Μέσα σε κλίμα συγκίνησης υποδέχτηκε η Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης και του Περιθεωρίου και η Πόλη της Ξάνθης για πρώτη φορά, την Ιερή Θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας Σουμελά της προστάτιδας του Ποντιακού Ελληνισμού , το Σύμβολο των Ορθοδόξων της Ανατολής, την «Κυρά του Πόντου», ἀπό τό Παλλάδιον τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ τό Βέρμιο, Την Παρασκευή 5η Μαϊου 2017 και ώρα 19:00, στην κεντρική πλατεία της Ξάνθης.
Την Ιερά Εικόνα κόμισε στην Πόλη της Ξάνθης ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ.κ Παντελεήμων με την συνοδεία του Πανοσιολογιωτάτου Καθηγουμένου του Ιερού Προσκυνήματος Αρχιμανδρίτου Αθηναγόρου και του Προέδρου κ. Γεωργίου Τανιμανίδη.
Την Κυρά του Πόντου – Παναγία Σουμελά – υποδέχτηκε ο Τοπικός Θρησκευτικός Άρχοντας του Τόπου , Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου κ.κ Παντελεήμων , ο Ιερός Κλήρος , με την παρουσία των Πολιτικών και Στρατιωτικών Αρχόντων , των Συλλόγων Ποντίων Ν. Ξάνθης τον Σύλλογο Ποντίων χορευτών Ξάνθης «Τραντέλλενες», του Συλλόγου Ποντίων Λευκόπετρας , του Λυκείου των Ελληνίδων της Ξάνθης , του Συλλόγου των Μικρασιατών Αλησμόνητες Πατρίδες και του Χορευτικού Ομίλου Ξάνθης οι οποίοι υποδέχτηκαν την Παναγία με χορούς και τραγούδια του Πόντου .
Εψάλλει Δέησις και στην συνέχεια Δοξολογία και Προσφωνήσεις στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της του Θεού Σοφίας, όπου η Ιερά Εικόνα θα παραμείνει μέχρι και την Κυριακή 7η Μαϊου 2017 , το μεσημέρι.
Το Σάββατο 6η Μαϊου 2017 και ώρα 19:00, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση «Μνήμη Ποντιακού Ελληνισμού» από τους Συλλόγους Ποντίων Ν. Ξάνθης και τον Σύλλογο Ποντίων χορευτών Ξάνθης «Τραντέλλενες».
Την Κυριακή 7η Μαϊου και ώρα 7:30 -10:30. Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Της Του Θεού Σοφίας, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ.κ. Παντελεήμονος.
Η Εικόνα, σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας δημιουργήθηκε από τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Λουκά. Αρχικά ονομαζόταν Παναγία η Αθηνιώτισσα, γιατί μετά τον θάνατο του Λουκά ένας μαθητής του την έφερε στην Αθήνα. Το 386 μ.Χ. με βαθιά πίστη και απόλυτη εμπιστοσύνη στο πρόσωπο της οι Αθηναίοι μοναχοί Βαρνάβας και Σωφρόνιος ιδρύουν το μοναστήρι της στο όρος Μελά, όπου ως των ξεριζωμό των Ελλήνων της Ανατολής έζησαν εκατοντάδες μοναχοί και ασκητές.
Το όνομα Σουμελά ετυμολογείται από το όρος μελά και του ποντιακού ιδιώματος «σού», που σημαίνει «εις το» ή «εις του» και έγινε Σουμελά «εις του Μελά».
Άξιο θαυμασμού είναι το μεγάλο πνευματικό, εθνικό και κοινωνικό έργο της Σουμελιώτισσας, ιδιαίτερα μετά την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας. Γίνεται το σύμβολο και η ελπίδα των Ελλήνων του Πόντου που καταφεύγουν στην προστασία της και βρίσκουν παρηγοριά και ασφάλεια. Κάτω από την προστασία της οι υπόδουλοι Έλληνες βρίσκουν τη δύναμη να αγωνιστών ενάντια στις τουρκικές διώξεις, στα βασανιστήρια, στους εξισλαμισμούς και κατά τα τελευταία πριν από την ανταλλαγή χρόνια να σηκώσουν το βαρύ σταυρό της εξόντωσης από τη σχεδιασμένη από το επίσημο τουρκικό κράτος σατανική τακτική της γενοκτονίας όπου θυσιάστηκαν 350.000 Έλληνες του Πόντου. Οι Έλληνες του Πόντου ξεριζώθηκαν και τα κειμήλια έμειναν εκεί για περίπου δέκα χρόνια. Στις 29 Μαΐου 1930 στην Ιερά Μονή του μεγάλου Σπηλαίου, στα Καλάβρυτα Αχαΐας, ο μακαριστός Μητροπολίτης Ξάνθης Πολύκαρπος Ψωμιάδης, που βρέθηκε ως επισκέπτης και προσκυνητής, εισηγήθηκε στον υψηλό καλεσμένο της Μονής, τον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδας Ελευθέριο Βενιζέλο, την μεταφορά της εικόνας της Παναγίας, από τον Πόντο στην Ελλάδα. Συγκινημένος ο Βενιζέλος υποσχέθηκε πως θα εξαντλήσει όλα τα μέσα για να ικανοποιήσει την επιθυμία του, που ήταν και επιθυμία του λαού των Ποντίων.
Το 1951 ο Kρωμναίος οραματιστής και κτήτωρ Φίλων Κτενίδης έκανε πράξη την επιθυμία όλων των Ποντίων, με τη θεμελίωση της Νέας Παναγίας Σουμελά, και την πρώτη «επίσκεψη» της Εικόνας, στις πλαγιές του Βερμίου στην Καστανιά της Βέροιας. Από τις 15 Αυγούστου του 1952 η Εικόνα της Παναγίας Σουμελά βρίσκεται στον Ιερό Ναό Νέας Παναγίας Σουμελά που χτίστηκε με συνδρομές και χορηγίες Ποντίων και μη.
Ι. Μ. Ξάνθης
