Tου Πανοσ. Αρχιμανδρίτη Δαμασκηνού Χρυσολωρά

Στο χωριό Άγιος Μάμας Χαλκιδικής, στην πανέμορφη γωνιά της Βορείου Ελλάδος, της αγιοτόκου και μαρτυρικής Μακεδονίας μας, τιμούν έναν μάρτυρα των πρώτων αιώνων της εκκλησιαστικής Ιστορίας.

Τότε που έβριθε η καθημερινότητα των ανθρώπων από Χριστό, αλλά το τίμημα της πίστης τους ήταν μεγάλο. Κατά κανόνα ισοδυναμούσε με θάνατο. Και μάλιστα μαρτυρικό.

Ενός τέτοιου βεληνεκούς μαρτυρά πανηγυρίζουμε σήμερα την ιερή μνήμη, και ερχόμαστε προσκυνητές της ζωής, της πίστης και του μαρτυρίου του.

Συνοπτικά να θυμηθούμε ότι  ο Άγιος  γεννήθηκε στη Γάγγρα της Παφλαγονίας το 260 μ.Χ., από γονείς χριστιανούς, το Θεόδοτο και τη Ρουφίνα, όταν αυτοί ήταν μέσα στη φυλακή, όπου πέθαναν προσευχόμενοι. Έτσι ο Μάμας, βρέφος ακόμα, έμεινε ορφανός. Όμως, μια πλούσια χριστιανή γυναίκα, η Αμμία, τον υιοθέτησε και τον ανέθρεψε με στοργή μητρική και σύμφωνα με το πνεύμα του Ευαγγελίου. Επειδή δε ονόμαζε τη θετή του μητέρα συνεχώς μάμα, (δηλ. μαμά), ονομάστηκε Μάμας.

Κατά την εφηβική του ηλικία ο Μάμας συνελήφθη από ειδωλολάτρες, που τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια. Τελικά του κρέμασαν στο λαιμό ένα σιδερένιο ραβδί και τον έριξαν στο νερό για να πνιγεί. Κατά θαυματουργό τρόπο ο Άγιος επέζησε αλλά πιάστηκε ξανά από τους βασανιστές του και ρίχτηκε σε αναμμένη κάμινο. Και αυτήν τη φορά όμως κατάφερε να βγει σώος. Όταν έριξαν επάνω του άγρια ζώα, τα τελευταία όχι μόνο δεν τον κατασπάραξαν αλλά ούτε και τον πείραξαν. Σύμφωνα με την παράδοση ένα λιοντάρι τον δέχθηκε στη ράχη του και τον μετέφερε μακρά των άλλων θηρίων, εξ ου και η θεματογραφία της αγιογράφησης του. Τελικά, οι εχθροί του αποφάσισαν να τον εκτελέσουν εν ψυχρώ με τρίαινα. Το φονικό όργανο διαπέρασε τα σπλάγχνα του Αγίου, ο οποίος και παρέδωσε το πνεύμα. Κατά πάσα πιθανότητα ήταν μόλις 15 χρόνων όταν μαρτύρησε. Παιδί, δηλαδή, όπως θα λέγαμε σήμερα.

Ένα παιδί που δεν φοβήθηκε τον πόνο, τους δημίους του, ούτε καν αυτόν τον θάνατο και έδειξε δυσανάλογο θάρρος για την ηλικία του.

Και σε αυτή τη δυσαναλογία, όπως φαίνεται στα μάτια τα δικά μας, κρύβεται η παρέμβαση του Θεού στα πράγματα, δηλ. το θαύμα. Ψάλλουμε σε ένα Κάθισμα του Αγίου “τῇ δυνάμει τοῦ Πνεύματος· ἐν γὰρ σταδίῳ πλάνην, εἰδώλων διήλεγξας, καὶ εὐθαρσῶς Τριάδα, ὑμνεῖσθαι ἐκήρυξας· ὅθεν καὶ θηρίοις, ἐκδοθεὶς ἀθλοφόρε, τὸν θῆρα ἐνέκρωσας,”.

Δηλαδή, με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος έλεγξες τις  ειδωλολατρικές πλάνες και με περισσό θάρρος κήρυξες τον Χριστό και παρόλο που σε ρίξανε στα θηρία, τελικά τα ηρέμησες και αυτά. Αν αυτοί οι στίχοι που αποτυπώνουν μέσα σε δύο λόγια όλη την πορεία του Αγίου δεν εξιστορούν τη θαυματουργική παρέμβαση του Κυρίου στη ζωή του Αγίου Μάμαντος τότε τι άλλο μπορεί να καταδυκνείουν;  Νεαρό παιδί βρήκε τέτοια δύναμη ψυχής, στάθηκε μπροστά σε ισχυρούς άνδρες και αναμέτρησε την πίστη του, ρίχτηκε στα θηρία και τα εξημέρωσε και υπέμεινε τα απάνθρωπα μαρτύρια.

