Του Παντελή Λεβάκου, υπ. Δρ., Τμήμα Θεολογίας ΕΚΠΑ / Arxon.gr
Επιθυμώντας ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος να διδάξει το ποίμνιο της Κωνσταντινουπόλεως αναφορικά με την σημασία, την σπουδαιότητα και προπαντός την ιερότητα του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, παραθέτει τον εξής προβληματισμό∙ «Ποιο είναι το μεγαλύτερο αμάρτημα; Να λοιδορούν οι κατήγοροι της πίστεως με θυμό και ύβρεις το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας ή να προσέρχονται οι χριστιανοί ώστε να μετάσχουν των θείων μυστηρίων απροετοίμαστοι και χωρίς μετάνοια, αγνοώντας την ίδια στιγμή το μέγεθος της θυσίας και της αγάπης του Κυρίου προς την ανθρωπότητα;». Προκειμένου να αντιληφθούμε το μέγεθος αλλά και την φύση του προβληματισμού του Ιεράρχου, ας ανατρέξουμε αρχικά στους ιδρυτικούς λόγους της Εκκλησίας κατά τον Μυστικό Δείπνο. Ο Δεσπότης Χριστός, λίγες ώρες πριν το Πάθος Του, παρέδωσε στους Αποστόλους το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας ώστε τόσο οι Μαθητές, όσο και οι επερχόμενες γενεές χριστιανών, όταν μεταλαμβάνουν του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου, να λαμβάνουν την άφεση των αμαρτιών και επακόλουθα να μετέχουν στην Αιώνια Ζωή, με άλλα λόγια, στην διαρκή κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό.
Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός βεβαιώνει με εμφατικό τρόπο την αλήθεια αλλά και την πραγματικότητα του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας επισημαίνοντας ότι «Ὁ τρώγων μου τὴν Σάρκα καὶ πίνων μου τὸ Αἷμα ἐν ἐμοὶ μένει, κἀγὼ ἐν αὐτῷ – Αυτός ο οποίος μεταλαμβάνει από το Σώμα και πίνει το Αίμα Μου, αυτός παραμένει σε κοινωνία με Εμένα και Εγώ καθαγιάζω ολόκληρη την ύπαρξή του». Ο Απόστολος Παύλος υπενθυμίζει στην τοπική Εκκλησία της Κορίνθου και διαχρονικά σε όλους τους χριστιανούς, είτε θρησκευόμενους είτε άθρησκους, ότι το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας αποτελεί δήλωση της τριημέρου Ταφής και της Αναστάσεως του Κυρίου, έως την στιγμή κατά την οποία Εκείνος θα επανέλθει στον κόσμο ώστε να κρίνει την ανθρωπότητα κυρίως με δικαιοσύνη και όχι μόνο με την πολλαπλώς προβαλλόμενη «αγαπολογία». Ο Συμεών ο Μεταφραστής προτρέπει όσους επιθυμούν να μετάσχουν στην Θεία Κοινωνία ότι «Εσύ άνθρωπε όπου έχεις πρόθεση να προσέλθεις στην βρώση του Δεσποτικού Σώματος, να το πράξεις με φόβο ώστε να μην «καείς», επειδή είναι Θεία φλόγα. Εσύ άνθρωπε όπου πρόκειται να μεταλάβεις το Θείο Αίμα με σκοπό να ενωθείς με τον Θεό, γνώριζε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθεί αυτή η ένωση είναι να συγχωρήσεις όσους σε λύπησαν∙ αφού συγχωρήσεις με όλη σου την καρδιά, έπειτα πρόσελθε με θάρρος ώστε να μεταλάβεις την Ουράνια τροφή».
Η Εκκλησία μας παραθέτει τις παραπάνω διδαχές ώστε να αντιληφθούμε ότι η Θεία Κοινωνία είναι ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Οποίος παραμένει ο Ίδιος στο χθες, στο σήμερα και στο επερχόμενο αύριο. Ο Μέγας Βασίλειος ονομάζει τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό ως «πηγὴ τῆς ζωῆς καὶ τῆς ἀθανασίας», ο Οποίος με την Σταυρική Του θυσία και την προσφορά του Αίματός Του «ἀνέπλασε τὴν φθαρεῖσαν ὑπὸ τῆς ἁμαρτίας φύσιν ἡμῶν». Επομένως, εύλογα τίθεται το ερώτημα απέναντι στην αμφισβήτηση και τις ύβρεις των δήθεν «προοδευτικών» νεοφανών τηλεοπτικών «δικαστών» της οικουμένης και της Εκκλησίας, πώς είναι δυνατόν το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου Ιησού Χριστού να μεταδίδει ασθένειες, από την στιγμή κατά την οποία ο Λυτρωτής, όντας ο Ίδιος «ἀνεξίκακος, μακρόθυμός τε καὶ πολυέλεος», χαρίζει την Ζωή και την Αθανασία στον άνθρωπο; Η απάντηση δίδεται από τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος μας υπενθυμίζει ότι «δεν επιθυμείς, Δέσποτα Ιησού Χριστέ, να χαθεί το δημιούργημα των δικών Σου χειρών, ούτε επιθυμείς την απώλεια των ανθρώπων, αλλά θέλεις όλοι να σωθούν και να αποκτήσουν την επίγνωση της αλήθειας». Η επιβεβαίωση των ρηθέντων από τον Μέγα Βασίλειο πηγάζει από τις αναρίθμητες διαχρονικά επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις ιερέων οι οποίοι καταλύοντας (τότε και τώρα) το Άγιο Ποτήριο, αφού έχει μεταλάβει πλήθος ανθρώπων οι οποίοι έφεραν και φέρουν ένα πλήθος σωματικών νοσημάτων, η σωματική τους ακεραιότητα δεν ζημιώθηκε στο παραμικρό!
