Ο σεβασμιώτατος κ. Ελπιδοφόρος ανοίγει για πρώτη φορά τα χαρτιά του – Τι λέει για το νοικοκύρεμα της Αρχιεπισκοπής, το χτίσιμο του ναού του Αγίου Νικολάου στο Ground Zero και τη χρήση της τεχνολογίας στην υπηρεσία της πίστης – Γιατί παρομοιάζει τη Νέα Υόρκη με την Πόλη και τι λέει για την επιθετική ρητορική των Τούρκων.

Η εκλογή σας στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής ήδη σηματοδότησε μία αλλαγή κλίματος και βλέπουμε θετικά σημάδια Πως σκέφτεστε να δώσετε το δικό σας μήνυμα και ποιο θα είναι το μοντέλο επικοινωνίας;

Με την ευχή του Πατριάρχη και την ομόφωνη εμπιστοσύνη της Συνόδου θα ξεκινήσω σε λίγες μέρες την ποιμαντορία μου στην Αμερική, στην διακονία του λαού του Θεού των ΗΠΑ. Είναι αλήθεια ότι υπήρχε μέχρι πρότινος ένα κλίμα προσμονής και αγωνίας για το ποιoς θα διαδεχόταν τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο, έναν εξαίρετο ιεράρχη και έναν πνευματικό άνθρωπο που σφράγισε με την εικοσαετή δράση του την μεγάλη αυτή επαρχία του Οικουμενικού Θρόνου.

Πράγματι, όπως και εσείς, έτσι κι εγώ αντιλαμβάνομαι μία αλλαγή κλίματος και μία αισιοδοξία του εκεί ποιμνίου για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που εκκρεμούν. Το μήνυμα που κομίζω από το Φανάρι, από το Ιερό αυτό Κέντρο της Ορθοδοξίας, είναι το μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη: μήνυμα ενότητας, συνεργασίας και αγάπης. Επειδή και προσωπικά μου αρέσει η επικοινωνία, θέλω να γνωρίσω καλύτερα τους ανθρώπους που κλήθηκα να διαποιμάνω. Να γνωρίσω όλες τις τάξεις και όλες τις ηλικίες, να μπω στα νοσοκομεία, στα σχολεία, στα Ιδρύματα, στις φυλακές, στα γηροκομεία, παντού όπου υπάρχει ελληνισμός και ορθοδοξία. Θέλω να επισκεφθώ τις Μητροπόλεις μας, τις ενορίες μας, τις φιλόπτωχες αδελφότητες, τα μοναστήρια μας. Και αυτό δεν το επιζητώ χάριν απλά και μόνο της επικοινωνίας, αλλά και γιατί θέλω να τους καλέσω όλους σε συστράτευση και συνεργασία για να βελτιώσουμε την οργάνωση και την διοίκηση της Αρχιεπισκοπής μας, για να ενισχύσουμε την ορθόδοξη πίστη μας, για να συνεχίσουμε την παράδοσή μας, την γλώσσα μας και τον τεράστιο πολιτισμό μας.

Έχετε πει ότι η πρόοδος του ελληνισμού των Ηνωμένων Πολιτειών είναι άμεσα συνδεδεμένη με την προώθηση των εθνικών συμφερόντων. Τι θα κάνετε προς αυτή την κατεύθυνση και για την καλή κατάσταση της ομογένειας;

Πράγματι, αν η Αρχιεπισκοπή δεν είναι σε καλή κατάσταση, όταν η νέα δημιουργική και επιτυχημένη γενιά των επιστημόνων, τεχνητών και επιχειρηματιών μας δεν συμμετέχει ενεργά στα διοικητικά όργανα της ομογένειας, τότε πώς θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε τον ελληνισμό της Πόλης, της Ελλάδος και της Κύπρου; Πώς θα μπορέσουμε να είμαστε αξιοσέβαστοι στην αμερικανική κοινωνία, διπλωματία και πολιτική διοίκηση; Οφείλουμε, λοιπόν, το ταχύτερο δυνατό να “τακτοποιήσουμε τα του οίκου μας”, ώστε να έχουμε τη δύναμη να βοηθήσουμε και την απανταχού ρωμιοσύνη.

