Τήν 10.30 π.μ. ὥραν τῆς Δευτέρας, 14ης/ 27ης Μαρτίου 2017, ἐτελέσθη Δοξολογία εἰς τό Καθολικόν τοῦ Πανιέρου Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως ὡς εὐχαριστία πρός τόν Πανάγαθον Θεόν ἡμῶν, τόν ἐνισχύσαντα τό ἔθνος ἡμῶν νά ἐλευθερωθῇ ἐκ Τουρκικῆς δουλείας τῶν τετρακοσίων ἐτῶν καί δέησις πρός τόν Θεόν διά τήν ἀνάπαυσιν τῶν ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος ἀγωνισαμένων καί ἐνδόξως πεσόντων ἀδελφῶν καί πατέρων ἡμῶν.
Τῆς Δοξολογίας προεξῆρξεν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος καί συνιερούργησαν Ἁγιοταφῖται Ἀρχιερεῖς καί Ἱερομόναχοι, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Χρήστου Σοφιανοπούλου καί τῇ συμπροσευχῇ τῶν μελῶν τῆς Ἑλληνικῆς Παροικίας καί τοῦ Ἑλληνορθοδόξου ποιμνίου.
Μετά τήν Δοξολογίαν ἠκολούθησεν ἡ ἄνοδος εἰς τά Πατριαρχεῖα.
Ἐνταῦθα προσεφώνησεν ὁ Μακαριώτατος διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ ἑλληνιστί:
Ἐξοχώτατε Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος
κ. Xρῆστε Σοφιανόπουλε,
Σεβαστοί Ἅγιοι Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Ἡ σημερινή ἐπέτειος τῆς 25ης Μαρτίου τοῦ 1821 ἀποτελεῖ ὁρόσημον ὄχι μόνον εἰς τήν ἔνδοξον καί μακραίωνα ἱστορίαν τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῆς Ρωμηοσύνης ἀλλά καί τήν ἱστορίαν τῆς ἀνθρωπότητος. Καί τοῦτο διότι τό χριστεπώνυμον Ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἐμπνεόμενον ἀπό τάς ἀκαταλύτους ἀρχάς τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Σταυρωθέντος καί Ἀναστάντος Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, οὐδ’ ἐπί στιγμήν ἐπτοήθη ἀπό τά δεινά τῆς Ὀθωμανικῆς δουλείας καί τυραννίας. Τοὐναντίον παρέμεινε πιστόν εἰς τήν ἐλπίδα τῆς ἀναστάσεως: Τῆς ἀναστάσεως, ἡ ὁποία εἶναι ἀρρήτως συνυφασμένη μέ τήν ἐλευθερίαν, τήν ὁποίαν ἐχάρισεν ἡ τοῦ Θεοῦ δημιουργική δύναμις εἰς τό θεοειδές αὐτοῦ πλάσμα τόν ἄνθρωπον, ὡς κηρύττει καί ὁ Θεῖος Παῦλος· «Ὑμεῖς γάρ ἐπ’ ἐλευθερίᾳ ἐκλήθητε, ἀδελφοί» (Γαλ. 5, 13).
Τῆς «ἐπ’ ἐλευθερίᾳ ταύτης κλήσεως» ἀνεδείχθησαν οὐχί μόνον οἱ ἅγιοι μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά καί οἱ ἀγωνισταί τῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821. Τοῦτο ἐξ ἄλλου μαρτυρεῖ καί τό γνωστόν σύνθημα τῆς ἐπαναστάσεως: «Διά τήν πίστιν τοῦ Χριστοῦ τήν ἁγίαν καί τῆς πατρίδος τήν ἐλευθερίαν».
Γνήσιοι καί ἄδολοι ὑπηρέται τοῦ ἀγῶνος ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος ἀνεδύθησαν μεταξύ ἄλλων αἱ μεγάλαι ἡγετικαί καί ὄντως ἡρωϊκαί μορφαί τοῦ 1821, τοῦ Μητροπολίτου Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανοῦ, τοῦ Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, τοῦ Μακρυγιάννη ὡς καί μελῶν τῆς Ἁγιοταφιτικῆς ἡμῶν Ἀδελφότητος.
Ἀναφερόμεθα εἰς τήν θυσιαστικήν μέχρι αἵματος προσφοράν εἰς τόν ὑπέρ τῆς ἐλευθερίας ἀγῶνα τῶν μεγάλων τούτων προσωπικοτήτων, διότι ἡ σύγχρονος ἡμῶν ἐποχή βάλλεται ἀπό τό νοσηρόν καί ἐλευθεριάζον πνεῦμα τῆς παγκοσμιοποιήσεως, τό ὁποῖον καί ἀντιστρατεύεται τό ἱερόν παράγγελμα τοῦ πρωτομάρτυρος τῆς ἐλευθερίας Ρήγα Φεραίου, ἀπευθυνόμενον κυρίως εἰς τούς νέους: «Μή ἐλπίζετε εἰς ξένους καί υἱούς νενοθευμένους ἡ Ἑλλάς νά λυτρωθῇ…».