Είναι γεγονός ότι εντός της δοκιμασίας την οποία βιώνουμε ως ανθρωπότητα αυτήν την περίοδο, άδραξαν την ευκαιρία ορισμένοι τηλεοπτικοί «τιμητές» των πάντων και κυρίως της Εκκλησίας, αλλά και ορισμένοι επιστήμονες (για τους οποίους αποτελεί σκάνδαλο ότι η Θρησκεία και η Επιστήμη δεν αλληλοεξοντώνονται αλλά αλληλοσυμπληρώνονται) ώστε ως άλλοι «Μάρκοι Αυρήλιοι», ο οποίος (Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος) δίωκε τους χριστιανούς επειδή αδυνατούσε να τους τοποθετήσει σε κάποιο σημείο εντός του φιλοσοφικού του «στερεώματος», να χλευάσουν ή και να προτείνουν την απαγόρευση της Θείας Μεταλήψεως έως την ανακάλυψη κάποιου εμβολίου (;) για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Προς όλους αυτούς, ως νοήμονες Ορθόδοξοι χριστιανοί και ευλαβείς αναγνώστες του Ιερού Ευαγγελίου, απαντούμε με αγάπη και ταπείνωση προς τον Θεό, προβάλλοντας τα λόγια του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού∙ «Η μετάληψη των Θείων Μυστηρίων γίνεται με σκοπό τον καθαρισμό και τον αγιασμό της ψυχής (και του σώματος), αλλά και την βεβαιότητα ότι μεταλαμβάνοντας του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου θα είμαστε μέτοχοι της μελλοντικής Ζωής και Βασιλείας». Επομένως, το προβαλλόμενο «αφήγημα» περί μετάδοσης του ιού μέσω σταγονιδίων κατά την μετάληψη του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου, όχι μόνο δεν ευσταθεί, αλλά καταρρίπτεται τόσο από τα γραφόμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, αλλά και από την ίδια την ορθά σκεπτόμενη επιστημονική κοινότητα.
Όπως είδαμε παραπάνω, ο ιερός Χρυσόστομος διατύπωσε ένα προβληματισμό περί της Θείας Κοινωνίας∙ είναι άραγε μεγαλύτερη η αμαρτία να εξευτελίζουμε την Θεία Κοινωνία ή να προσερχόμαστε αναξίως στο Άγιο Ποτήριο; Η απάντηση στον προβληματισμό του Ιεράρχου έχει δύο παραμέτρους∙ αφ’ ενός ότι η «σατυρική» προσέγγιση στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας συνιστά βλασφημία προς το Άγιο Πνεύμα και ως εκ τούτου δεν λαμβάνει συγχώρεση από τον Θεό όπως μας πληροφορεί ο Κύριος στο Ευαγγέλιο, αφ’ ετέρου είναι πηγή προβληματισμού και για εμάς όπου αγανακτούμε βλέποντας τον εξευτελισμό της Θείας Κοινωνίας.
Αναρωτηθήκαμε ποτέ ως χριστιανοί, ιερατικής και λαϊκής τάξεως, εάν εμείς με την συμπεριφορά μας δεν εμπαίζουμε την Θεία Ευχαριστία; Αναρωτηθήκαμε ποτέ τον λόγο για τον οποίο ο Πανάγαθος Θεός επιτρέπει να διαπράττονται αυτές οι βλασφημίες εντός αυτής της δοκιμασίας; Μήπως αυτή η περίπτωση χλευασμού της Θείας Κοινωνίας θα πρέπει να μας προβληματίσει, κληρικούς και λαϊκούς, ότι χωλαίνουμε στην πνευματική μας ζωή και ότι η ανάξια προσέλευσή μας στο Άγιο Ποτήριο, είναι η αιτία να παραχωρείται η δοκιμασία αυτή ώστε να παιδαγωγηθούμε; Μήπως ήλθε η ώρα να αναθεωρήσουμε την στάση μας απέναντι στον Θεό – Πατέρα μας και έμπρακτα να μετανοήσουμε ώστε να αντιληφθούμε την σπουδαιότητα του Μυστηρίου; Αφού αναλογιστούμε τα παραπάνω, ας ενθυμηθούμε τα λόγια του Αποστόλου Παύλου ότι «κρινόμενοι δὲ ὑπὸ τοῦ Κυρίου παιδευόμεθα, ἵνα μὴ σὺν τῷ κόσμῳ κατακριθῶμεν», ώστε, έχοντας παιδαγωγηθεί από την δοκιμασία, επακόλουθα να επαναπροσδιορίσουμε την στάση μας απέναντι στην Θεία Κοινωνία ως Πηγή Ζωής και όχι ως πηγή μετάδοσης νοσημάτων, Αμήν!