Η Τουρκία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Ξέροντας πολύ καλά την γειτονική χώρα πώς θεωρείτε ότι θα πρέπει να αντιμετωπισθεί αυτή η συγκυρία;

Η Τουρκία είναι μία χώρα στην οποία έχω γεννηθεί και έχω ζήσει τα τελευταία 25 χρόνια της ζωής μου. Είναι η μεγαλύτερη και πιο σημαντική γείτονας της Ελλάδας και μία χώρα που κανείς δεν μπορεί να αγνοεί στην περιοχή. Πράγματι, οι τελευταίες κοσμογονικές γεωστρατηγικές μεταβολές και κάποιες δικές της επιλογές οδήγησαν την Τουρκία σε ένα σταυροδρόμι, όπως το είπατε, όπου καλείται πλέον να κάνει επιλογές. Αυτές οι επιλογές είναι κρίσιμες και θα καθορίσουν το μέλλον της, το μέλλον όλων μας στην περιοχή. Επομένως, η μελλοντική στο εξής πορεία της χώρας αυτής θα καθορίσει και τις σχέσεις της με τις γειτονικές χώρες. Προσωπικά φρονώ ότι το συμφέρον της Τουρκίας αλλά και όλων των γειτόνων της είναι να παραμείνει προσκολλημένη στις δυτικές αξίες της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων ελευθεριών. Και πρέπει όλοι μας να την βοηθήσουμε σε αυτή της την πορεία. Επειδή μας συμφέρει όλους.

Έχει προγραμματιστεί μία επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη τον Οκτώβριο στην Ουάσιγκτον . Θα συναντηθεί με τον πρόεδρο Τραμπ;

Υπάρχει όντως σε εξέλιξη μία προσπάθεια να επισκεφθεί ο Παναγιότατος Πατριάρχης μας τις ΗΠΑ τον προσεχή Οκτώβριο, αλλά οι λεπτομέρειες δεν είναι ακόμα έτοιμες να κοινοποιηθούν. Για μένα θα είναι ασφαλώς μεγάλη ευλογία και τιμή στην αρχή της αρχιεπισκοπίας μου να υποδεχθώ τον ηγέτη της παγκόσμιας Ορθοδοξίας, το σύμβολο της ενότητας του χριστιανισμού, τον ειρηνοποιό πατριάρχη, αλλά προσωπικό πνευματικό μου πατέρα. Κάθε επίσκεψη Οικουμενικού Πατριάρχη είναι μία τονωτική ένεση ενότητας και πνευματικής ανάτασης για τους Ορθοδόξους χριστιανούς και την περίοδο αυτή την έχουμε μεγάλη ανάγκη.
Θα φροντίσουμε ο Πατριάρχης μας να μη δει μόνο τους επισήμους, αλλά να συναντηθεί και με τους απλούς ανθρώπους, με τους οποίους, άλλωστε, έχει το μοναδικό χάρισμα να επικοινωνεί με τόση ευκολία και άνεση.

Η αποπεράτωση του ναού του Αγίου Νικολάου είναι στις άμεσες προτεραιότητές σας;

Είναι γνωστό ότι ο παλιός Ναός του Αγίου Νικολάου ήταν το μοναδικό θρησκευτικό μνημείο, το οποίο κατέρρευσε στο Σημείο Μηδέν, όταν επλήγησαν οι δίδυμοι πύργοι στη Νέα Υόρκη. Από τότε υπάρχει μία προσπάθεια ανεγέρσεώς του και πάλι, με νέα σχέδια και προοπτική. Ο ναός ξεκίνησε να οικοδομείται, αλλά οικονομικές και άλλες δυσκολίες οδήγησαν στην παύση της ανοικοδομήσεως και 18 περίπου μήνες βρίσκεται ημιτελής και αναμένει την συνέχεια των έργων. Το γεγονός ότι το ημιτελές αυτό κτίριο βρίσκεται σε πιο ιερό σημείο του αμερικανικού έθνους, εκεί που θυσιάστηκε εκατόμβη αθώων ανθρώπων στο βωμό της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας και τρομοκρατίας, αυξάνει την ευθύνη μας να τελειώσουμε το έργο το συντομότερο δυνατό. Γι´ αυτό και από την πρώτη ημέρα της εκλογής μου δήλωσα ότι για μένα αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα, η πρώτη προτεραιότητα, να χτίσουμε τον Ναό αυτό και να τον παραδώσουμε στην παγκόσμια και στην αμερικανική κοινωνία ως το λιμάνι ειρήνης του προστάτη των θαλασσών Αγίου Νικολάου.

