Του Σεβ. Μητροπολίτου Σουηδίας κ. Κλεόπα
Την Κυριακή της Σαμαρείτιδος, η Εκκλησία προβάλλει το συγκλονιστικό γεγονός της συναντήσεως του Κυρίου με την Σαμαρείτιδα, στο φρέαρ του Ιακώβ, όπου αποκαλύπτεται ολόκληρο το σωτηριολογικὸ σχέδιο του Θεού για τον άνθρωπο.
Ο Χριστός δεν περνά απλώς από την Σαμάρεια. Καταλύει όρια, εθνικά, θρησκευτικά, κοινωνικά. Η Σαμαρείτιδα δεν είναι μία «τυχαία» γυναίκα, αλλά τύπος όλου του ανθρωπίνου γένους.
Ο Χριστὸς επιχειρεί προσωπική σωτηρία, για μία γυναίκα, που κανείς δεν θα υπολόγιζε.
Ο Κύριος ζητά να πιεί νερό. Εκφράζει δίψα, φυσική, αλλά και πνευματική: δίψα για κοινωνία με τον άνθρωπο.
Σημειώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Οὐκ ἔλεγεν διὰ νεροῦ μόνον, ἀλλὰ τῆς πίστεως τῆς γυναικὸς ἐδίψα» (Ὁμιλ. ΠΓ 59, 252). Ο Θεός κατεβαίνει στο φρέαρ της ζωής μας, ζητά επαφή, διάλογο, ανοίγει την καρδιά Του.
Καθώς προχωρεί ο διάλογος, ο Χριστὸς αποκαλύπτει την βαθειά αλήθεια: «Ὃς ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσει εἰς τὸν αἰῶνα.» (Ἰω. 4,14)! Ποιό είναι αυτό το ύδωρ; Η χάρις του Αγίου Πνεύματος.
Ο Ιερός Χρυσόστομος ερμηνεύει τα του διαλόγου της Σαμαρείτιδος περί της Μεσσιανικής ιδιότητος του Κυρίου: “Τοῦ λέει ἡ γυναίκα· Ξέρω ὅτι ἔρχεται ὁ Μεσσίας ποὺ λέγεται Χριστός. Ὅταν ἔρθη ἐκεῖνος, θὰ μᾶς τὰ φανερώση ὅλα. Ἡ πόρνη φιλοσοφεῖ ζητήματα πνευματικά, φέρνει στὸ στόμα της τὶς Θεῖες Γραφές. Κι ἄν τὸ σῶμα της ἔχη βουτυχθῆ στὴν ἀκαθαρσία τῆς πορνείας, ἡ ψυχή της ἔχει καθαρισθῆ μὲ τὴν ἀναφορὰ καὶ τὴν ἀνάγνωση τῶν Θείων Γραφῶν. Ξέρω ὅτι ἔρχεται ὁ Μεσσίας. Ἰδοὺ πνευματικὴ προκοπή, ἰδοὺ πόρνη ποὺ τὰ γνωρίζει ὅλα. Προσέξετε πῶς ἀπὸ τὰ βάθη τῆς γῆς πέταξε στοὺς οὐρανούς. Τῆς λέει ὁ Ἰησοῦς, ἐγὼ ποὺ σοῦ μιλῶ εἶμαι. Αὐτὸ ποὺ σὲ πολλοὺς ἀποστόλους ἔκρυψε, στὴν πόρνη ἀποκαλύπτει φανερά.”
Ο Χρυσορρήμων ολοκληρώνει την ομιλία του, επαινώντας την ιεραποστολική κλίση της Αγίας Φωτεινής: “Ἐκείνη ὅμως ἄφησε τὴν στάμνα της καὶ μπῆκε στὴν πόλη καὶ φώναξε στοὺς πολῖτες: Ἐλᾶτε νὰ δῆτε κάποιον ποὺ μοῦ εἶπε ὅλα ὅσα ἔκανα. Μήπως εἶναι αὐτὸς ὁ Χριστός; Τοὺς ξυπνᾶ τὴν ἐπιθυμία, νὰ βγοῦν καὶ νὰ πιαστοῦν. Ὅπως πιάστηκε στὸ δίχτυ, θέλει νὰ πιάση.
Πόρνη μὲ συνείδηση ἀποστόλου, ποὺ ἔγινε ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους πιὸ δυνατή. Γιατὶ οἱ ἀπόστολοι περίμεναν νὰ συμπληρωθῆ ὁλόκληρη ἡ Θεία Οἰκονομία καὶ τότε ἄρχισαν τ’ ἀποστολικά τους κηρύγματα. Ἡ πόρνη ὅμως, πρὶν ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση, εὐαγγελίζεται τὸν Χριστό. Διαλαλῶ τὰ ἁμαρτήματά μου, γιὰ νὰ ὁδηγήσω σᾶς. Γιὰ νὰ δῆτε σεῖς τὸν Θεὸ ποὺ ἔφτασε στὸν κόσμο, πομπεύω τὰ σφάλματά μου.”
Στην αποκαλυπτική συνάντησή μας με τον Χριστό, η όλη ύπαρξή μας μεταμορφώνεται σε “πηγή ὕδατος ἀλλομένου εἰς ζωήν αἰώνιον”. Το ζωντανό νερό, δηλαδή ο λόγος του Θεού, που αναβλύζει μέσα στην Εκκλησία, ζωογονεί την νεκρωμένη από την αμαρτία ύπαρξή μας.
Η Σαμαρείτις, η αμαρτωλή γυναίκα, γίνεται ιεραπόστολος! Άφησε την στάμνα της, σύμβολο της παλαιάς ζωής, κι έτρεξε στην πόλη να φέρει κι άλλους στον Χριστό.
Η παράδοση της Εκκλησίας την αναγνωρίζει ως την Αγία Φωτεινή την Σαμαρείτιδα, που αργότερα μαρτύρησε με γενναιότητα, στην Ρώμη. Η πνευματική δίψα, η αλήθεια του Χριστού, έγινε για εκείνη πορεία σωτηρίας και ομολογίας.
Κι εμείς στην ζωή μας κουβαλάμε μαζί μας μια νοητή στάμνα, γεμάτη ανασφάλειες, αμαρτίες, δίψες που δεν σβήνουν. Ο Χριστός μάς περιμένει στο «φρέαρ» της προσευχής, την Θεία Λειτουργία. Θέλει ν᾽ ανοίξουμε διάλογο μαζί Του, όπως άλλοτε έπραξε με τον Κλεόπα και τον Λουκά, στην πορεία προς Εμμαούς, σ᾽ έναν αποκαλυπτικό διάλογο, που οδήγησε στο άνοιγμα των οφθαλμών και στο ζέσταμα της καρδιάς των αποστόλων!
Δεν μάς κατακρίνει ο Αναστάς Κύριος, δεν μάς απορρίπτει, παρά μόνον μας ζητά, να πιούμε από το ύδωρ το ζών.
Ας ακούσουμε, λοιπόν, την φωνή Του που μας λέγει: «Δὸς μοι τὴν καρδίαν σου» (Παρ. 23,26) και χωρίς δισταγμό, ας Τον ακολουθήσουμε κι ας Τον Ομολογήσουμε.
