Σεβασμιώτατοι,
Πανιερώτατοι,
Θεοφιλέστατοι,
Σεβαστοί Πατέρες και Διάκονοι,
Αγαπητοί εν Χριστώ Αδελφοί,

Αν και πέρασε μια εβδομάδα από την εορτή της Πεντηκοστής, σύμφωνα με το Ορθόδοξο εορτολόγιο, συνεχίζουμε να ζούμε στον απόηχο της Μεγάλης αυτής εορτής, του θείου και ιστορικού γεγονότος που συνέβη στα Ιεροσόλυμα, πενήντα μέρες μετά την Ανάσταση του Χριστού, σηματοδοτώντας την αφετηρία της ιστορικής διαδρομής της Εκκλησίας και θέτοντας τις βάσεις για τον αγιασμό ολόκληρης της ανθρώπινης ιστορίας και του πολιτισμού.
Οι Πράξεις των Αποστόλων περιγράφουν με παραστατικό τρόπο το γεγονός της Πεντηκοστής (2,1-13). Δέκα μέρες μετά την Ανάληψη του Χριστού, οι μαθητές Του ήταν όλοι συγκεντρωμένοι στο ίδιο σπίτι. Ξαφνικά, ακούστηκε βουή από τον ουρανό, σαν δυνατός άνεμος, που γέμισε το σπίτι, και γλώσσες φωτιάς στάθηκαν πάνω από το κεφάλι κάθε μαθητή. Όλοι τότε φωτίστηκαν από το Άγιο Πνεύμα – τον Παράκλητο, που ο Χριστός είχε υποσχεθεί να στείλει στους μαθητές Του – και άρχισαν να μιλούν σε όλες τις γλώσσες των ανθρώπων.
Στο απορημένο πλήθος των συγκεντρωμένων ανέλαβε να μιλήσει ο Απόστολος Πέτρος. Τους θύμισε τα όσα είχε πει ο Θεός στους Ισραηλίτες, μέσω του προφήτη Ιωήλ: «…στις έσχατες ημέρες … θα χαρίσω πλουσιοπάροχα το Πνεύμα μου σε κάθε άνθρωπο. Έτσι, οι γιοι σας και οι θυγατέρες σας θα κηρύξουν την αλήθεια…» (Πράξεις, 2:14). Μετά τους μίλησε για τον Αναστημένο Κύριο.Στο τέλος, κάλεσε τους συγκεντρωμένους να μετανοήσουν και να βαπτιστούν.
Το γεγονός της Πεντηκοστής και η ομιλία του Αποστόλου Πέτρου είχαν ως συνέπεια να πιστέψουν και να βαπτιστούν τρεις χιλιάδες άνθρωποι. Έτσι ιδρύθηκε ως Σώμα Χριστού η πρώτη Εκκλησία. Αυτή έμελλε να αλλάξει την πορεία της ανθρωπότητος.
Τηνημέρα της Πεντηκοστής, η σύγχυση των γλωσσών του Πύργου της Βαβέλ ξεπεράστηκε με την ενότητα, μέσα από την αποδοχή της ποικιλίας γλωσσών και πολιτισμών που χάρισε ο Παράκλητος. Οι απλοί, φοβισμένοι ψαράδες-μαθητές του Χριστού μεταμορφώθηκαν, με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, σε θαρραλέους κήρυκες του Ευαγγελίου. Τέθηκαν έτσι τα θεμέλια της ιστορικής πορείας της Εκκλησίας, που με το έργο της άρχισε σταδιακά να αγιάζει και να μεταμορφώνει τους ανθρώπους και την ιστορία του κόσμου.
Το Άγιο Πνεύμα, από εκείνη τη μέρα, καθοδηγεί την Εκκλησία και δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να γνωρίσουν την αλήθεια. Και αυτή η αλήθεια είναι ο Χριστός και ο νέος τρόπος ζωής που προτείνει στους ανθρώπους. Η γνώση αυτής της αλήθειας απελευθερώνει τους ανθρώπους από κάθε είδους δεσμά.
Η Α. Θ. Παναγιότητα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, στον οποίο εκφράζω την υιϊκή μου ευγνωμοσύνη για την ανάθεση της αρχηγίας της Αντιπροσωπείας του Σεπτού Οικουμενικού Θρόνου στη Γενική Συνέλευση του Συμβουλίου Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, εδώ στο Νόβι Σάντ της Σερβίας, σε ομιλία του κατά την σύγκλιση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στην Κρήτη, χαρακτήρισε το γεγονός της Πεντηκοστής ως«την αφετηρία της ιστορικής διαδρομής της Εκκλησίας που έθεσε τις βάσεις για τον αγιασμό ολόκληρης της ανθρώπινης ιστορίας … ημέρα κραυγής προς τον αγαθό παράκλητο να έλθει και να σκηνώσει εν ημίν και να μας τηρεί εν τη εαυτού αληθεία και εν τω εαυτώ αγιασμώ.»