Θα προχωρήσετε σε αλλαγή της αναδιάρθρωσης των διοικητικών υπηρεσιών της Αρχιεπισκοπής;

Όπως κάθε διοικητικός οργανισμός, έτσι και η Αρχιεπισκοπή Αμερικής χρειάζεται αναδιάρθρωση και ως ένα βαθμό και ανανέωση. Μόνο έτσι εξασφαλίζεται διοικητικά η υγεία και η μακροημέρευση ενός οργανισμού. Γνωρίζω ότι ήδη οι υπηρεσίες της Αρχιεπισκοπής μας λειτουργούν θαυμάσια και εργάζονται εκεί άνθρωποι με ιδιαίτερες ικανότητες και προσόντα, με επαγγελματική συνείδηση αλλά και με αυτοσυνειδησία ότι υπηρετούν έναν εκκλησιαστικό θεσμό. Αυτό που προέχει για μένα αυτή τη στιγμή είναι να γνωρίσω αυτούς τους σημαντικούς συνεργάτες που μου χάρισε ο Θεός. Και αν κάποια στιγμή στο μέλλον διαπιστώσω ότι θα μπορούσαν τα προσόντα τους να τα αξιοποιήσουν από διαφορετική θέση μέσα στις υπηρεσίες της Αρχιεπισκοπής, τότε θα σκεφθώ και θα αποφασίσω αναλόγως.

Ποια θα είναι η συνεργασία σας με τους Αρχιερείς στην Αμερική ως πρόεδρος της Επαρχιακής Συνόδου και ποιος ο στόχος και οι προσδοκίες σας από αυτή τη συνεργασίας. Τι περιμένετε από τους 8 Αρχιερείς και ποιο μήνυμα θέλετε να μοιραστείτε μαζί τους;

Η αλήθεια είναι ότι νιώθω ευτυχής που θα έχω τέτοιους ικανούς συνεργάτες αρχιερείς στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Τους γνωρίζω όλους έναν έναν και διατηρώ από ετών μία ειλικρινή και θερμή αδελφική φιλία και επικοινωνία. Είναι ιεράρχες με σπάνια μόρφωση, με ήθος και αγάπη για την εκκλησία και αφοσίωση στον ιερό θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Διακονούν όλοι τους την Εκκλησία από τη νεότητά τους, την οποία αγαπούν και θυσιάζονται γι’ αυτήν στον καθημερινό τους αγώνα. Οι αρχιερείς αυτοί θα είναι οι άμεσοι και πλέον σημαντικοί συνεργάτες μου στην προσπάθεια που προανέφερα, να ανυψώσουμε δηλαδή το κύρος και την αξιοπιστία της εκκλησίας μας στην Αμερική.

Η Αμερική είναι μία πολυπολιτισμική πλουραλιστική κοινωνία στην οποία διαβιούν άτομα προερχόμενα από όλες τις χριστιανικές ομολογίες δόγματα παλαιές και νεότερες θρησκευτικές κοινότητες, άτομα από άλλες Εκκλησίες. Στον Διορθόδοξο αλλά και στον Διαθρησκειακό διάλογο ποιες είναι οι σκέψεις που κάνετε για τις άλλες κοινότητες; Πως σκέφτεστε τη θέση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής;

Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας της αμερικανικής κοινωνίας είναι το γεγονός ότι είναι αδιανόητη οποιαδήποτε διάκριση μεταξύ των ανθρώπων λόγω γλώσσας, εθνικής καταγωγής, θρησκείας, χρώματος κλπ. Είναι αυτό που είπατε: πολυπολιτισμική και πλουραλιστική ταυτόχρονα. Η πολυσχιδής σύνθεση της κοινωνίας δεν λειτουργεί ανασταλτικά για την ενότητα, την συνεργασία και την πρόοδο των ανθρώπων. Αυτό είναι το πνεύμα της οικουμενικότητας, όπως την έχουμε εμείς στην ελληνική παράδοσή μας και στην ορθόδοξη πίστη μας. Ούτε ο ελληνικός πολιτισμός ούτε η ορθοδοξία φοβήθηκαν ποτέ την συνύπαρξη με ετερόκλιτα στοιχεία. Η δύναμη του ελληνικού πολιτισμού ήταν αυτό ακριβώς: να δανείζεται δημιουργικά διάφορα στοιχεία από άλλους πολιτισμούς και με αυτόν τον τρόπο να ανανεώνεται και να εξελίσσεται. Έτσι και η ορθοδοξία μας: πάντα θεωρούσε τον διάλογο με το διαφορετικό ως ευκαιρία επαναδιατύπωσης της αλήθειάς της με πιο δημιουργικό και σύγχρονο τρόπο, και ως ευκαιρία μαρτυρίας πίστεως. Ο,τιδήποτε απομονώνεται και στεγανοποιείται, είναι καταδικασμένο να πεθάνει από ασφυξία λόγω έλλειψης του οξυγόνου που ζωογονεί. Και το οξυγόνο είναι το διαφορετικό. Γι’ αυτό πιστεύω ότι οι ΗΠΑ είναι ο ιδανικός χώρος για την ζωογόνηση και του ελληνικού πνεύματος και της ορθοδοξίας, διότι και οι ΗΠΑ διέπονται από το ίδιο πνεύμα της οικουμενικής αντίληψης της κοινωνίας.

Με την μέχρι τώρα πορεία σας πόσο μακριά είναι η Νέα Υόρκη από το Μακροχώρι της Κωνσταντινούπολης;

Από μικρός έμαθα στις διαρκείς μετακινήσεις. Από την Πόλη στη Θεσσαλονίκη, από εκεί στην Αθήνα, ξανά στη Θεσσαλονίκη για σπουδές. Μετά πήγα στη Γερμανία για μεταπτυχιακά, στο Λίβανο, στη Βοστώνη… Θέλω να πω ότι έμαθα να προσαρμόζομαι διαρκώς σε νέες καταστάσεις και δεδομένα. Με έναν τόπο, όμως, δέθηκα, όσο με κανέναν άλλο: την Πόλη. Όπου και να πήγα, όπου και να κατοίκησα, η καρδιά μου ήταν στην Πόλη. Πώς να μη είναι έτσι άλλωστε; Ποιος είδε την Πόλη και δεν την αγάπησε; Αλλά και η Νέα Υόρκη έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με την Πόλη: η πολυπολιτισμικότητα, το πολυπληθές, η τρομερή κίνηση στους δρόμους, οι πολλές γέφυρες και σύραγγες που σε μπερδεύουν, η θάλασσα, οι ουρανοξύστες. Όλα αυτά με έκαναν από την πρώτη στιγμή να αισθανθώ πολύ άνετα στη Νέα Υόρκη και να την αγαπήσω. Αλλά και γενικότερα τις ΗΠΑ. Είναι η χώρα που με εκφράζει πάρα πολύ και πάντα ήθελα να ζήσω. Σήμερα με τις συχνές αεροπορικές συνδέσεις, Κωνσταντινούπολη και Νέα Υόρκη δεν είναι καθόλου μακριά.

Σπουδάσατε στη Θεσσαλονίκη, όπου είστε καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Πόσο θα σας λείψουν οι φοιτητές, οι παραδόσεις τα πανεπιστημιακά έδρανα;

