Του Πανοσ. Αρχιμ. Χρυσοστόμου Χρυσόπουλου, Θεολόγου – Κοινωνιολόγου
Αύριο,15 Δεκεμβρίου, η Εκκλησία μας θα θυμηθεί και θα τιμήσει έναν νέο στην ηλικία Άγιο Της. Τον Επίσκοπο Ιλλυρικού -σημερινή Αλβανία- Ελευθέριο. Οι επιλογές του ήταν τέτοιες που τον κατέστησαν ότι λέει και το όνομά του, ελεύθερο στο πνεύμα, στις αποφάσεις του, στις πράξεις του. Το φωτοστέφανο που του χάρισε η Εκκλησία το κατέκτησε επάξια. Η υπομονή του, η καρτερία, η ομολογία του ενώπιον των διωκτών του και βασανιστών του ανταμείφτηκε από τον Θεό και δοξολογείται από τα παιδιά Του. Θυμόμαστε τα έργα του και τα μαρτύριά του, ας απέχουμε πολύ από τον 2ο αιώνα που έζησε.
Είχε μόρφωση και κατά Χριστό αγωγή, τα όφειλε στην μητέρα του Αγία Ανθία. Η λήψη και των τριών βαθμών της ιερωσύνης σε νεότατη ηλικία δεν έγινε ως ικανοποίηση κοσμικής φιλοδοξίας, αλλά ως επιβράβευση της αρετής που διέθετε. Υπεβλήθη σε πολλά και επώδυνα μαρτύρια, είχε όμως τον Κύριο φύλακα, προστάτη και αρωγό. Ο αυτοκράτορας κατέφυγε στον αποκεφαλισμό του προκειμένου να απαλλαγεί σίγουρα και γρήγορα από τον Ελευθέριο. Τοιουτοτρόπως φάνηκε ο βαθμός και η ένταση της μανίας των ειδωλολατρών εναντίον σε κάθε τι το χριστιανικό. Η ζωή του Αγίου Ελευθερίου δίνει διδάγματα αρκετά και μηνύματα σωστικά, ας τα ψηλαφίσουμε.
Ο άνθρωπος είναι πλασμένος από τον Θεό να ζει ελεύθερα. Με δική του όμως απόφαση εγκλωβίστηκε στα θέλω του και αγνόησε τα πρέπει του. Για αυτό και η ελευθερία που βιώνει είναι επίπλαστη και εύθραυστη, εξαρτάται από ανθρώπους. Αμέτρητα είναι τα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν ότι η αρπαγή της ελευθερίας καταλήγει αναπόφευκτα σε ποικιλόμορφη αποσταθεροποίηση. Η απόφαση για αντίσταση και επανάσταση έρχεται ως μόνη διέξοδος.
Όσο καιαν καυχόμαστε για την κατάκτηση της ελευθερίας, ατομικά ή συλλογικά, η πραγματικότητα μας διαψεύδει. Είμαστε τόσο ελεύθεροι σωματικά, όσο και φυλακισμένοι ψυχικά. Ισχυρά είναι τα δεσμά των παθών και των λαθών μας. Ενώ υποτίθεται ότι μπορούμε να κάνουμε ότι θέλουμε, στην ουσία πληθαίνουν οι χειροπέδες∙ τις κλειδώνουν οι αδυναμίες μας, οι αστοχίες μας, οι αμαρτίες μας. Είναι ο πειρασμός ισχυρός, η πρόκληση έντονη, το θέλγητρο δυνατό. Υπάρχει ελπίδα, μας την χαρίζει το αυριανό συναξάρι. Η ανεξαρτησία δεν μπορεί να είναι πολυτέλεια, αλλά αυτονόητο.
Η ελευθερία σαν τρόπος ζωής είναι παράγοντας ευημερίας, δημιουργίας, προκοπής. Όσοι και όποιοι την έχουν μπορούν να βλέπουν το μέλλον τους με την ματιά της αισιοδοξίας. Η στέρησή της δημιουργεί άβουλα πρόσωπα, προβληματικές κοινωνίες, συμπλεγματικά κράτη. Όποτε και όπου επιβλήθηκαν δικτατορικά, απολυταρχικά, πολεμοχαρή καθεστώτα υπήρξε περιορισμός της ελεύθερης βούλησης ανθρώπων και λαών με πολύ ακριβό και αιματηρό το τίμημα. Με όποιο πρόσχημα και αν εμφανίσθηκαν αυτά δεν αφήνουν περιθώρια δικαιολογίας. Είναι η ντροπή του σήμερα και κάνει υπόλογους έναντι του δίκαιου και της ιστορίας όλους εκείνους που ευνόησαν, εξυπηρέτησαν, εγκατέστησαν τέτοιας μορφής καταστάσεις.
Αν θέλουμε να τιμήσουμε σωστά τον Ιερομάρτυρα Ελευθέριο οφείλουμε να καλλιεργούμε τις συνθήκες που δε θα επιτρέπουν την καταστρατήγηση της ελευθερίας, όποια δικαιολογία και αν επινοηθεί. Ο αγώνας για την κατάκτησή της, την διατήρησή της, την απόλαυσή της είναι απαραίτητος. Όταν και αν πορευόμαστε με πραγματική ελευθερία έκφρασης, πίστης, ιδέας, τότε και άνετα θα διεκδικούμε αυτό που μας ανήκει και εκείνο που μας αξίζει. Πολλοί υπόσχονται την ελευθερία και όμως δεσμεύουν∙ να τους αντιληφθούμε και μην τους ακούσουμε. Ελεύθεροι ψυχοσωματικά θα μπορούμε να βαδίζουμε στους δρόμους που χάραξε και ο Άγιος Ελευθέριος αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι τον μιμούμαστε.
