Τοῦ Μητροπολίτη Καστορίας Καλλινίκου

Τό παρόν κείμενο γράφηκε τό ἔτος 1998, ἀπό τόν τότε λαϊκό Νικόλαο Γεωργᾶτο, μέ τίτλο “Ἀναγωγές ἀπό τήν προπονητική στήν ποιμαντική. Μέ ἀφορμή μιά συνέντευξη τοῦ Γιάννη Ἰωαννίδη” καί δημοσιεύθηκε στήν Ἐφημερίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ναυπάκτου «Ἐκκλησιαστική Παρέμβαση». Τό ἀναδημοσιεύω, μέ ἐλάχιστες ἀλλαγές, στήν μνήμη τοῦ μεγάλου ἀθλητή καί προπονητή Γιάννη Ἰωαννίδη, μέ ἀφορμή τήν κοίμησή του.Εἶναιγνωστός ἀνά τό Πανελλήνιο ὁ Γιάννης Ἰωαννίδης, ὁ καλύτερος, ἀδιαμφισβήτητα,Ἕλληνας προπονητής στήνκαλαθοσφαίριση.Εἶναιἐπίσης γνωστή ἡ νευρική συμπεριφορά του μέσα στό γήπεδο, ἀλλά καί οἱ βλάσφημες ἐνίοτε ἐκφράσεις του. Ὡστόσο, μερικές ἐνέργειές του, ὅπως ἡ ἐπίσκεψη στόν Πατριάρχη Ἱεροσολύμων, τά λεγόμενά του περί π. Παϊσίου κ.α. μᾶς εἶχαν μπερδέψει ἀρκετά, ὅλους ἐμᾶς πού προσπαθοῦμε νά διακρίνουμε στόν ἄλλο μιά συμπεριφορά πού νά μοιάζει μέ τήν δική μας, ἤ τουλάχιστον μέ αὐτήν πού θεωροῦμε σωστή.Τελευταῖα (1998) ὁ Γιάννης Ἰωαννίδης ἔδωσε μιά ἐκτενῆ συνέντευξη στό “Βῆμα”. Δέν συμφωνῶ βέβαια μέ ὅλα ὅσα ἐλέχθησαν στήν συνέντευξη αὐτή. Ὑπάρχουν ὅμως πολλά ἐνδιαφέροντα σημεῖα, πού θά μποροῦσαν νά σχολιασθοῦν εὐμενῶς, ὅπως: • πρέπει νά πᾶμε στήν Εὐρώπη χωρίς νά χάσουμε τόν δικό μας πολιτισμό, • ἡ γενιά του δέν μετέδωσε στήν νέα γενιά ὁράματα, • ἡ πίστη του ὅτι ἡ μάθηση εἶναι διαρκής καί ὅτι μπορεῖ κάποιος νά διδαχθεῖ καί ἀπό ἕνα μικρό παιδί, • ἡ ἄποψή του περί σοβαροφάνειας καί διαφάνειας, • ἡ ἀναζήτηση τῆς πιστότητας τοῦ λόγου μας καί τῆς εἰλικρίνειας ἀπέναντι στόν ἑαυτό μας καί τούς ἄλλους, • ἡ ἐργατικότητά του, • ἡ ἀγάπη του γιά τήν πατρίδα σέ συνδυασμό μέ τήν ἔλλειψη τοπικισμοῦ, • ἡ ἀπεχθειά του γιά τήν ἀχαριστία.Νομίζω ὅτι ὅλα αὐτά τά θετικά στοιχεῖα τά πῆρε ἀπό τά λεγόμενα «ὑπόγεια ρεύματα» τῆς παραδόσεως πού ἐξακολουθοῦν νά ἐπηρεάζουν τόν λαό μας. Ὁ ἴδιος γεννήθηκε καί μεγάλωσε στήν «φτωχομάνα» Θεσσαλονίκη, μιά πόλη μέ παράδοση, καί πιστεύω ὅτι ἡ πολιτεία αὐτή τόν ἔχει ἐπηρεάσει σημαντικά.