“Απέναντι στο θάνατο, με φόβο ή με μνήμη θανάτου;”

Του Αρχιμ. Φιλίππου Χαμαργιά, Πρωτοσυγκέλλου της Ι. Μητροπόλεως Μεσσηνίας

Δύο διαφορετικές ομάδες ανθρώπων συναντούμε στην αυριανή ευαγγελική περικοπή. Η μια ομάδα συνοδεύει ένα νεκρό μονογενή υιό μιας ήδη χήρας και συνάμα χαροκαμένης μάνας. Η άλλη ομάδα συνοδεύει τον Αρχηγό της Ζωής, τον Ιησού Χριστό.  Σε λίγο συναντιούνται πλησίον της πύλης, της πόλεως Ναΐν. Με τη συνάντηση αυτή η πρώτη συνοδεία αλλάζει μορφή και χαρακτήρα, και ενώ την διέκρινε η απελπισία και ο πόνος, πλέον την αγκαλιάζει η ελπίδα και το θάρρος.  Ο Νικητής του θανάτου είναι εκεί και κάνει αυτό που η ομάδα που τον συνόδευε ήταν βέβαιη πως μπορεί να το κάνει. Κάνει το θαύμα! Το κάνει αφού πρώτα όμως δίνει κουράγιο και θάρρος στη χαροκαμένη μάνα προτάσσοντας της να πάψει να πονά. …. «Μη κλαίε….!!!» Μα πως; Πώς να πάψει να κλαίει; Απέναντι της είναι ο θάνατος! Της χτύπησε για δεύτερη φορά την πόρτα. Έχασε τον άντρα της. Τώρα χάνει το μονογενή της.  Σκληρή η συνάντηση του ανθρώπου με το θάνατο.

Αλήθεια…ποια είναι η σχέση του ανθρώπου με το θάνατο;  Είναι γεγονός πως και ο πλέον δυνατός άνθρωπος λυγίζει στο άκουσμα του θανάτου. Ένας κόμπος ανεβαίνει στα στήθη του πονεμένου ανθρώπου. Τα μάτια του γεμίζουν δάκρυα τα οποία κυλούν και ζωγραφίζουν στα μάγουλά του τον πόνο. Όσο πιστός κι αν είναι κάποιος, όσο κι αν ελπίζει και προσδοκά την Ανάσταση των νεκρών, ο θάνατος είναι προς στιγμήν η σκληρή είδηση που δεν είναι ευπρόσδεκτη. Όμως όλα είναι στη ζωή. Έχουμε μάθει να ζούμε ακόμη και με τον σκληρό θάνατο. Αντέχουμε τελικά να τον βιώνουμε για τα προσφιλή μας πρόσωπα. Μόλις περάσει το πρώτο σοκ της είδησης του θανάτου, αρχίζουμε να ετοιμάζουμε τα απαραίτητα. Εξόδιος Ακολουθία, μνημεία με λευκά και ακριβά μάρμαρα, τα ακριβότερα άνθη. Και έτσι ο θάνατος γίνεται ένα κομμάτι της καθημερινότητας του ανθρώπου. Και εδώ πρέπει να επισημάνουμε μια σκληρή πραγματικότητα που διαφεύγει από την κρίση και τη σκέψη πολλών. Ενώ στα άκουσμα του θανάτου δημιουργείται ένας θόρυβος, μαζεύεται κόσμος και μια εξόδιος ακολουθία μπορεί να μετατραπεί σε λαοσύναξη, εν τούτοις διακρίνουμε με την πάροδο του χρόνου όλο αυτό να αποδομείται. Και ενώ σε μια εξόδιο ακολουθία μπορεί να υπάρχει ένα πλήθος κόσμου που συνοδεύει την εκφορά του κεκοιμημένου, στη συνέχεια όμως όσο περνά ο χρόνος αυτός ο κόσμος ελαττώνεται, στο τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο παρευρίσκονται λιγότεροι, στο ετήσιο ακόμη πιο λίγοι και στην εκταφή του νεκρού το πολύ-πολύ οι άκρως οικείοι του. Διότι όσο περνά ο καιρός ο άνθρωπος τελικά συμβιβάζεται με το θάνατο. Συμβιβάζεται μαζί του διότι τρέμει στην ιδέα και στο άκουσμά του.

Κι όμως να που έρχεται ο Αρχηγός της Ζωής και Νικητής του θανάτου για να υποδείξει στον άνθρωπο ένα άλλον τρόπο αντιμετώπισης του θανάτου. Ο Χριστός είναι ο μηδενισμός του θανάτου, είναι ο φόβος και ο τρόμος του θανάτου. “Που σου Θάνατε το κέντρον;…… Ανέστη Χριστός και σύ καταβέβλησαι.” Αναφωνεί ο Ιερός Χρυσόστομος. Ο Χριστός φτάνει μέχρι το κέντρο του θανάτου, τον Άδη, όχι για να συμβιβαστεί μαζί του, όπως κάνει ο άνθρωπος, αλλά για να αναμετρηθεί μαζί του και να βγει Νικητής. Και έτσι η Εκκλησία “Θανάτου εορτάζει την νέκρωσιν, Άδου την καθαίρεσιν…”. Και πλέον ο Νικητής του θανάτου μπορεί με βεβαιότητα να λέει στην ανθρωπότητα “Ο πιστεύων εις εμέ καν αποθάνη ζήσεται”. Και πιστεύοντας ο άνθρωπος όχι μόνο θα ζήσει, αλλά θα βιώσει και αυτά που βίωσαν όλοι όσοι άκουσαν την φωνή Του να λέει “Σοι λέγω εγέρθητι!”. Κι έτσι ο Χριστός δεν λαμβάνει απλά τη μορφή του παρηγορητή για την απαρηγόρητη χήρα της Ναϊν , αλλά μπροστά της βλέπει τον Κυρίαρχο της ζωής και τον Νικητή του θανάτου.

Το πρόβλημά μας λοιπόν δεν θα πρέπει να είναι ο θάνατος, αλλά ο τρόπος που τον αντιμετωπίζουμε. Ο τρόπος που στεκόμαστε απέναντι του. Αυτόν τον τρόπο διδασκόμαστε μέσα στην Εκκλησία, αυτόν τον τρόπο μας διδάσκει  η Θεολογία. Αυτόν τον τρόπο θα τον βιώσουμε εντός της Εκκλησίας, αν καταφέρουμε να βάλουμε στην άκρη τον φόβο του θανάτου και  αποκτήσουμε μνήμη θανάτου.  

Διαβάστε ακόμα