Είναι υψίστης σημασίας τα λόγια του Οικουμενικού Πατριάρχου, σε άλλο σημείο της ως άνω ομιλίας του: «…μοναδική οδός της πορείας ημών εν τω κόσμω είναι η ενότης. Βεβαίως η οδός ταύτη απαιτεί θυσίαν ζώσα, πολύ κόπο και κατωρθούται κατόπιν σκληρού αγώνα.»
Αυτή την ενότητα και συνεργασία εορτάζουμε και βιώνουμε αυτές τις ημέρες εδώ στο Νόβι Σάντ, σε μια δύσκολη για την ανθρωπότητα χρονική περίοδο, για να στηρίξουμε προσευχητικώς και εμπράκτως την καταρρακωμένη ανθρώπινη υπόσταση και αξιοπρέπεια,που βάλλεται από τα σύγχρονα ρεύματα της ποικιλόμορφης εκμετάλλευσης, της κατάχρησης εξουσίας, της καταναγκαστικής εργασίας, της στρατολόγησης μαχητών για ένοπλες συρράξεις, του εμπορίου οργάνων, του προσφυγικού, της μετανάστευσης, της αναγκαστικής επαιτείας, της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, της δουλείας, με θύματα κυρίως το πλέον ευάλωτο τμήμα της κοινωνίας μας, τα παιδιά.
Τον Οκτώβριο του 2017, είχα την τιμή να συνοδεύσω τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο στην πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην Ισλανδία και θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι, στις συναντήσεις του με τους εκκλησιαστικούς και πολιτικούς ηγέτες της χώρας, αναφερόταν συστηματικά στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για το οικολογικό ζήτημα, τη διαφύλαξη της Δημιουργίας και τις διώξεις των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή, εκφράζοντας την αμέριστη συμπαράστασή του, επισημαίνοντας μάλιστα το γεγονός ότι, οι διώξεις των Χριστιανών ενέχουν τον κίνδυνο να εκκενωθεί η ευρύτερη περιοχή από τη Χριστιανική παρουσία.
Εκατομμύρια άνθρωποι, κάθε θρησκεύματος και εθνικότητας, ζουν στην κόλαση εμφυλίων και τρομοκρατίας. Οι Χριστιανικοί πληθυσμοί στις περιοχές αυτές είναι μειοψηφίες και η καταδίωξη οδηγεί σε εκρίζωση και μαζική μετακίνησή τους προς άλλες χώρες, αλλάζοντας βίαια το δημογραφικό, θρησκευτικό και πολιτισμικό χάρτη του κόσμου.
Οι ανατριχιαστικές αναφορές για σφαγές Χριστιανών και καταστροφές αρχαίων εκκλησιών και ανεκτίμητων μνημείων παγκόσμιας ιστορικής κληρονομιάς, πυροδοτούν αρνητικές προβλέψεις για το μέλλον. Αναμφισβήτητα πρόκειται για μία εν εξελίξει θρησκευτική γενοκτονία!
Γι᾽ αυτό και περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, απαιτείται ενότητα και δυναμική συνεργία και σύμπραξη όλων των Εκκλησιών, για την καταπολέμηση των ανωτέρω φαινομένων. Είναι μια μοναδική ευκαιρία, όχι να προβάλλουμε τις όποιες διαφορές μας, αλλά να βιώσουμε εμπράκτως τις αρετές που μας διακρίνουν και μας ενώνουν ως Χριστιανούς, δηλ. την πίστη, τη φιλανθρωπία και την αλληλεγγύη!