Με την Θεσσαλονίκη και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με συνδέουν ιδιαίτεροι δεσμοί, αφού εκεί σπούδασα τη Θεολογία και εκεί εξελέγην καθηγητής αργότερα στο Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής. Από το 2011 μέχρι σήμερα δίδαξα ανελλιπώς και πέρασαν πολλοί φοιτητές από τις τάξεις μου. Η αλήθεια είναι ότι μου αρέσει η διδασκαλία και πάντα ήθελα να γίνω καθηγητής. Η ιεροσύνης επικράτησε μεν, δεν άργησε όμως και η εξέλιξή μου στον ακαδημαϊκό τομέα. Ναι, θα μου λείψει η Θεσσαλονίκη, αλλά δεν θα μου λείψει η ακαδημαϊκή δραστηριότητα, αφού η Αρχιεπισκοπή Αμερικής διατηρεί στη Βοστώνη μία πολύ υψηλού επιπέδου Θεολογική Σχολή, αυτή του Τιμίου Σταυρού. Εκεί θα φροντίσω να διατηρώ επαφή με τους φοιτητές, διότι εκτός των άλλων, αυτοί θα είναι οι μελλοντικοί μου κληρικοί στις διάφορες κοινότητες της Αρχιεπισκοπής.

Η Αμερική είναι η χώρα της Τεχνολογίας. Ζούμε στην εποχή της Τεχνολογίας. Πόσο συμβαδίζει η Τεχνολογία με τον λόγο της Εκκλησίας;

Πράγματι, ένα από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις ΗΠΑ είναι και η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας και οι ολοένα αυξανόμενες εφαρμογές της στην καθημερινότητα αλλά και στον δημόσιο βίο. Αυτό προσωπικά με ενθουσιάζει, διότι και εγώ είμαι άνθρωπος της τεχνολογίας. Πιστεύω ότι η τεχνολογία είναι ένα δώρο του Θεού στον ανθρώπινο νου, για να την χρησιμοποιήσει με τον σωστό τρόπο χωρίς να υποβιβάζει την ανθρώπινη προσωπικότητα και χωρίς να καταστρέφει το περιβάλλον. Η εκκλησία ανέκαθεν είχε καλές σχέσεις με την τεχνολογία και ήταν από τους πρώτους που εφάρμοζαν τα επιτεύγματά της στη δράση και στα έργα της. Δεν νομίζω ότι υφίσταται κάποιο πρόβλημα στις σχέσεις μεταξύ Εκκλησίας και Τεχνολογίας.

Τουλάχιστον όχι στις ΗΠΑ. Λέτε να είναι κι αυτός ένα επιπλέον λόγος που αγαπώ τις ΗΠΑ;

Στην Αμερική συναντάμε Έλληνες δεύτερης και τρίτης γενιάς αλλά και νεότερους πέμπτης και έκτης γενιάς που έχουν χαλαρές σχέσεις με τις ρίζες τους και πολλές φορές μόνο σχέσεις εξ ακοής τους ενώνει η Εκκλησία . Πώς οραματίζεστε τον λόγο της Εκκλησίας. Πράγματι, ίσως είναι μακροπρόθεσμα η πιο σοβαρή από τις προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσω στην Αμερική. Είναι πιο εύκολο να επικοινωνήσεις με τις πρόσφατες γενιές μετανάστευσης και πιο δύσκολο να χειριστείς τις μεταγενέστερες γενιές. Το μυστικό νομίζω είναι ένα: να τους πλησιάσεις, να τους ακούσεις και να τους εμπιστευτείς. Να τους αναθέσεις ευθύνες και να τους ζητήσεις να εφαρμόσουν δικές τους ιδέες στην οργάνωση και στη λειτουργία της Εκκλησίας και των κοινοτήτων. Να τους κάνεις, δηλαδή, να αισθανθούν μέλη οργανικά και αναντικατάστατα της ελληνορθόδοξης κοινωνίας στις ΗΠΑ. Από εκεί και μετά ο δρόμος θα είναι πλέον ανοιχτός. Εδώ όμως προβάλλει ενώπιόν μας και μία άλλη πρόκληση: η ορθοδοξία χωρίς απαραίτητα ελληνική εθνική συνείδηση και καταγωγή. Και αυτή η πρόκληση προκύπτει από δύο στοιχεία: πρώτον, από τους μικτούς γάμους με μη έλληνες και μη ορθοδόξους, και δεύτερον, από την σταδιακή επικράτηση της αμερικανικής εθνικής συνείδησης εις βάρος άλλων. Και εδώ είναι που καλείται η Αρχιεπισκοπή Αμερικής να εφαρμόσει το λόγο του ευαγγελίου: πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος!

Πηγή: protothema.gr