Εἶναι γνωστόν ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας, χρησιμοποιεῖ πολλές εἰκόνες ἀπό τήν ζωή τῶν ἀθλητῶν καί τῶν ἀθλητικῶν ἀγώνων, γιά νά δηλώσει: τήν ἀγωνιστικότητα πού πρέπει νά μᾶς χαρακτηρίζει, τούς ὑψηλούς στόχους πού πρέπει νά ἔχουμε, τήν ἀναγκαία ὕπαρξη κανόνων στόν πνευματικό μας ἀγώνα, τήν ἐγκράτεια, τήν αὐταπάρνηση, τήν ὑπομονή, τήν μεγάλη σωτηριολογική σημασία τῆς κάθε χρονικῆς στιγμῆς, τόν ἐσχατολογικό προσανατολισμό.Ἔτσι, οἱ Ἀπόστολοι, οἱ Πατέρες, οἱ ὑμνολόγοι τῆς Ἐκκλησίας, οἱ σύγχρονοι Ποιμένες τοῦ λαοῦ χρησιμοποιοῦν πολύ συχνά εἰκόνες ἀπό τήν περιοχή τοῦ ἀθλητισμοῦ γιά νά ἀναγάγουν τόν νοῦ μας σέ πνευματικές καταστάσεις καί νά μᾶς παρουσιάσουν τίς χριστιανικές ἀρετές.Μιά τέτοια ἀναγωγή μπορεῖ νά γίνη καί μέ τήν ἀπάντηση τοῦ Γιάννη Ἰωαννίδη σέ ἐρώτηση τοῦ δημοσιογράφου:«Ἐρώτηση: Δέν εἶναι ὑπερβολικό νά βρίζετε τούς παῖκτες σας ἤ νά τούς χτυπᾶτε γιά νά πετύχετε τόν στόχο σας;Ἀπάντηση: Εἶναι ἀλήθεια ὅτι μερικές φορές βρίζω μέσα στό γήπεδο… Ὅταν ὅμως βρίζω, ποτέ δέν βρίζω τούς ἴδιους τους παῖκτες ὡς προσωπικότητες• βρίζω αὐτό πού κάνει ἕνας παίκτης τήν συγκεκριμένη στιγμή… Μπορεῖ ἕνας παίκτης κάποια στιγμή νά μή λειτουργεῖ, εἴτε ἐπειδή ἔχει ἀνεβεῖ ἡ ἀδρεναλίνη στό κεφάλι του εἴτε ἐπειδή νιώθει φοβία, πανικό στήν ἐξέλιξη τοῦ παιχνιδιοῦ… Ὁ πανικός σκοτώνει τόν παίκτη, δέν τόν ἀφήνει νά ἐπιλέξει τό σωστό. Μέσα στόν ἀγώνα κάποια στιγμή στήν ἐξέλιξη τοῦ παιχνιδιοῦ μπορεῖ ἕναν ἀθλητή νά τόν πάρει ἡ κάτω βόλτα καί νά μήν μπορεῖ νά σταματήσει. Γιά νά τόν βγάλεις ἀπό αὐτό τό σόκ, πρέπει νά τοῦ προκαλέσεις ἕνα μεγαλύτερο σόκ. Δέν μ’ ἐνδιαφέρει ἄν ἐκείνη τήν ὥρα μ’ ἀγαπάει ἤ δέν μ’ ἀγαπάει. Ἐγώ τόν ἀγαπάω καί θέλω νά τόν συνεφέρω. Εἴπαμε, ἡ ἀγάπη εἶναι μεγαλύτερη ὅταν τήν δίνεις παρά ὅταν τήν δέχεσαι. Ὅταν ἀγαπᾶς πραγματικά κάποιον καί κοιτάζεις τό καλό του, δέν κοιτᾶς πῶς θά τοῦ εἶσαι ἀρεστός. Γιατί τό μόνο εὔκολο γιά κάποιον ὁ ὁποῖος ἔχει στά χέρια του ἕνα παιδί 18 καί 19 ἐτῶν εἶναι ὥσπου νά πεθάνει νά τόν ἔχει ἴνδαλμα. Ἅμα πηγαίνεις καί τοῦ λές “Ἀγόρι μου, ἐσύ εἶσαι παιχταρᾶς, εἶσαι ἔτσι, εἶσαι ἀλλιῶς”, ὥσπου νά πεθάνει ἐσένα θά θυμᾶται, ἀλλά δέν θά γίνει ποτέ καλός. Ἄν τόν ἀγαπᾶς, λοιπόν, πρέπει νά τόν κάνεις νά πονέσει».