Η ενότητα της Εκκλησίας, ως θεμελιώδης ιδιότητά της, προκύπτει από την ίδια την οντολογία της και εκφράζει ιδιαιτέρως την αυτοσυνειδησία της, η οποία διατυπώθηκε ιστορικά κατά τον πλέον επίσημο και αδιαμφισβήτητο τρόπο στον Όρο της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου το 381 μ.Χ., ο οποίος απετέλεσε και το Σύμβολο Πίστεως της Εκκλησίας.

Η ενότητα είναι το ασφαλές δεδομένο της πίστεώς μας και το βιωματικό ζητούμενο. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Αγίου Κλήμεντος, Επισκόπου Ρώμης,όταν ομιλεί περί της αναγκαιότητος της ενότητος στους κόλπους της Εκκλησίας: «Γιατί υπάρχουν ανάμεσά μας παροξυσμοί, έριδες και διχοστασίες, σχίσματα και ανταγωνισμοί; Άραγε για όλους μας δεν υπάρχει ένας Θεός και ένας Χριστός κι ένα Πνεύμα της Χάριτος που εκχύνεται πάνω μας; Και μία δεν είναι η κλίση μας εν Χριστώ; Γιατί λοιπόν αποχωρίζουμε και διχάζουμε τα μέλη του Χριστού και επαναστατούμε απέναντι στο ίδιο μας το σώμα, φτάνοντας σε τέτοια έλλειψη αγάπης ώστε να ξεχνούμε ότι είμαστε ο ένας μέλος του άλλου;» (Η ενότητα της Εκκλησίας, XLVI,5-7)
Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό,να συγχαρώ τους διοργανωτές της Γενικής Συνελεύσεως του ΚΕΚ για την επιλογή τηςθεματολογίας, ιδιαίτερα δε για το χωρίο από τις Πράξεις των Αποστόλων (1:8) «λήμψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου πνεύματος ἐφ’ ὑμᾶς, καὶ ἔσεσθέμου μάρτυρες ἔν τε Ἰερουσαλὴμ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς.»
Σύμφωνα με το Βιβλίο των Πράξεων, η οικουμενική αποστολή των μαθητών ξεκίνησε με την εντολή του Χριστού, να γίνουν μάρτυρές Του από τα Ιεροσόλυμα ως τα έσχατα της γης. Συνεχίστηκε με την ενίσχυση των Αποστόλων την ημέρα της Πεντηκοστής, με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, που ήταν η προϋπόθεση για την ιεραποστολή, πρώτα στην Αγία Πόλη και κατόπιν στα έθνη, στην οικουμένη.

Άγιοι Αρχιερείς, Σεβαστοί Πατέρες και Αδελφοί,

Ζούμε σε έναν κόσμο αυξανόμενης πολιτικής, οικονομικής, περιβαλλοντικής και ιατρικής αβεβαιότητας, με επιδημίες, όπως από τον ιό του έμπολα, λιμούς, πολέμους και θηριώδη βία. Καθήκον μας είναι ο ευαγγελισμός και ο επανευαγγελισμός του κόσμου, ως αυθόρμητη έκφραση των φιλάδελφων αισθημάτων μας προς τους νεόφυτους αδελφούς μας στην πίστη και τους εν ανάγκη όντας, μιάς και «Θεού εσμέν συνεργοί», ώστε το Ευαγγέλιο να συνεχίσει να έχει οικουμενική προοπτική και το ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας να έχει λόγο στο σύγχρονο γίγνεσθαι,με καταλυτική ισχύ,και να αποτελεί τηζωντανή μαρτυρία της παρουσίας του Θεού για ένα καλύτερο κόσμο. Αμήν!