Του Ιωάννου Π. Μπουγά, Θεολόγου
Από ότι φαίνεται εκ των υστέρων κάποια δημοσιεύματα δεν είναι και τόσο «αθώα», ούτε έχουν ως κίνητρο την προσπάθεια σωτηρίας των ψυχών μας, και των συνανθρώπών μας.
Πριν από ένα χρόνο, τον Ιούλιο του 2017 δημοσιεύθηκε σε διάφορα ηλεκτρονικά μέσα ενημερώσεως άρθρο του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Δοχειαρείου του Αγίου Όρους με τον τίτλο : « Το Άγιο βουνό εγκαταλελειμμένο ».
Στο άρθρο αυτό ο Καθηγούμενος αναφέρει ότι όταν ελευθερώθηκε η πολυθρύλητη Μακεδονία ο Ελευθέριος Βενιζέλος συνέστησε στους Αγιορείτες να κάνουν δικό τους κρατίδιο, αλλά οι θερμοί Έλληνες καλόγεροι το αρνήθηκαν και δέχτηκαν την ελληνική επικράτεια ως ευλογία της Παναγίας.
Ενδεχομένως η πρόταση αυτή του Ελευθερίου Βενιζέλου, περί δημιουργίας αυτονόμου κρατιδίου στο Άγιον Όρος, να αποτελεί αληθινή ιστορική μαρτυρία.
Η ιστορική πραγματικότητα συμφώνως με την επιστημονική έρευνα έχει ως ακολούθως : « Την Παρασκευή στις 2 Νοεμβρίου του 1912 το Άγιο Όρος καταλήφθηκε από αγήματα του ελληνικού Στόλου, τα οποία κατά κοινή ομολογία έγιναν δεκτά με ιδιαίτερο ενθουσιασμό και ανακούφιση, ως ελευθερωτές, από τους Αγιορείτες μοναχούς. Συγκεκριμένα στην ανατολική πλευρά του Αγίου Όρους το θέαμα της θριαμβευτικής κατεύθυνσης της ναυαρχίδας «Αβέρωφ» και της συνοδείας αυτής, αποτελούμενης από τα μικρότερα πολεμικά «Πάνθηρ», «Ιέραξ» και «Θύελλα» «εζήγειρε τοιούτον ενθουσιασμόν, ώστε οι μοναχοί πάντες ανεξαρτήτως γλώσσης και φυλής στιγμιαίως ευρέθησαν εις τους ναούς, ασπαζόμενοι αλλήλους και ψάλλοντες τα άσματα της Αναστάσεως». Ενώ όμως εκείνη τη μεγάλη στιγμή για τον Ελληνισμό και το Άγιο Όρος όλα έδειχναν ότι άνοιγε μια νέα σελίδα στην ιστορία της Αθωνικής Πολιτείας, αμέσως μετά αποδείχθηκε ότι αυτό θα εισερχόταν σε μια περίοδο κρίσιμη για την υπόσταση και την προοπτική της. Αυτό οφειλόταν κυρίως στο γεγονός ότι η νέα πραγματικότητα προκάλεσε την παρέμβαση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, η οποία: α) παρεμπόδισε την αναγνώριση της ελληνικής κυριαρχίας στο Άγιο Όρος, και β) ανέπτυξε μια συστηματική και επίσημη προσπάθεια σε διπλωματικό και διεθνές επίπεδο προκειμένου να επηρεάσει τη διαμόρφωση του οριστικού καθεστώτος του Αγίου Όρους, που θα εξυπηρετούσε με τον καλύτερο τρόπο τα γεωπολιτικά της συμφέροντα, αλλά και τα συμφέροντα του ρωσικού στοιχείου που εγκαταβίωνε στο Άγιο Όρος.
