Το απόγευμα της Παρασκευής 27 Ιανουαρίου 1989, ο Ιεραπόστολος του Κονγκό π. Κοσμάς Γρηγοριάτης επέστρεφε από περιοδεία στο Κολουέζι, στην Ιεραποστολική βάση. Κατά τις 8:10 το βράδυ και ενώ άκουγε στο κασετόφωνο το Ορατόριο του Σ. Βερνάρδου «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός» και έψελνε χαμηλόφωνα, ευρισκόμενος στο 55ο χιλιόμετρο από την συμπρωτεύουσα Λουμπουμπάσι, το αυτοκίνητο συγκρούστηκε πλαγιομετωπικά με ένα φορτηγό των τοπικών ορυχείων, του οποίου η καρότσα προεξείχε. Ο π. Κοσμάς έχασε αμέσως την ζωή του, αφήνοντας ένα ελαφρύ επιφώνημα, ενώ οι δύο συνεπιβάτες του σώθηκαν. Το αυτοκίνητο, μετά από ανατροπή, έφυγε εκτός δρόμου. Κάποιοι ιθαγενείς από το παρακείμενο χωριό Σοφουμουάνγκο έτρεξαν, απεγκλώβισαν τον Έλληνα πρόξενο κ. Διονύσιο Κυβετό και εναπέθεσαν το σώμα του π. Κοσμά στην άκρη του δρόμου. Όπως γράφτηκε: «Η ώρα ήταν 8:10 το βράδυ. Το ευλογημένο σώμα του, που δεν βρήκε ανάπαυση και ξεκούραση σ’ αυτήν την ζωή, αναπαύεται τώρα πάνω στο γρασίδι. Το αίμα απ’ τις πληγές του συμπαρασύρεται απ’ την βροχή, που πέφτει την ώρα εκείνη, και ποτίζει την αφρικανική γη».
Επί τρεις ημέρες η σορός του π. Κοσμά παρέμεινε σε ειδικό θάλαμο του νοσοκομείου, που χρησιμοποιείται για τις περιπτώσεις αυτές. Όλοι πρόσεξαν ότι το σώμα του κατά θαυμαστό τρόπο δεν πάγωνε και διαρκώς έτρεχε αίμα από τα τραύματά του μέχρι και την ώρα της ταφής. Όπως γνωρίζουμε, τα σώματα των Αγιορειτών Πατέρων δεν παγώνουν, κατά παραχώρηση της Παναγίας μας, όσες ώρες κι αν περάσουν.
Η πρώτη εξόδιος ακολουθία τελέστηκε το πρωί της 30ής Ιανουαρίου στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου στο Λουμπουμπάσι, από τον Μητροπολίτη. Παρόντες ήταν όλοι οι Έλληνες, οι γηγενείς χριστιανοί και άνθρωποι που τον γνώριζαν. Επίσης, ήλθαν και εκπρόσωποι των Αρχών. Έξω από την εκκλησία ακούγονταν τα μοιρολόγια και οι αλαλαγμοί των γυναικών. Έκλαιγαν και έλεγαν: «Χάσαμε τον πατέρα μας. Χάσαμε τον προστάτη μας».
Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας με μικρό αεροσκάφος το σκήνωμα του π. Κοσμά μεταφέρθηκε στο Κολουέζι. Στον Ι. Ναό του Αγίου Γεωργίου, μέσα και έξω από την εκκλησία, είχαν συγκεντρωθεί χιλιάδες ανθρώπων. Όταν έφθασε το σκήνωμα του π. Κοσμά, όλος ο κόσμος ξέσπασε σε αλαλαγμούς και ξεφωνητά. Δεν περιγράφονται με λόγια εκείνες οι στιγμές. Τα κορίτσια του Οικοτροφείου τον αποχαιρετούσαν με σπαραγμό και αβάστακτο πόνο. Όταν το σώμα του π. Κοσμά τοποθετούνταν στον τάφο, μικροί μεγάλοι στάθηκαν τριγύρω και τον αποχαιρετούσαν ρίχνοντας τα ατέλειωτα δάκρυά τους μέσα στον τάφο. Έχασαν τον μεγάλο πατέρα τους.
Και πράγματι ήταν μεγάλος πατέρας καθώς αφιέρωσε την ζωή του στην κοινωνική και πνευματική αναβάθμιση των τοπικών κοινοτήτων. Ίδρυσε κέντρα υγείας, σχολεία, και ανήγειρε Ιερούς Ναούς. Σίτιζε τους ενδεείς στις πόλεις και τα χωριά, αναπτύσσοντας αγροτική και κτηνοτροφική μονάδα. Και το σπουδαιότερο μετάγγιζε τον λόγο του Ευαγγελίου του Χριστού στις ψυχές των ανθρώπων που μαθαίνουν έτσι να αγαπούν, να ενστερνίζονται την αρχή της ισότητας και να διεκδικούν τη δικαιοσύνη του Θεού πάνω στην γη.
Επαναλάμβανε διαρκώς: «Όποιος θέλει να είναι Ιεραπόστολος, πρέπει να αφήσει τα κόκαλά του στην αφρικανική γη».
Ο τάφος του απετέλεσε σημείο αναφοράς της ευλάβειας του Ορθόδοξου λαού αυτής της χώρας και προσκύνημα καθημερινό των πιστών του Κολουέζι. Το οσιακό σκήνωμα του αγωνιστή και μάρτυρα Ιεραποστόλου παραμένει στην αφρικανική γη ως ευλογία και συνάμα σύμβολο αγώνων και θυσίας.
Σε μήνυμά του ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Αρχιμανδρίτης Κοσμάς Θασίτης γράφει: «Σήμερα στον εσπερινό, τριάντα ένα χρόνια μετά, κοιτούσα τον τάφο του. Σκέφτηκα τους αγώνες του και τις ταλαιπωρίες που τράβηξε για να θεμελιωθεί η Ορθοδοξία στην Αφρική. Συγκινούμαι βαθύτατα με την μορφή του. Ο παπα-Κοσμάς βρίσκεται εδώ. Το καταλαβαίνω πολλές φορές. Φάρος ελπίδας ο τάφος για μένα προσωπικά, που έχω την τιμή να βαδίζω στην γη που πότισε και χάραξε με το αίμα του τα καλύτερά του χρόνια. Διάσπαρτος είναι ο τόπος εδώ με το αίμα και την θυσία του. Η μνήμη του ας είναι αιωνία».