“Θαυμαστός ο Θεός εν τοις αγίοις Αυτού”!

Όλα αυτά για εμάς λειτουργούν ως σημεία αναφοράς. Οι ζωές των Αγίων δεν αποτελούν απλά ένα μουσειακό αφήγημα στολισμένο με υμνολογικές πανδαισίες και όμορφα λόγια. Η ζωή της Εκκλησίας είναι ενιαία. Και μπορεί οι αναγκαιότητες των εποχών να αλλάζουν, ο τρόπος να καλυφθούν ή και να υπερκεραστούν είναι ο ίδιος, και είναι η παρέμβαση του Θεού και κατά πόσο ο κάθε άνθρωπος την επιτρέπει στη ζωή του.

Σε κάθε εποχή, έτσι και σε αυτήν που ζούμε εμείς, ο κάθε άνθρωπος αναπόφευκτα θα έρθει αντιμέτωπος με δυσκολίες, είτε κοινωνικές, είτε προσωπικές. Ο καθένας κρύβει μέσα του έναν Γολγοθά, άλλος μικρότερο, άλλος μεγαλύτερο. Τα αδιέξοδα είναι πολλά και σίγουρα διαφορετικά για τον καθέναν μας, όμως, η Εκκλησία έχει μια πάγια δωρεά. Την δωρεά της πίστης.

Θέλω με άλλα λόγια να πω αγαπητοί μου, ότι ο άνθρωπος που πιστεύει ουσιαστικά, καρδιακά και δυνατά στον Θεό, ακόμη και όταν έρχεται αντιμέτωπος με την πιο απίθανη δυσκολία, και ενώ όλα δείχνουν ότι δεν θα τα καταφέρει, τελικά μπορεί να επιτευχθεί η ανατροπή. Αυτή η μυστηριακή ανατροπή της πίστης που συντελείται με την παρέμβαση του Θεού. Γιατί είναι πάγια θεμελιωμένος ο λόγος της Εκκλησίας, “τα αδύνατα παρ’ ανθρώποις, δυνατά πάρα τω Θεώ”.

Το ζούμε ξεκάθαρα 20 αιώνες τώρα. Το γιορτάζουμε κάθε φορά που τιμούμε έναν Άγιο. Σήμερα αυτό κάνουμε και ας μην το πολυαντιλαμβανόμαστε. Ολοζώντανο το παράδειγμα του Αγίου Μάμαντος! Νεαρό παιδί και τα έβαλε με ανθρώπους και θηρία! Και τα νίκησε και τα δύο! Θα μου πείτε στο τέλος με κάποιον τρόπο τον εξόντωσαν.

Μα κι εγώ θα σας πω ότι αυτό κάποια στιγμή θα επέλθει. Δεν ζει κανένας για πάντα εδώ. Το ζητούμενο είναι να ζήσουμε στην αιωνιότητα σαν φίλοι και οικείοι του Θεού. Ότι είναι οι Άγιοι δηλαδή. Ότι κατάφερε ο σήμερα εορταζόμενος Άγιος Μάμας!
Η μεγαλύτερη ένδειξη τιμής στον Άγιο είναι η κατά το δυνατόν μίμηση της ζωής και κυρίως της πίστης του.

Εσείς εδώ  αδελφοί μου, στον όμορφο αυτόν τόπο, έχετε  ένα πλεονέκτημα, μία ευλογία όπως λέμε στη γλώσσα της Εκκλησίας. Να έχετε έφορο και προστάτη στην περιοχή σας έναν τόσο μεγάλο Άγιο, όπως ο Άγιος Μάμας.

Εμπνευστείτε από Αυτόν! Επιτρέψτε του να σας δείξει τον δρόμο της πίστης, τον τρόπο της αγάπης του Θεού! Και να ξέρετε ότι τότε, και μόνο τότε, η πανήγυρις θα έχει αξία και ο εορτασμός του νόημα αληθινό! Μην αφήσετε αυτή την ευκαιρία που σας χάρισε ο Θεός ανεκμετάλλευτη. Παρασυρθείτε από την παρουσία του Αγίου και αφήστε τον να σηματοδοτεί τις ζωές σας.

Ας ενώσουμε όλοι μαζί τις φωνές μας και ας τον παρακαλέσουμε λέγοντας:
‘Θείον βλάστημα, Μαρτύρων πέλων…Μάμα ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε,δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος”!

Αμήν!