Αὐτή ἡ ἀπάντηση εἶναι καταπληκτική, καί μπορεῖ κανείς νά κάνει πολλές συσχετίσεις μέ τήν χριστιανική ζωή. Εἶναι ἀδύνατον ν’ ἀναφερθοῦμε σ’ ὅλα τά θέματα πού θίγονται (ἀναγωγικῶς), τά ὁποῖα, βλέποντάς τα στήν πνευματική τους διάσταση, εἶναι θέματα σοβαρά καί ἅπτονται τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου.Ἀναλύοντας κανείς τήν ἀπάντηση τοῦ Γιάννη Ἰωαννίδη μπορεῖ νά ἀναφερθεῖ: • στήν σχέση Ποιμένος – ποιμαινομένου, • στήν ἀπαραίτητη ἐμπειρία τοῦ Ποιμένος, • στό γεγονός ὅτι ὁ Ποιμένας πρέπει νά βρίσκεται ἔξω ἀπό τήν προβληματική του ποιμαινομένου, ὥστε νά μπορεῖ νά βλέπει τήν ἔκβαση τῶν πραγμάτων, • στήν συμμετοχή, ὡστόσο, τοῦ Ποιμένος στήν νίκη καί τούς στεφάνους τοῦ ποιμενόμενου, • στήν διάκριση ἁμαρτίας – ἁμαρτωλοῦ, • στό γεγονός ὅτι τό πάθος γίνεται δεύτερη φύση μας, σέ σημεῖο πού ἡ προσπάθεια τοῦ Ποιμένος νά μᾶς τό θεραπεύσει φαίνεται πολλές φορές, στά μάτια τοῦ ποιμαινομένου, ὡς κακία καί ὡς ἐπιθετική ἐνέργεια, • στό πνευματικό σόκ πού χρειάζεται νά προκαλέσει ἀρκετές φορές ὁ Ποιμένας, ὥστε νά συνεφέρει καί νά ἐπαναφέρει τόν χριστιανό ἀπό τήν “κάτω βόλτα”.Γιά ὅλα αὐτά τά θέματα, τά ὁποῖα θίγει χωρίς ἴσως νά τό ὑποπτεύεται ὁ ἀξιόλογος αὐτός ἀθλητής καί προπονητής, ἔχουν γραφεῖ πολλά βιβλία ἀπό ἐμβριθεῖς θεολόγους τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας μας.Θά ἤθελα ἁπλῶς νά ὑπογραμμίσω τρία σημεῖα τά ὁποῖα μοῦ προκάλεσαν μεγαλύτερη ἐντύπωση.Εἶναι α) τό σπάσιμο τῆς αὐτάρκειας, πού ἀποτελεῖ καί τόν σταυρό τοῦ Ποιμένος, β) ἡ ἀρχοντική ἀγάπη, ἡ ὁποία “οὐ ζητεῖ τά ἑαυτῆς”, καί γ) ἡ ἰδιοποίηση, ἀπό τήν μεριά τοῦ καθοδηγητοῦ –προπονητοῦ, γονιοῦ, δασκάλου, κατηχητοῦ, πνευματικοῦ– τῆς κυριότητος ἐπί τοῦ καθοδηγουμένου.