Ο Ιωσήφ Ανδρούσης προτρέπει τα Μοναστήρια να προσφέρουν στον αγώνα του 1821

Του Ιωάννου Π. Μπουγά – Θεολόγου

   Πολλές φορές τα Μοναστήρια της Ελλάδος προσέφεραν τα μέγιστα για τον αγώνα της Εθνεγερσίας του 1821. Άλλοτε εκουσίως και άλλοτε με την προτροπή φωτισμένων ανδρών, αγωνιστών της Ελευθερίας, όπως ο Επίσκοπος Μεσσήνης Ιωσήφ ο από Ανδρούσης.

   Ο Επίσκοπος Μεσσήνης Ιωσήφ Νικολάου ή Καρώνης υπήρξε μεγάλη προσωπικότητα της προεπαναστατικής, της επαναστατικής και της μεταεπαναστατικής Ελλάδος.

   Ο Ιωσήφ γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1770. Το 1806 χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ανδρούσης και το 1833 ανέλαβε την Επισκοπή Μεσσήνης. Μέλος της Φιλικής Εταιρείας, φυλακίστηκε στις φυλακές της Τριπόλεως το 1821. Το έτος 1822 στις 15 Ιανουαρίου εκλήθη από την Α´ Εθνοσυνέλευση να αναλάβει Μινίστρος (υπουργός) της θρησκείας.

   Ο Ιωσήφ πρώτος υπουργός Θρησκείας, σε μία χώρα με την Επανάσταση να συνεχίζεται, ανέλαβε ένα πολύ δύσκολο έργο.

   Ο αγώνας εναντίον των Τούρκων ήταν πολυδάπανος και ο Ιωσήφ πρωτοστάτησε στην εξεύρεση χρημάτων, τροφών, πολεμοφοδίων και άλλων αναγκαίων, τόσο για τους αγωνιστές, όσο και για τις οικογένειές τους, τις χήρες και τα ορφανά. Ως Μινίστρος της θρησκείας δεν διστάζει να προτείνει πρωτίστως την διάθεση των χρημάτων των Μονών για τον ιερό αγώνα του Γένους. «Το συμφέρον και η σωτηρία της πατρίδος είνε σφικτά ενωμένα με την ύπαρξιν και λαμπρότητα της θρησκείας και αν χαθή εκείνη αυτή καθυβρίζεται… έτσι  διακήρυξεν την χορηγίαν των αργυρών και χρυσών σκευών των Μονών και Εκκλησιών υπέρ του αγώνος, όντως δε οκτακοσίας οκάδες τοιούτων συνελέγησαν». (Χ. Μπαμπούνη, Ο Ανδρούσης Ιωσήφ… ενΜεσσηνιακὰ Χρονικὰ 2008-2009, σελ. 176).

   Στην επαρχία του ο Ιωσήφ απέστειλε τον ιερομόναχο και προηγούμενο της Μονής Βουλκάνου Άνθιμο για την συλλογή χρυσών και αργυρών αφιερωμάτων για τις ανάγκες του αγωνιζομένου έθνους, ο οποίος σε επιστολή του προς τον Ιωσήφ αναφέρει: «… ότι συναχθέντες άπαντες εν τη Ιερά ημών Μονή, ανεγνώσαμεν τα κεφαλαιωδώς διαταττόμενα, τα οποία και όλα ενεργήσθησαν… Έλαβον και τας επιταγάς σας δια το να απέλθω μετά του φιλογενεστάτου κυρίου Γεωργίου Δαρειώτη εις τας διορισθείσας Επαρχίας προς συλλογήν του χρυσού και αργυρού από τα Μοναστήρια και εκκλησίας. Είμαι έτοιμος και ευπειθέστατος προς εκτέλεσιν του άνω υπουργήματος… 1822: Μαΐου 11: Εν Νησίω ο ταπεινός όλως οικείος και ευπειθέστατος ο πρώην ηγούμενος Άνθιμος» ( Μίμη Φερέτου, Ειδήσεις-Σχόλια-Πληροφορίες για την Εκκλησία της Μεσσηνίας, Περιοδ.. ΔΙΔΑΧΗ, Φεβρουάριος 1977, σελ. 26).

   Μάλιστα την Μονή Βουλκάνου προκρίνει ως πηγή χρηματοδότησης του Αγώνα σε επιστολή του προς τον Πρόεδρο του Εκτελεστικού Σώματος. Το Εκτελεστικό Σώμα δέχτηκε την πρόταση του Ιωσήφ και η Πελοποννησιακή Γερουσία στις 26 Μαΐου 1822 έλαβε από την Μονή Βουλκάνου 8.000 γρόσια ως δάνειο, χρήματα βεβαιως που ποτέ δεν επεστράφησαν. (Μεσσηνιακή Εγκυκλοπαιδεία, λημ.: «Βουλκάνου (Μονής) έγγραφα», εν Μεσσηνιακὰ 1969-1970, Αθήναι 1972, σελ. 287-288).

   Ο Ιωσήφ υπηρετεί με ευσυνειδησία και το Μινιστέριο του Δικαίου έως και το 1825 και «δεν έλαβεν εις αντιμισθίαν ουδέ λεπτόν, πληρώνων τους μισθούς των υπαλλήλων του από την πτωχήν περιουσίαν εμού του αυταδέλφου του», όπως αναφέρει σε ο αδελφός του.

   Ο Ιωσήφ εκοιμήθη στις 13 Μαρτίου του 1844, σε ηλικία 74 ετών.

   Η ταφή έγινε στη δεξιά γωνία του Ιερού Ναού του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Μεσσήνης.

   Η σημερινή εκκλησιαστική κοινότητα του Αγίου Ιωάννου Μεσσήνης με πρωτοστάτη τον πρωτοπρεσβύτερο Κωνσταντίνο Μελισσουργό ευλαβείται ιδιαιτέρως τον Εθνομάρτυρα Ιωσήφ και φροντίζει ιδιαιτέρως την προτομή του, την ευρισκομένη στο προαύλιο του ιερού ναού Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Μεσσήνης., η οποία κατασκευάστηκε το 1912 από τον γλύπτη Μιχαήλ Τόμπρο, τη επνεύσει τουΜητροπολίτου Μεσσηνίας Μελετίου. Με πρωτοβουλία του ως άνω ιερέως και των πιστών η αναμνηστική επιγραφή, επί της στήλης της προτομής, επιδιορθώθηκε προσφάτως και η προτομή καθαρίστηκε ώστε ευκρινώς να αναγιγνώσκεται το ποίημα του Κωστή Παλαμά:

«Ιωσήφ Ανδρούσης ιερό της

Εκκλησίας βλαστάρι

με του σταυρού, με του σπαθιού

με της θυσίας τη χάρι.

Για την πατρίδα μαχητής και

μάρτυς για το γένος

στην καλή γη του ελεύθερη

κοιμάται δοξασμένος».

Διαβάστε ακόμα