Έως το 1912, παρά τις δυσμενέστατες συνθήκες που είχε επιβάλει η Οθωμανική κατοχή, και τα μεμονωμένα λάθη ορισμένων αγιορειτών, οι μοναχοί διαφύλαξαν τον ελληνικό χαρακτήρα του Α.Ο, και προστάτεψαν τον Οικουμενικό χαρακτήρα «ιδιαιτέρως δε κατά τους χρόνους της πανσλαβιστικής καταιγίδας, όχι μόνον οι Έλληνες, αλλά και οι λοιποί ορθόδοξοι πλην των Ρώσων – υπήρξαν οι μόνοι, οι οποίοι διέσωσαν την ελληνικότητα του Αγίου Όρους». Από τα μέσα του 19ου αιώνα και ειδικά μετά τον Κριμαϊκό Πόλεμο άρχισε σταδιακά να ενεργοποιείται η περίφημη πανσλαυϊστική πολιτική των Ρώσων, βάσει της οποίας η Ρωσία διεκδικούσε τον τίτλο της προστάτιδας δύναμης των Ορθοδόξων λαών προς εξυπηρέτηση ιδιοτελών σκοπών και συμφερόντων. Το πανσλαυϊστικό κίνημα εξυπηρετούσε τον αιώνιο πόθο των Τσάρων να αποκτήσουν μεγαλύτερη πρόσβαση και επιρροή στη Μεσόγειο και τα γενικότερα επεκτατικά σχέδια της Ρωσίας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Στο πλαίσιο αυτό οι Ρώσοι προσπάθησαν να επωφεληθούν από τον οικουμενικό χαρακτήρα του Α.Ο και κινήθηκαν με προγραμματισμένη μέθοδο για τον εκρωσισμό του Άθωνα. Το πρόγραμμα του πανσλαυϊσμού συνίστατο στην αποκατάσταση του Ανατολικού Κόσμου υπό την επιρροή της Ρωσίας μέσω του προσηλυτισμού ή της δύναμης, της παντοδυναμίας της ορθόδοξης πίστης και της ιδέας της φυλής, η οποία προστέθηκε στη θρησκευτική ιδέα. Την πολιτική αυτή σφράγισαν με την προσωπικότητά τους διακεκριμένοι Ρώσοι, όπως οι Αρχιμανδρίτες και κατόπιν Επίσκοποι, Πορφύριος Ουσπένσκι και Κύριλλος Ναούμωφ και ο στρατηγός Κόμης Νικόλαος Ιγνάτιεφ. Από την δράση αυτών των ανδρών γεννήθηκε η ιδέα στους πανσλαυϊστικούς κύκλους ότι η ελληνική ορθόδοξη Ανατολή παρήκμασε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να επιβάλλεται η ταχεία δράση «περί υποκαταστάσεως των Ελλήνων εν τοις υπ’ αυτών κατεχομένους κτήμασι και δικαιώμασι της ορθοδοξίας» (Διδακτορική Διατριβή, Δημήτριος Μουζάκης, «Το Άγιον Όρος κατά την περίοδο του μεσοπολέμου» Αθήνα, 2006, σελ 21-22 ), όπου και αναλυτικότατη περιγραφή της ιστορικής καταστάσεως την εποχή εκείνη στο Όρος και πλούσια βιβλιογραφία για τον ρόλο των Ρώσων μοναχών και της Ρωσικής Κυβερνήσεως για τον έλεγχο του Αγίου Όρους.
Αν διαβάσει κάποιος με ιδιαίτερη προσοχή το άρθρο του Αγίου Καθηγουμένου θα διαπιστώσει κάποιες ομοιότητες με τα προαναφερθέντα γεγονότα του και κυρίως με την καλλιέργεια της ιδέας της παρακμής της ορθοδόξου πίστεως στην Ανατολή και την σωτηρία από την ορθόδοξη Ρωσία. Έτσι λοιπόν με όλα όσα λέγει στην συνέχεια, φαίνεται να δηλώνει ότι τελικά οι μοναχοί το μετάνιωσαν ή πρέπει να το μετανιώσουν, διότι δεν άκουσαν την συμβουλή του Ελευθερίου Βενιζέλου για την δημιουργία ανεξαρτήτου κρατιδίου στο Αγιον Όρος. Άραγε αγνοεί ότι το 1913 Ρώσοι μοναχοί με την υποστήριξη της τότε Ρωσικής κυβερνήσεως επιθυμούσαν την αυτονόμηση του Αγίου Όρους.
Συνεχίζει : « Η φιλεύσπλαγχνη ελληνική επικράτεια, που θάλπει και υποθάλπει κάθε εχθρό και πολέμιο της πατρίδας μας και της πίστης μας, αδυνατεί να φτιάξη πιο κεί μια προκυμαία, να σταματάη το καράβι του Όρους». Με την άποψη αυτή μήπως υπονοείται ότι: αφού η ελληνική επικράτεια δεν μπορεί να φτιάξει μια προκυμαία και αφού ο Βενιζέλος μας είχε συστήσει να αυτονομηθούμε, μήπως τώρα πρέπει να τεθεί το εκ νέου το ζήτημα αυτονομήσεως και βεβαίως θα υπάρχει και ισχυρός σύμμαχος, ο οποίος θα βοηθήσει σε αυτή την αυτονόμηση ;
Και καταλήγει : « Ημέρες δύσκολες και για την Εκκλησία και για το έθνος. Ο διάβολος βγήκε από το καυκί του και περιέρχεται την ορθόδοξη Ελλάδα σαν λιοντάρι βρυχώμενο να καταπιή όποιον βρη μπροστά του. Κύριος ο Θεός οικτιρήσαι και ελεήσαι ημάς. Αμήν.
Βεβαίως αφού οι ημέρες είναι δύσκολες ο μόνος τρόπος σωτηρίας είναι η προσευχή από όλους μας και ιδιαιτέρως από αυτούς, οι οποίοι την έχουν ως κύριο έργο και όχι η συγγραφή άρθρων.
Το Αγιον Όρος δεν έχει λόγο να εμπλακεί σε περιπέτειες αυτονομήσεως και δεν χρειάζεται κρατική κατοχύρωση από κανένα κράτος, διότι ως μοναστική αδελφότητα ανήκει πνευματικά και διοικητικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και διότι οι μοναχοί του τηρούν ως ύψιστη αρετή την υπακοή στον Επίσκοπό τους και Οικουμενικό Πατριάρχη, δεικνύοντας σε όλους εντός και εκτός του Αγίου Όρους, ότι κάθε προσπάθεια αυτονομήσεως είναι έργο του Διαβόλου.