Ὁ ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος ἡρωϊκός ἀγών τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ ’21 προβάλλει τάς ἠθικάς καί ἀνεξιτήλους ἀξίας, αἱ ὁποῖαι διακρίνουν τήν μοναδικότητα τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου ὡς καί τόν σκοπόν τῆς ὑπάρξεως αὐτοῦ. Καί τοῦτο, διότι ἴδιον χαρακτηριστικόν τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τό ἐν αὐτῷ ἐνοικοῦν πνεῦμα (2 Τιμ. 1, 14), δηλονότι ἡ ψυχή αὐτοῦ. «Τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ» (Ματθ. 16, 26) λέγει Κύριος.
Ἡ Ἁγιοταφιτική ἡμῶν Ἀδελφότης, ὁλοθύμως καί χρεωστικῶς συμμετέχουσα εἰς τήν ἑόρτιον ταύτην μνήμην τῆς ἐκ τῆς τέφρας παλλιγενεσίας τοῦ εὐσεβοῦς γένους τε καί ἔθνους ἡμῶν, σύσσωμος κατῆλθεν εἰς τόν Πανίερον Ναόν τῆς Ἀναστάσεως, ἔνθα ἀνέπεμψεν εὐχαριστήριον δοξολογίαν εἰς τόν Σταυρωθέντα καί Ἀναστάντα Σωτῆρα ἡμῶν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν ἐπί τῇ προσγενομένῃ τῷ ἔθνει ἡμῶν θείᾳ εὐεργεσία. Ἔτι δέ ἱκετηρίους ἐντεύξεις καί δεήσεις προσήνεγκεν ὑπέρ αἰωνίου ἀναπαύσεως, ἐν χώρᾳ ζώντων τῶν μακαρίων ψυχῶν τῶν ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος ἡρωϊκῶς ἀγωνισαμένων καί ἐνδόξως ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀγῶσι τοῦ εὐσεβοῦς γένους τε καί ἔθνους τῶν Ρωμαίων Ὀρθοδόξων πεσόντων καί μαρτυρικῶς ἀναιρεθέντων.
Ἡ ἁγία ἡμῶν τῶν Ἱεροσολύμων Ἐκκλησία, καυχωμένη ἐν Κυρίῳ ἐπί τῇ συμβολῇ αὐτῆς ὡς καί τῇ συμμετοχῇ τῶν πιστῶν αὐτῆς τέκνων κληρικῶν καί λαϊκῶν εἰς τόν ὑπέρ τῆς ἐλευθερίας τοῦτον ἀγῶνα ἀπό τήν δουλείαν τοῦ κατακτητοῦ, καθηκόντως γεραίρει τήν ἱεράν αὐτῶν μνήμην καί εὐγνωμόνως τιμᾷ τόν νικητήριον θρίαμβον τῆς ἐθνεγερσίας τοῦ 1821 διά τῆς σημερινῆς ἑορτῆς.
Ἐπί δέ τούτοις ἐπιτρέψατε Ἡμῖν, ὅπως ὑψώσωμεν τό ποτήριον Ἡμῶν εὐχαρίστως ἀναφωνήσωμεν:
Ζήτω ἡ 25ῃ Μαρτίου 1821!
Ζήτω τό εὐσεβές καί βασιλικόν γένος τῶν Ρωμαίων!
Ζήτω ἡ Ἑλλάς!
Ζήτω ἡ Ἁγιοταφιτική ἡμῶν Ἀδελφότης!
Ἐν συνεχείᾳ προσεφώνησεν ὁ κ. Γενικός Πρόξενος διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ:
Μακαριώτατε, Σεβασμιώτατοι, Σεβαστοί Πατέρες, Κυρίες και Κύριοι,
Γιορτάζουμε σήμερα την Εθνεγερσία του 1821. Με αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας θυμόμαστε την ενδοξότερη σελίδα της νεώτερης ιστορίας μας και τιμούμε εκείνους που με τη μεγαλειώδη εξέγερση τους, η οποία ξεκίνησε την 25η Μαρτίου 1821, έδωσαν τον υπέρ πάντων αγώνα και κατόρθωσαν μέσα από μια μακρά και άνιση αναμέτρηση, γεμάτη θυσίες και απερίγραπτα δεινά, να αποτινάξουν τον Οθωμανικό ζυγό, να θέσουν τέλος στους τέσσερις σκοτεινρύς αιώνες ξένης κυριαρχίας και να εξασφαλίσουν για τις γενεές που ακολούθησαν το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας.
Με το σημερινό εορτασμό οφείλουμε να θυμόμαστε τα στοιχεία εκείνα που κατέστησαν δυνατή την επιτυχία της Ελληνικής Επανάστασης και που παραμένουν πάντοτε επίκαιρα, και δη όταν η Πατρίδα αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις και περιβάλλεται από παλαιούς και νέους κινδύνους: Τη σημασία της πίστης στον δίκαιο αγώνα που γεννά τόλμη και αποφασιστικότητα, ικανή να υπερβεί τα μεγαλύτερα εμπόδια, του ψυχικού σθένους που εξασφαλίζει την επιμονή και τις φυσικές αντοχές που είναι απαραίτητα εφόδια για κάθε μακρά και επίπονη προσπάθεια και, βέβαια, της εθνικής ομοψυχίας και της συσπείρωσης όλων τον εθνικών δυνάμεων στην κοινή προσπάθεια.
