Του Ιερομ. Ιωακείμ Οικονομίκου – Ιεροκήρυκα της Ι. Μ. Κίτρους
Στις 14 Σεπτεμβρίου, η Εκκλησία μας τιμά και εορτάζει την Παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού. Ο Σταυρός, αυτό το σύμβολο της απόλυτης θυσίας του Θεανθρώπου Κυρίου μας Ιησού Χριστού, αποτελεί για την Εκκλησία την δόξα της, για την Οικουμένη τον φύλακά της, για τους Βασιλείς το κραταίωμά τους, για τους Πιστούς το στήριγμα. Για το Γένος μας όμως; Τι αποτελεί για το Γένος των Ρωμηών;
Ο Σταυρός μπορεί να ήταν ένα φρικιαστικό όργανο για να πεθάνει κανείς, μετά την θυσία του Χριστού, αποτελεί όπλο νίκης και θριάμβου. Ο Σταυρός συνδέθηκε με την Εκκλησία και με το ευλογημένο Γένος των Ρωμηών. Ο Πρώτος Ρωμηός Αυτοκράτορας πού έρχεται σε επαφή με τον Σταυρό πρίν από την ανακάλυψή του από την Αγία Ελένη, είναι ο Μέγας Κωνσταντίνος, όταν είδε το όραμα με τον ολόφωτο Σταυρό και την επιγραφή “εν τούτω νίκα” πρίν από την ιστορική μάχη στην γέφυρα της Μουλβίας, λίγο έξω από την Ρώμη, κάνοντάς το σύμβολο των στρατιωτικών λαβάρων του. Ο ίδιος Αυτοκράτορας ύστερα από την επικράτησή του, και την εγκαθίδρυση της Ρωμαίϊκης Αυτοκρατορίας, χρηματοδοτεί την μητέρα του Αγία Ελένη τις ανασκαφές στην Αγία Γή για να ανακαλύψει στον Λόφο του Γολγοθά, τον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό.
Λίγους αιώνες μετά, ένας άλλος Αυτοκράτορας, ο Ηράκλειος, είναι αυτός πού επανέφερε τον Τίμιο Σταυρό από την Περσία όπου τον είχαν πάρει ως λάφυρο οι Πέρσες το 614 από τα Ιεροσόλυμα, τόσο στην Κωνσταντινούπολη, όσο και σε αυτήν την Ιερουσαλήμ, περνώντας μάλιστα από την Χρυσή Πύλη, όπου εκείνη την ώρα έπεσε το στέμμα του, γιατί από εκείνη την πύλη, είχε περάσει ο Χριστός την ημέρα των Βαΐων.
Οι Αυτοκράτορες της Ρωμηοσύνης – Βυζαντίου, σε όλη την μακραίωνη πορεία της Αυτοκρατορίας μας, τιμούσαν τον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό, αφού τμήμα του το φύλαγαν εντός του Ιερού Παλατίου, και κάθε χρόνο την 1η Αυγούστου ετελείτω η καθιερωμένη δεκατριήμερη λιτανεία του – Πρόοδος σε όλη την Πόλη και τα περίχωρα αυτής, για να επιστρέψει και πάλι στο Ιερό Παλάτι την 14η Αυγούστου παραμονή της Παναγίας.
Ο Σταυρός γίνεται το σύμβολο και το έμβλημα όλης της Αυτοκρατορίας. Δεσπόζει παντού. Σε κρατικά και εκκλησιαστικά κτήρια, με κορυφαίο την Μεγάλη Εκκλησία, τον επίγειο παράδεισο και το καύχημα της Ορθοδοξίας. Επάνω από τον τρούλο της Αγίας Σοφίας, ο Τίμιος και Ζωοποιός Σταυρός, αγκάλιαζε όλη την Οικουμένη, όλον τον ανθρώπινο πόνο. Γι’ αυτό και την ημέρα της Αλώσεως όταν έπεσε από τα βάρβαρα και ανίερα χέρια των κατακτητών, ο κρότος πού έκανε ακούστηκε όχι μόνο μέσα στην Μεγάλη Εκκλησία – Αγία Σοφία, αλλά και σε όλη την Αυτοκρατορία, στα πέρατα του κόσμου, όπως αναφέρει ο Στήβεν Ράνσημαν.
Ο Σταυρός του Κυρίου όμως, και στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς, αποτελεί το έμβλημα και το καύχημα της Πονεμένης Ρωμηοσύνης. Η Ρωμηοσύνη, μη έχοντας πλέον κρατική υπόσταση, έχοντας όμως την πνευματική και εκκλησιαστική, συνεχίζει να συνδέεται με τον Σταυρό και το μαρτύριο. Η πονεμένη και σταυρωμένη Ρωμηοσύνη, με εκφραστή και οδοιπόρο της την Μεγάλη Εκκλησία, το μαρτυρικό και αιματοπότιστο Οικουμενικό Πατριαρχείο, σήκωσε στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τον δικό της Σταυρό, ξέροντας ότι κάποτε θα έρθει η ανάσταση. γιατί δεν νοείται Σταυρός χωρίς Ανάσταση.
Αυτός τον Σταυρό, του πάθους και της θυσίας, συνεχίζει να σηκώνει μέχρι και σήμερα η Σταυρωμένη Μεγάλη Εκκλησία, ξέροντας ότι στο τέλος του δρόμου υπάρχει η ανάσταση. Η Μεγάλη Εκκλησία ξέρει να σηκώνει τον Σταυρό, γιατί έχει επάνω της τα στίγματα της δικής της θυσίας και προσφοράς, και όποιος πολεμά και πληγώνει το σώμα της, πολεμά και πληγώνει τον ίδιο του τον εαυτό.
Το Γένος, η Ρωμηοσύνη, εκλήθει για μία φορά ακόμα να σηκώσει και πάλι τον Σταυρό της θυσίας, του αίματος και της προσφοράς, όταν εκείνο τον Σεπτέμβριο του 1922 άξεστοι από την Ανατολία, βίασαν, έσφαξαν, παλούκωσαν, σταύρωσαν, πετάλωσαν Ρωμηούς, στην ευλογημένη γή της Μικράς Ασίας. Οι ημέτεροι μεγάλοι και οι ισχυροί της εποχής, αρνήθηκαν να σηκώσουν τον δικό τους Σταυρό, έγιναν ριψάσπιδες και έφυγαν. Έμεινε όμως εκεί καθάρια Ρωμηοσύνη, για να πεθάνει και να γίνει βορά στα χέρια απολίτιστων ανθρώπων. Η Ρωμηοσύνη, το Γένος και η Μεγάλη Εκκλησία, σήκωσαν για μια φορά ακόμα τον Σταυρό, με επικεφαλής τον αείμνηστο Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο και τους Μητροπολίτες Κυδωνιών Γρηγόριο, Μοσχονησίων Αμβρόσιο και τον Επίσκοπο Ζήλων Ευθύμιο, με μια πλειάδα θυμάτων κληρικών και χιλιάδων λαϊκών.
“Σταυρός, ο φύλαξ πάσης της Οικουμένης, Σταυρός, η ωραιότης της Εκκλησίας, Σταυρός Βασιλέων το κραταίωμα, Σταυρός πιστών το κήρυγμα” αλλά Σταυρός, η δόξα, το καύχημα, και το στέμμα της Ρωμηοσύνης και του Γένους.
Χρόνια πολλά.
