Του  Αρχιμ. Χρυσοστόμου Χρυσόπουλου, Θεολόγου – Κοινωνιολόγου

Μισός  αιώνας από τον “Ατίλλα ΙΙ” είναι πολύς∙ πενήντα χρόνια είναι  αρκετά, αλλ’ όχι ικανά να εξαντλήσουν την  υπομονή, παρά μόνο να θεριέψουν την οργή. 20 Ιουλίου 1974-2024: επέτειος που πεισματικά λέει ναι στην μνήμη και όχι στην λήθη. Μακρύς στέκει  ο καιρός της προσφυγιάς, του εποικισμού, των εμπαιγμών. Η αδιαλλαξία και η προκλητικότητα είναι η τακτική του εισβολέα. Πολλές οι απορίες, αρκετά τα δάκρυα, αμέτρητες οι πληγές. Γιατί να υπάρχουν κατεχόμενα; Πού είναι οι αγνοούμενοι; Το ψευδοκράτος τι εξυπηρετεί;

Ο  κατακτητής τα ψηφίσματα του ΟΗΕ τα αγνοεί, την  αποδοκιμασία δεν την ακούει, την απομόνωση δεν την βλέπει. Δικαιολογημένα είναι πλέον τα ερωτήματα: Ποιός τον στηρίζει; Γιατί τον ενισχύουν; Οι εκδηλώσεις άριστα γίνονται, τα ευχολόγια καλώς εκφράζονται, οι προσδοκίες σωστά συντηρούνται∙ δεν πρέπει όμως αυτά να τα ντύνουμε με τον τύπο, ούτε να τα περιβάλλουμε με την συνήθεια.

Ποικίλα είναι τα συναισθήματα που γεννιόνται. Θλίψη για το παρελθόν, ανασφάλεια για το μέλλον. Πένθος  για όσους χάθηκαν, αγώνας για όσους υπάρχουν. Όσο κυλά ο χρόνος και όσο περνούν οι δεκαετίες, η αδικία φέρνει την διαμαρτυρία, η φωνή μεταποιείται σε κραυγή, η αδημονία προκαλεί την αντίδραση. Η  πίκρα της  ανοχής από φίλους και συμμάχους  και το κλάμα των ξεριζωμένων πρέπει να χαλυβδώνουν την αντοχή και να ενδυναμώνουν  την θέληση προς διεκδίκηση του δικαιώματος στην ελευθερία. Ο δρόμος για δικαίωση έχει πολλά γεγονότα  να θυμηθεί  και ηρωικά  πρόσωπα να μιμηθεί. Η ιστορία μας καθοδηγεί, η ειρήνη  το απαιτεί, το δίκαιο  το επιβάλλει.

Όσα και όποια σχέδια αν εξυφανθούν πρέπει αυτά να είναι όντως ειρηνευτικά και όχι κοροϊδευτικά, να υπηρετούν το δίκαιο και να καταλήγουν στο αυτονόητο. Αναμφισβήτητα  βιώσιμη και δίκαιη λύση του κυπριακού προβλήματος έχει αντίπαλο τον χρόνο και αντίδικο τον τούρκο. Η επαναφορά στο καθεστώς προ της εισβολής του 1974 είναι το ενδεδειγμένο διέξοδο, όσο και αν αυτό στις ημέρες μας φαίνεται ως εξωπραγματικό ή μοιάζει με ουτοπία. Σίγουρα η πληγή δεν θεραπεύεται με πληγή, ούτε το λάθος με λάθος. Η de facto αποδοχή όσων έχουν γίνει την παρελθούσα 50ετία εξυπηρετεί μόνο το κατοχικό καθεστώς. Αλλοίωση του πληθυσμού δια του εποικισμού ανατρέπει διαρκώς ισορροπίες πληθυσμιακές με ότι αυτό συνεπάγεται. Δεν ήταν διάσωση, αλλά εισβολή∙ είναι κατοχή και όχι ανάγκη.

Λευκωσία: η μοναδική πρωτεύουσα του κόσμου (μάλιστα ευρωπαϊκή)  διαιρεμένη στα δύο. Αμμόχωστος: από πόλη-διαμάντι της Μεσογείου κατάντησε φάντασμα της ιστορίας. Η επίσκεψη υπό όρους στα κατεχόμενα  ανασύρει αναμνήσεις, προκαλεί συγκίνηση και εγείρει οργή. Η πρόσβαση εκεί δεν σημαίνει βέβαια ότι λύθηκε το πρόβλημα και εξομαλύνθηκε η κατάσταση. Αντιθέτως, θεριεύει η προσπάθεια και γιγαντώνεται η απαίτηση ώστε  να δοθούν οι πόλεις και τα χωριά, οι εκκλησιές και τα μοναστήρια, οι κάμποι και τα βουνά σε εκείνους που τους ανήκουν και που βίαια απομακρύνθηκαν. Η περί του δικαίου επιμονή  εκφράζεται ποικιλότροπα, η υπομονή παραμένει ανεξάντλητη. 

Μυριάριθμες είναι οι ευχές μας και απειράριθμες οι προσευχές μας να βρει η Μεγαλόνησος την ηρεμία, την ενότητα, την κανονικότητα ως ένα κράτος και  μια οντότητα. Να φερθεί η διεθνής κοινότητα με σοβαρότητα και να συζητήσει μεαποφασιστικότητα. Μακάρι να πάψει η αντιπαλότητα και να επέλθει η ομαλότητα. Ο λαός δε θα ξεχάσει τα βάσανα και η αλήθεια δε θα συγχωρέσει  τις προφάσεις. Δεν λησμονάμε  και πάντα θα ρωτάμε: μέχρι πότε;