Του Κωνσταντίνου Νούση στο Arxon.gr
Αυτά που αναφέρονται στον τίτλο του παρόντος άρθρου είναι ακριβώς η διαστροφή του θεσμού του γέροντος – πνευματικού πατρός, ο οποίος αναγεννά εν Χριστώ, γαλουχεί και αναθρέφει πνευματικά τέκνα εντός της Εκκλησίας. Αυτή η θρησκευτική παράδοση είναι ευλογημένη και δοκιμασμένη αιώνες τώρα μέσα στον Χριστιανισμό και την Ορθοδοξία. Γεννήθηκε κυρίως από τον μοναχισμό, ωστόσο μεταφέρθηκε εύλογα και με τις σωστές προϋποθέσεις και στον κατά κόσμον εκκλησιαστικό βίο.
Ο όσιος Παΐσιος αναφερόταν συχνά πυκνά σε «ευλαβείς βλαμμένους». Η θρησκευτική τάση του ανθρώπου, έμφυτη σε μεγάλο βαθμό, μπορεί να οδηγήσει σε ψυχικά αρρωστήματα και να καταστεί νοσηρή. Στο πλαίσιο αυτό συναντάμε και την ως άνω μετάλλαξη της πνευματικής πατρότητας σε γεροντισμό και της χριστιανικής υπακοής σε ανώριμο έως επικίνδυνο πνευματικό νηπιασμό των εξομολογουμένων και καθοδηγουμένων πιστών.
Ποιος θρέφει και συντηρεί τη διαστροφή αυτήν; Είναι αμφότερες οι πηγές της: και οι «γεροντάδες» αρέσκονται στην αναπαραγωγή των νοσηρών αυτών τάσεων, αλλά και οι πιστοί επαναπαύονται σε αυτές και τις ανατροφοδοτούν, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο πλάνης καταστροφικής για την πνευματική υγεία και ωρίμανση των ανθρώπων της Εκκλησίας. Η πηγή του φαινομένου εξάπαντος είναι η αλλοίωση του εκκλησιαστικού – αγιοπνευματικού γεγονότος και η μετάλλαξή του σε θρησκευτικό – ψυχολογικό παρυπόστατο με τις επακόλουθες στο καθένα φυσικές συνέπειες. Η δε θεραπεία του; Η αντιστροφή των πραγμάτων: τουτέστιν η επιστροφή όλων στη γνήσια εκκλησιοκεντρική συνείδηση και ζωή και η αποφυγή κάθε αρρωστημένης ατομοκεντρικής θρηκσευτικότητας.
Αυτά όλα θα ακούγονται λίγο θεωρητικά, ωστόσο δεν είναι καθόλου. Μια απλή στροφή του βλέμματός μας στην καθημερινότητα αρκεί να μας αποδείξει του λόγου το αληθές. Πραγματικά, με πόση ευκολία βαπτίζονται γεροντάδες, και δη χαρισματικοί, ορδές μοναζόντων και κληρικών ανεξαρτήτως πνευματικότητας; Αρκεί μια «ευσεβής» εμφάνιση, λίγη εσχατολογία, οποιαδήποτε συμβουλή ή λόγος ερμηνευόμενος ωσεί διορατικός ή προφητικός και έληξε το ζήτημα! Έχουμε τη γένεση ενός καινού στάρετς, ο οποίος τόσο μάς λείπει τις δύσκολες τούτες μέρες – λες και η ανθρωπότητα έζησε ποτέ εύκολες…
Κληρικοί άνευ ιδιαιτέρων προσόντων – δυστυχώς συνηθέστατα και άνευ πνευματικότητος ή και φυσικής ωριμότητος – μεταλλαγμένοι εν μια νυκτί σε «πνευματικούς πατέρες και διδασκάλους» με την ένδυση του ράσου και το άφημα μιάς αξιοπρεπούς γενειάδος, κορδώνονται έσωθεν και έξωθεν με την απίστευτα αφελή εμπιστοσύνη δια της οποίας πλειάδα λαϊκών πιστών τούς εκχωρεί την ελευθερία της μέχρι και τα πιο ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα… Η ανασφάλεια, η ανωριμότητα, η ευθυνοφοβία, η ανοησία, η μεγαλομανία, η φαντασιοπληξία, η μωροδοξία, η έλλειψη κατήχησης σε ένα ζέον καζάνι εκρηκτικού μείγματος…
Το αποτέλεσμα; Τραγικό. Ενδεικτικά: πόσοι πιστοί έπεσαν θύματα του κορωνοϊού χάρη στην «αποκαλυπτική» αποτροπή του γέροντά τους για το «διαβολικό» εμβόλιο; Πόσες οικογενειακές τραγωδίες συντηρούνται σιωπηλά εξαιτίας λαθεμένων συμβουλών σε θέματα επιλογής συζύγου ή αδιάκριτης επέμβασης σε προβήματα τεκνογονίας και σεξουαλικών σχέσεων; Επιλείψει με ο χρόνος διηγούμενον όσα τραγελαφικά ακούμε γύρω μας στον χώρο της Εκκλησίας, ενός κατεξοχήν τόπου ελευθερίας εν Κυρίω Ιησού…
Η λύση είναι μία και απλή: η υπακοή όλων μας, λαϊκών και ρασοφορούντων, στην Εκκλησία και στην Παράδοσή της. Ο ορθόδοξος εκκλησιασμός απάντων. Οι αυθαιρεσίες ένθεν κακείθεν οδηγούν σε ψευδαισθήσεις και πλάνες ατομιστικής – εγωπαθούς θρησκευτικότητος, σε αντίθεση με το χριστιανικό ζητούμενο: την ταπείνωση και την πνευματική τελείωση, των οποίων καρπός τελικός και ευκταίος είναι η εν Χριστώ θέωση. Η σχέση πνευματικού πατρός και τέκνου είναι μια αμφίδρομη ταπεινή και αγαπητική συμπροσευχητική και συνασκητική συνοδοιπορία προς τη Βασιλεία του Θεού. Ο καθένας ας αναλάβει τις ευθύνες του ενώπιον του Δικαιοκρίτου…
