγμα σε όσους την διαβάζουν, την ακούν και την κατανοούν.
Η κρίση και η τελική απόφαση ανήκει μόνο στο Δίκαιο Κριτή. Κι Αυτός είναι που βάζει τα πράγματα στη θέση τους, όπως αποτυπώνονται στην ευαγγελική περικοπή[1].
Ποιο ήταν άραγε το αμάρτημα του πλουσίου που τον κατέταξε στον τόπο της βασάνου; Ασφαλώς όχι το γεγονός ότι ήταν πλούσιος. Διότι υπάρχουν πλούσιοι που το πρώτο μέλημά τους είναι η ενίσχυση των αδυνάτων και η προσφορά στο συνάνθρωπο. Λίγοι μεν αλλά ευτυχώς υπάρχουν. Εκείνο που του καταλόγισε ο Κύριος είναι το ότι ήταν πλούσιος μόνο για τον εαυτό του. Κύριο μέλημά του και άξονας περιστροφής των πάντων ήταν μόνον ο εαυτός του. Μοναδικό του πρόβλημα ήταν το πώς θα περάσει αυτός καλύτερα. Απορροφημένος στο “Τώρα” και στο “Εγώ” του, δεν νοιάστηκε ποτέ για το αύριο, για την αιωνιότητα. Ακόμη και στον Άδη νοιάζεται μόνο για τον εαυτό του και το στενό του οικογενειακό περιβάλλον. Κάποιοι θα πουν, δικαιολογώντας τον, “Ήταν ανεκτικός. Άφηνε τον πτωχό Λάζαρο να κάθεται στην πόρτα του. Δεν τον έδιωξε!” . Μα αλήθεια, ας αναρωτηθούμε…τον είχε δει ποτέ; Γνώριζε ότι κάποιος βρίσκεται στην πόρτα του και έχει ανάγκη; Και η απάντηση είναι πως ναι! Τον γνώριζε! Τον γνώριζε τόσο καλά, ώστε και μετά θάνατον τον αναγνώρισε και ζήτησε από τον Αβραάμ ονομαστικά να στείλει τον Λάζαρο να τον βοηθήσει. Εκείνο λοιπόν που τον διέκρινε ήταν η αδιαφορία του για τον συνάνθρωπο στη ζωή. Δεν του έκανε κακό, δεν τον έδιωξε ποτέ από την πόρτα του. Όμως έκανε κάτι χειρότερο. Αδιαφόρησε και τον αγνοούσε!
Κάτι ανάλογο κάνουμε κι εμείς δυστυχώς πολλές φορές. Μια ανάλογη στάση αναδεικνύεται με τη συμπεριφορά μας απέναντι στους άλλους. Πόσες φορές ενώ είμαστε αυτοί που καταδικάζουμε συμπεριφορές σαν αυτή του πλουσίου της ευαγγελικής περικοπής, εν τούτοις την ίδια στιγμή συμπεριφερόμαστε με τον ίδιο τρόπο. Η αδιαφορία μας και η άγνοια μας είναι πολλές φορές η απάντησή μας στις παρακλήσεις και στις ανάγκες των συνανθρώπων μας. Κι ενώ πολλές φορές εθιμικά έως υποκριτικά θυμόμαστε τις ημέρες των Εορτών των Χριστουγέννων και του Πάσχα, τους πτωχούς, τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου ζούμε στην αδιαφορία μας και προσπαθούμε να πείσουμε τον εαυτό μας ότι έχουμε κάνει απλά το καθήκον μας κατά τις Εορτές. Βέβαια πολλοί θα προβάλλουμε και τη δικαιολογία ότι σήμερα όλοι περνάμε δύσκολα λόγω της οικονομικής κρίσης που δοκιμάζει η ανθρωπότητα. Σε αυτή τη δικαιολογία έρχεται να μας αποστομώσει ο Μέγας Βασίλειος λέγοντας : «Είσαι φτωχός; Εξάπαντος υπάρχει κι άλλος φτωχότερος από εσένα!»
Όποιος ζει απομονωμένος στο μικρόκοσμό του, δημιουργεί ένα χάσμα μεταξύ των ανθρώπων, μεγαλύτερο από το χάσμα μεταξύ των νεκρών στον Άδη. Ο εγωισμός και η φιλαυτία δημιουργεί κενά δυσαναπλήρωτα και χάσματα αγεφύρωτα στις σχέσεις μας με τους άλλους. Κι έτσι χωρίζουμε από τον Θεό που είναι η μοναδική έκφραση της Αγάπης.
Αν λοιπόν θέλουμε να έχουμε πρόσωπο, όνομα και ταυτότητα καλούμαστε να γίνουμε μέλη μιας κοινωνίας αγάπης και αλληλεγγύης. Να πάψουμε να ζούμε κλεισμένοι στο “εγώ” μας και να ρίξουμε μια ματιά στον κόσμο γύρω μας, να γίνουμε μέρος αυτού του κόσμου και να μην ζούμε στην ψευδαίσθηση πως εμείς και μόνο εμείς είμαστε όλος ο κόσμος.
[1] Λουκά 16, 25