Οφείλουμε να μη λησμονούμε ότι η εθνική εξέγερση του 1821 κατέστη δυνατή, διότι ο Ελληνισμός κατάφερε, μέσα στα μακρά και ζοφερά χρόνια της Τουρκοκρατίας, να διατηρήσει ακέραιη την ταυτότητα του, την εθνική του συνείδηση, τις αξίες του και τον πόθο του για ελευθερία. Σε τούτο, τον πλέον σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε, ασφαλώς, η Εκκλησία που υπήρξε ο θεματοφύλακας των αξιών μας, διαφυλάσσοντας τη γλώσσα, τη χριστιανική Πίστη και την ελπίδα της Ανάστασης του Γένους. Χάρη σε αυτήν, η προσδοκία των Ρωμηών να απελευθερωθούν δεν τους εγκατέλειψε ποτέ.
Εξάλλου, πριν ακόμη φθάσει η στιγμή της Επανάστασης, άνθρωποι του κλήρου, όπως ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, κατέβαλαν άοκνες προσπάθειες να αφυπνίσουν συνειδήσεις με το παιδευτικό μήνυμα της εθνεγερσίας και συχνά πλήρωσαν, ως τίμημα, με τη ζωή τους. Όταν έφθασε η στιγμή της Επανάστασης, οι Έλληνες πολέμησαν τόσο για την Πατρίδα, όσο και για την Πίστη τους. Πλήθος ιερωμένων έδρασαν στα πεδία των μαχών και κατέβαλαν φόρο αίματος.
Ο ρόλος του Ελληνισμού της Διασποράς υπήρξε επίσης σημαντικός για την προετοιμασία, αλλά και τη θετική έκβαση της Επανάστασης. Οι Φιλικοί, εκκινώντας από μεγάλα αστικά κέντρα της Ευρώπης, είχαν σημαντική συμμετοχή στους αρχικούς σχεδιασμούς, την οργάνωση και την υλική και οικονομική ενίσχυση της Επανάστασης, ενώ διανοούμενοι της ομογένειας μετέφεραν τις ιδέες του Διαφωτισμού και επέδειξαν τη συνάφεια τους για τον Ελληνισμό, δίδοντας σύγχρονο ιδεολογικό υπόβαθρο στον Αγώνα, εμπνέοντος τους Αγωνιστές και δίδοντας έκφραση στο πατριωτικό τους φρόνημα, ενώ ταυτόχρονα συνέβαλαν στην προβολή της Επανάστασης προς τη διεθνή κοινή γνώμη της εποχής και στην προώθηση του Φιλελληνικού ρεύματος.
Η 25η Μαρτίου 1821 παραμένει για όλους μας το θεμέλιο της εθνικής μας υπόστασης και ο κορυφαίος σταθμός της σύγχρονης ιστορίας του Γένους. Ο ηρωισμός, η αυταπάρνηση και η αποφασιστικότητα των Αγωνιστών της Επανάστασης να αποκτήσουν μια ελεύθερη, δίκαιη και δημοκρατική Πατρίδα, και δη εν μέσω μιας δυσμενέστατης διεθνούς συγκυρίας, μας εμπνέουν, αλλά ταυτόχρονα μας δεσμεύουν να φανούμε αντάξιοι τους και, όπως εκείνοι, να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να συμπράξουμε όλοι για την υπέρβαση των εμποδίων, οσοδήποτε ανυπέρβλητα κι αν φαντάζουν. Οι απανταχού Έλληνες και δη εκείνοι της περιοχής των Αγίων Τόπων, προεξάρχουσας της γεραράς Σιωνίτιδος Εκκλησίας, αποτελούν πολύτιμη πηγή έμπνευσης και δύναμης σε αυτήν την προσπάθεια.
Η σημερινή εορτή, η επέτειος της εθνικής παλιγγενεσίας πρέπει να είναι πηγή ελπίδας και προσδοκίας ότι και οι δικές μας προσπάθειες να ξεπεραστεί η μακρά οικονομική κρίση θα ευοδωθεί. Οφείλουμε παράλληλα να αναλογιστούμε τό χρέος και την ευθύνη μας απέναντι στο Εθνος, ενθυμούμενοι τα λόγια του Στρατηγού Μακρυγιάννη ότι «είμαστε εις το ‘εμείς’ κι όχι εις το ‘εγώ’ ».
Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821!
Ζήτω η Ελλάδα!» .
Ἐπί τούτοις ἔληξεν ἡ τελετή διά τῆς ἀπονομῆς τιμῆς πρός τόν Μακαριώτατον.
Εκ του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων
