Την Τρίτη 1 Μαΐου 2018, το πρωΐ, στον Αη Γιάννη Αθαμανίου Άρτης, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Άρτης κ. Καλλίνικος ετέλεσε επιμνημόσυνη δέηση, στο νεοανεγερθέν μνημείο, υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των κατοίκων, που εξαγόρασαν το Αθαμάνιο από τους Τσιφλικάδες.

Ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Αθαμανίου προέβη στην ανέγερση του μνημείου προς τιμήν των συνεταίρων που εξαγόρασαν το χωριό. Η αναγραφή των ονομάτων των συνεταίρων προκύπτει από τα επίσημα έγγραφα του αρχείου του Συνεταιρισμού, όπως συμβόλαιο αγοράς, ιδρυτική πράξη και καταστατικό. Τα ονόματα όλων των συμμετεχόντων στην εξαγορά αναγράφονται επί των πλακών.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΥΝΤΟΜΟ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΑΘΑΜΑΝΙΟΥ

Μετά την Επανάσταση του 1821, η πρώτη οριοθέτηση των συνόρων άφησε την Ήπειρο ως τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1881, οπότε κι έγινε η προσάρτηση της περιοχής της Ηπείρου. Όμως, οι Τούρκοι που είχαν στην ιδιοκτησία τους αυτές τις περιοχές και τα χωριά είχαν πουλήσει τις εκτάσεις αυτές σε πλούσιους Έλληνες.

Αγοραστές των χωριών της Άρτας και των Τζουμέρκων ήταν ο Χρηστάκης Ζωγράφος, ο οποίος ήταν εκείνη την εποχή προμηθευτής του τουρκικού στρατού, και ο Κωνσταντίνος Καραπάνος, γιος του Γεράσιμου Καραπάνου, αρχιεπιστάτη των κληρονόμων του Μουσταφά Πασά, μεγάλου αξιωματούχου της Τουρκίας, έμπιστου συνεργάτη του σουλτάνου Αβδούλ Αζίζ Χαν Γαζή και ιδιοκτήτη περιοχών της Θεσσαλίας και της Δυτικής Μακεδονίας.

Οι δύο αυτές οικογένειες συγγένεψαν μεταξύ τους παντρεύοντας τους απογόνους τους κι έτσι έγινε μεταβίβαση περιουσίας, που περιελάμβανε κάποια χωριά, όπως το Αθαμάνιο, τα οποία και πάλι υπέφεραν από την καταπίεση και τη βαριά φορολογία των νέων ιδιοκτητών. Οι κάτοικοι αποφάσισαν να αγοράσουν οι ίδιοι μόνοι τους το δικό τους χωριό, πρόταση την οποία αποδέχτηκε ο Καραπάνος.

Το συμβόλαιο αγοραπωλησίας συντάχθηκε στις 16 Ιουνίου 1883 (αρ. 1486) και το συμφωνηθέν ποσό ήταν 4.500 χρυσές λίρες, εξοφλητέο μέχρι το 1891. Παρά τις προσπάθειες για εξόφληση του τελικού ποσού, το συμβόλαιο διαλύθηκε και τα δικαιώματα χάθηκαν. Οι αρχικοί ιδιοκτήτες δέχτηκαν να πουλήσουν το Αθαμάνιο στους κατοίκους του μέσω εγγυητή (26 Σεπτεμβρίου 1898) και εξόφληση σε 33 χρόνια. Την ψιλή κυριότητα ανέλαβε το κράτος, την οποία ανέκτησαν οι κάτοικοι του χωριού το 1998.

Ι. Μ. Άρτης