Ραφήνα | Σπύρος Παπαγεωργίου
Με εκκλησιαστική μεγαλοπρέπεια τελέσθηκε και φέτος η Πανήγυρη του Γενέσιου της Θεοτόκου στον Ι. Ναό της Παναγίας της Παντοβασιλίσσης στη Ραφήνα. Ο Ναός, που είναι αφιερωμένος στο Γενέσιο της Υπεραγίας Δεσποίνης Ημών Θεοτόκου, αποτελεί κάθε χρόνο πόλο έλξης για χιλιάδες κατοίκους όλων των Μεσογείων, καθώς είναι η Πολιούχος και προστάτης της Ραφήνας.
Να σημειωθεί ότι η ενορία έχει έντονο το προσφυγικό στοιχείο, καθώς στο Ναό φυλάσσονται ιστορικά κειμήλια προερχόμενα από την Τρίγλια της Μ. Ασίας, όπως η εφέστιος και θαυματουργός εικόνα της Παναγίας “Πάντων Βασίλισσα” η οποία μεταφέρθηκε το 1923, μετά τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τη Μ. Ασία. Επίσης το ιερό Ευαγγέλιο του Εθνοιερομάρτυρος Χρυσοστόμου Μητροπολίτου Σμύρνης ενώ τέλος, δίπλα στο κυρίως Ναό, υπάρχει παρεκκλήσιο του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.
Στον Πανηγυρικό Αρχιερατικό Εσπερινό της εορτής, χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προύσης κ. Ιωακείμ, ο οποίος διατηρεί με το Ναό της Παντοβασίλισσας, πνευματικούς δεσμούς, λόγω της προέλευσης, καθώς η Τρίγλια είναι κωμόπολη της Προύσας, στον ιστορικό χώρο της Βιθυνίας.
Στον Εσπερινό συμμετείχαν επίσης πολλοί ιερείς από την Μητρόπολη Μεσογαίας & Λαυρεωτικής, ενώ ο Σεβασμιώτατος κ. Ιωακείμ μετέφερε τις ευχές του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου και ευχήθηκε τα έτη όλων να είναι Παναγιοσκέπαστα και Παναγιοφρούρητα.
Η πάνσεπτη και θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Παντοβασίλισσας, η οποία φυλάσσεται στον ιερό Ναό Γεννήσεως της Θεοτόκου Ραφήνας, είναι το ιερότερο και πολυτιμότερο κειμήλιο των προσφύγων και πρώτων κατοίκων της Ραφήνας.
Η εικόνα είναι έργο των πρώτων μεταβυζαντινών χρόνων (14ος-15ος αιών) και κοσμούσε πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή την παλαίφατη Μονή Παντοβασίλισσας και μετέπειτα Ενοριακό Ναό στη Τρίγλια Βιθυνίας.
Κατά την εκκένωση της Τρίγλιας, με την προσωπική φροντίδα του εφοπλιστή Φίλιππου Καβουνίδη η εικόνα διασώθηκε και μαζί με την επίσης μοναδική εικόνα της Αγίας Επισκέψεως και άλλα κειμήλια μεταφέρθηκαν στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών.
Το 1929, με την αποπεράτωση της εκκλησίας της παλιάς Παντοβασίλισσας, οι Τριγλιανοί αντιμετώπισαν το πρόβλημα των εικόνων. Με τι εικόνες θα στόλιζαν τη νέα εκκλησία; Επιτροπή πήγε στο Βυζαντινό Μουσείο με σκοπό να ζητήσει τα κειμήλια, ωστόσο το μουσείο ήταν ανένδοτο να δώσει την «Αγία Επίσκεψη», λόγω της μεγάλης ιστορικής και καλλιτεχνικής της αξίας.
Από τότε μέχρι σήμερα η εικόνα της Παντοβασίλισσας αποτελεί για τους πρόσφυγες αλλά και όλους τους κατοίκους της Ραφήνας την «εφέστεια» και προστάτιδα και θαυματουργό εικόνα τους.
Το 1992 κατά τη συντήρησή της από το Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών εμφανίστηκε στην πίσω πλευρά η εικόνα της Σταυρώσεως του Κυρίου μας απο την οποία λείπει το πρόσωπο της Παναγίας, γεγονός που επιβεβαιώνει την πληροφορία ότι η εικόνα αυτή ήταν λιτανευτική, και κατά παράδοση προσπάθησαν να την κόψουν (εξ ου και η απουσία του προσώπου της Παναγίας απο την εικόνα της Σταυρώσεως), για να την προσαρμόσουν στο τέμπλο της Παντοβασίλισσας στη Τρίγλια.
