Του Παντελή Λεβάκου, υπ. Δρ., Τμήμα Θεολογίας ΕΚΠΑ
Αφού ο Δεσπότης της κτίσεως παρουσιάσθηκε ως κακούργος ενώπιον των ιουδαϊκών ιερατικών τάξεων, υπέστη την άδικη δίκη, στάλθηκε στον Πιλάτο ώστε να γίνει εφικτή η θανατική καταδίκη του, υπέστη τα βασανιστήρια, αναρτήθηκε στο Τίμιο Ξύλο, είδε να βάζουν κλήρο οι Ρωμαίοι στρατιώτες ώστε να μοιράσουν τα ιμάτιά Του και αναφώνησε «Τετέλεσται» προκειμένου να γνωστοποιήσει με τη φράση αυτή ότι η σωτηρία του ανθρώπου είναι πραγματικότητα, πορεύεται στον Άδη ώστε να κηρύξει στις ψυχές και να τις ελευθερώσει από τα δεσμά τους. Ο «Υἱὸς τῆς Παρθένου» εκούσια τέθηκε στον «κατώτατο λάκκο, στη σκοτεινιά και στη σκιά του θανάτου» ώστε σωθεί η ανθρωπότητα η οποία, παρά τη διάχυτη κοσμική φιλοσοφία, δεν είχε κατορθώσει να γνωρίσει τον Θεό.
Αφού ο Φιλάνθρωπος Κύριος παρέδωσε το πνεύμα Του, ακολούθησε ο σεισμός και τα λοιπά θαυμαστά σημεία τα οποία έκαναν τον Ρωμαίο εκατόνταρχο να ομολογήσει ότι ο Κύριος είναι αληθινά ο Υιός (και Λόγος) του Θεού. Οι εξαφανισμένοι Μαθητές, πλην του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και Ευαγγελιστή ο οποίος βίωσε το Πάθος ως το προσωπικό του μαρτύριο, δεν τόλμησαν ούτε να παρουσιασθούν με θάρρος στον Πιλάτο και να ζητήσουν να παραλάβουν το σώμα του Διδασκάλου αυτών.
Ωστόσο, ο μοναδικός ο οποίος τόλμησε να το πράξει ήταν ο Ιωσήφ από την Αριμαθαία, ο «εὑσχήμων βουλευτής», ένας άνθρωπος ο οποίος άνηκε στον ευρύτερο κύκλο των μαθητών του Ιησού Χριστού. Πράγματι, ο Ιωσήφ έλαβε την άδεια από τον Πιλάτο και με τη βοήθεια του νυκτερινού μαθητή Νικοδήμου, κατέβασε το Σώμα του Δεσπότη Χριστού από τον Σταυρό και το απέθεσε στον τάφο τον οποίο είχε ήδη ετοιμάσει για τον εαυτό του.
Η εσπερινή Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Σαββάτου, την οποία ο λαός αποκαλεί ως «πρώτη Ανάσταση», περιγράφει τα όσα έλαβαν χώρα στο πλαίσιο της ανθρωπομορφικής παρουσίασης της καθόδου του Ιησού Χριστού στον Άδη. «Όταν Λυτρωτή κατατέθηκες στον καινούργιο τάφο για χάρη της ανθρωπότητας, ο Άδης τράπηκε σε φυγή από το φόβο του, οι πύλες του Άδη έσπασαν, οι αλυσίδες των ψυχών διαλύθηκαν, τα μνήματα άνοιξαν και οι νεκροί εγέρθηκαν· τότε ο Αδάμ με ευχαρίστηση και χαρά ανέπεμψε δοξολογία για τη συγκατάβασή σου Φιλάνθρωπε». Η κάθοδος «της αθανάτου ζωής στο θάνατο είχε ως αποτέλεσμα να νεκρωθεί ο Άδης από την αστραπή της Θεότητας και να αναστηθούν οι νεκροί από τα καταχθόνια».
Κατά το «ευλογημένο Σάββατο», όπως ακριβώς ο Θεός ανθρωπομορφικά αναπαύθηκε την έβδομη ημέρα μετά την ολοκλήρωση της Δημιουργίας, κατά αντίστοιχο τρόπο ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού σιωπηρά ολοκλήρωσε το έργο της Θείας Οικονομίας και της σωτηρίας του κόσμου. Ενώ στην επιφάνεια της γης η Θεοτόκος αναμένει την Ανάσταση ενώπιον του μνήματος, οι Μυροφόρες θρηνούν και σκέπτονται τη μετάβασή τους στο μνημείο για να προσκομίσουν μύρα, οι Απόστολοι είναι κρυμμένοι στο υπερώο από το φόβο τους και οι ιερατικές τάξεις σκέφτονταν οποιοδήποτε τρόπο για να εξαφανίσουν την οποιαδήποτε αναφορά στον Ιησού Χριστό, την ίδια στιγμή ο Διάβολος θρηνεί για την απώλεια της εξουσίας του στον άνθρωπο.
Κατά τον Εσπερινό της Αναστάσεως ο υμνογράφος περιγράφει την «ομολογία» του Άδη ότι «δεν ήταν προς το συμφέρον μου να μην δεχθώ Εκείνον ο οποίος γεννήθηκε από την Μαρία. Όταν Αυτός ήλθε σε εμένα διέλυσε την εξουσία μου, συνέτριψε τις χάλκινες πύλες και ανέστησε τις ψυχές τις οποίες είχα αιχμαλωτίσει επειδή είναι ο Θεός». Την υμνογραφική ομολογία του Διαβόλου ότι νικήθηκε η εξουσία του συμπληρώνει ο λόγος του αγίου Γρηγορίου Νύσσης, ο οποίος τονίζει πως ο Ιησούς Χριστός θυσιάστηκε ώστε να καταργήσει τον θάνατο και υπέστη όσα παρακολουθήσαμε τη Μεγάλη Εβδομάδα προκειμένου να ελευθερωθεί ο άνθρωπος από τα δεσμά και την πνευματική υποταγή στην αμαρτία.
Ας σπεύσουμε να προσέλθουμε στην Εκκλησία για να βιώσουμε την ολοκλήρωση των σπουδαίων γεγονότων των προηγούμενων ημερών μέσα από την Ανάσταση του Κυρίου. Ας μην εξαντλήσουμε την παρουσία μας στην Ανάσταση και τη χαρά του Θεού στο τρίτο «Χριστὸς Ἀνέστη» και έπειτα να φύγουμε ως καταδιωκόμενοι. Ας συμμετάσχουμε και στην Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία και ας προσέλθουμε στο Ποτήριο της Ζωής ώστε να είναι ολοκληρωμένη η χαρά και η ευλογία την οποία θα λάβουμε. Ας μην μείνουμε προσκολλημένοι στην παρουσία των λαμπάδων και των αυγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ας το ξεπεράσουμε έστω για μία φορά ώστε με την καρδιά μας να συναισθανθούμε ότι η ζωή μας απέκτησε νέο περιεχόμενο και σκοπό χάρη στη θυσία του Θεανθρώπου. Άλλωστε, η σιωπή είναι ο καλύτερος τρόπος για τη βίωση ακόμα και του ιδίου του γεγονότος της Αναστάσεως, Αμήν!
