Του Αρχιμ. Φιλίππου Χαμαργιά, Πρωτοσυγκέλλου της Ι. Μ. Μεσσηνίας
Ενώ ο Κύριος πορεύεται προς το Πάθος, την ίδια στιγμή οι μαθητές Του σκέφτονται με ανθρώπινα δεδομένα και ονειρεύονται μεγαλεία. Ενώ Εκείνος τους προλέγει “τα μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν”[1], εκείνοι χωρίς να καταλαβαίνουν το μέγεθος της τραγικότητας αυτών των προφητικών λόγων Του, με πνεύμα που ταιριάζει μόνο σε εκκοσμικευμένη φιλόδοξη σκέψη επιθυμούν διακρίσεις και εξέχουσα θέση πλησίον Του. Δύο εξ’ αυτών, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης σπεύδουν να προλάβουν τους άλλους και να εξασφαλίσουν τα πρωτεία. Ζητούν προκαταβολικά την θετική απάντηση στο αίτημα τους “θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν ποιήσῃς ἡμῖν”[2] για να λάβουν δι’ ερωτήσεως “τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν;”[3] ώστε να εκφράσουν τη φιλοδοξία τους “δὸς ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου.”[4]
Στη φιλοδοξία και στο πνεύμα της σκέψης τους λαμβάνουν το γεμάτο απογοήτευση και λύπη μήνυμά Του. “Δεν ξέρετε τι ζητάτε!!! Εγώ σας μιλάω για θυσία κι εσείς λαχταράτε τα πρωτεία!!! ”. Παράπονο που ο Κύριος εκφράζει σε πολλούς ανθρώπους είκοσι και έναν αιώνες τώρα. Παραπονιέται για τις μικροπρέπειες που μας κυριεύουν και μας κάνουν υποχείριά τους. Αλήθεια…πόσο μικροπρεπείς γινόμαστε πολλές φορές ζητώντας πράγματα και εκφράζοντας πόθους, που δεν έχουν καμία σχέση με τη μεγαλοπρέπεια της διδασκαλίας Του…!!! Ζητάμε χρήματα, δόξα, διακρίσεις, πρωτεία, δύναμη και εξουσία σε αυτόν τον κόσμο. Και το τραγικό είναι ότι όλα αυτά τα ζητάμε από Αυτόν που τα περιφρόνησε όλα αυτά και μέσω της διδασκαλίας Του μας απέδειξε την μηδαμινή αξία τους. Κι εμείς συνεχίζουμε, παρά την συνεχή ανάγνωση των Γραφών και τα κηρύγματα που ακούμε, να ζητάμε συνεχώς τα ίδια. Ο Χριστός μας διδάσκει τη θυσία κι εμείς σκεφτόμαστε πως θα ικανοποιήσουμε τις φιλοδοξίες και τη ματαιοδοξία μας.
Και το χειρότερο είναι πως πολλές φορές πέφτουμε τόσο ώστε να προσπαθούμε να πείσουμε τον Κύριο πως όσα ζητάμε, τα ζητάμε όχι μόνο για εμάς αλλά για να βοηθήσουμε και τους άλλους. Μας διαφεύγει όμως ότι ο Κύριος είναι παντογνώστης και ότι διεισδύει στα εσώψυχά μας και στο βάθος των πόθων και των σκέψεων μας και συλλαμβάνει την εγωιστική και φίλαυτη διάθεσή μας, έστω κι αν προσπαθούμε να πείσουμε, ακόμη και τους εαυτούς μας για το αντίθετο. Γι’ αυτό θα πρέπει πριν ζητήσουμε οτιδήποτε από τον Θεό να εξετάσουμε αν αυτό που ζητάμε και σκεφτόμαστε είναι σύμφωνο με το θέλημα και τη διδασκαλία Του. Ας καταλάβουμε ότι ο Θεός δεν είναι υπηρέτης των διαθέσεών μας αλλά εμείς πρέπει να είμαστε υπήκοοι του θελήματός Του. Δεν μπορούμε να ζητάμε από τον Θεό να γίνεται συνεργός σε ότι σκεφτόμαστε ή επιθυμούμε. Δεν είναι ο Θεός υποχείριο της ιδιοτέλειάς μας και εκπληρωτής των εγωιστικών πόθων μας. Διότι κάθε φορά που ζητάμε κάτι τέτοιο, τον αναγκάζουμε να μας απαντήσει “οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε.”[5]
Μου ζητάτε, μας λέει, να εκπληρώσω τις επιθυμίες σας χωρίς να έχετε δει καθαρότερα, πέρα από τα σύννεφα των παθών και των φιλοδοξιών σας, την Αλήθεια και το Φως που σας χαρίζω. Ζητάτε τη συμπαράσταση και τη συνέργειά μου στα παράλογα ή πολλές φορές και άνομα σχέδια σας. Μη σας κακοφαίνεται λοιπόν που δεν ανταποκρίνομαι πολλές φορές σε αυτά. Διότι τελικά….. Δεν ξέρετε τι ζητάτε και από ποιόν τα ζητάτε!!!
Όμως αν δούμε λίγο πιο βαθιά την αυριανή ευαγγελική περικοπή, θα διαπιστώσουμε ότι η φιλοδοξία των πρωτείων δεν έχει εισβάλλει μόνο στους δυο μαθητές, αλλά και οι υπόλοιποι, μέσα από την αγανάκτησή τους φανερώνουν την ίδια διάθεση. Ουσιαστικά τους πείραξε όχι αυτό που έκαναν οι δύο, αλλά το γεγονός ότι τους πρόλαβαν. Κι αυτό είναι σένα συχνό φαινόμενο στους ανθρώπους. Όσοι με πνεύμα τάχα κριτικής και διδακτικά σχολιάζουν τις φιλόδοξες κινήσεις των άλλων συνήθως ζηλεύουν και τους διακατέχει η ίδια πλεονεξία και φιλοδοξία.
Έρχεται λοιπόν ο Κύριος και λέει προς την ανθρωπότητα, μέσω της διδαχής Του προς του μαθητές, ότι η υπεροχή και η εξουσία, με τα δεδομένα των ανθρώπων δεν έχει καμία σχέση με αυτό που ο Θεός προτρέπει και διδάσκει. Πρώτος δεν είναι αυτός που απαιτεί να τον διακονούν αλλά αυτός που είναι έτοιμος πάντα και παντού να διακονήσει. Κριτήριο μεγαλοσύνης δεν είναι η δύναμη αλλά η ταπείνωση.
Μέσα στη ζωή και στο πέρασμα των αιώνων ακούστηκαν, γράφτηκαν και θεσπίστηκαν πολλά συνθήματα ως κανόνες και γνώμονες για τις επόμενες γενιές. Το μήνυμα όμως της ευαγγελικής περικοπής της Ε’ Κυριακής των Νηστειών έρχεται να γίνει κανόνας, πυξίδα και νόμος για κάθε γενιά, “ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος”. [6]
[1] Μάρκ. ι’ 32
[2] Μάρκ. ι’ 35
[3] Μάρκ. ι’ 36
[4] Μάρκ. ι’ 37
[5] Μάρκ. ι’ 38
[6] Μάρκ. ι’ 43