Του Μητροπολίτου Πτολεμαΐδος κ. Εμμανουήλ
Ανάμεσα σε σκέψεις μιας «γενικευμένης» απαισιοδοξίας και μέσα στο πνεύμα πάντοτε μιας υποφώσκουσας ελπίδας που μόνο μέσα στον εκκλησιασμό της όλης ύπαρξής μας γίνεται πραγματικότητα, προσπαθώ να προσεγγίσω το μέγα της ενανθρωπήσεως μυστήριο -αυτό το «ξένον και παράδοξον».
Όσο δε το πλησιάζει κανείς, τόσο αυτό παραμένει «καινό» και «άπειρο». Γι’ αυτό μαζί με τον υμνωδό, οι πιστοί αναφωνούν «Ω των θαυμάτων των καινών! Ω, αγαθότητος και απείρου ανοχής!…».
Οι σκέψεις μου αυτές με όλα τα στοιχεία ενός υποκειμενισμού, κατατίθενται με διάθεση πάντοτε μιας καθαρής αυτοκριτικής που δεν έχει στόχο και σκοπό να μειώσει την πίστη εκείνων που αγωνίζονται εν ειλικρινεία, εν ταπεινώσει και εν αγάπη, αυτήν που όπως έλεγε ο άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ – «αγαπώ άρα υπάρχω…».
Όταν κάποτε η ευσέβειά μας μεταποιείται σε ευσεβισμό και εγκλωβίζεται μέσα σ’ αυτόν… και όταν η φιλότιμη προσπάθειά μας για έναν αγώνα μέσα στα πλαίσια «εγκρατευτικών τάσεων» και γενικότερης νηστείας μεταποιείται προς το «τοις ανθρώποις θεαθήναι», τι Χριστό προσκαρτερούμε;…
Όταν το αυτονόητο της φιλαδελφείας μας γίνεται ξερός τύπος και ξύλινος λόγος μέσα σε κηρυκτικά μόνο μοτίβα, τότε για ποια Θεοφανία μιλάμε;… Όταν στο πρόσωπο του άλλου -του αδελφού μας όπως λέμε, βλέπουμε το Χριστό κι αυτό είναι μόνο ένα «κλισέ» μηνύματος κηρυγματικού με προδιαγραφές μέσα στο δήθεν χωρίς αντίκρυσμα, για ποια αγάπη και για ποιο Χριστό της αγάπης μιλάμε;
Όταν οι σκέψεις μας και τα κηρυγματικά μας λόγια «πόρρω» απέχουν απ’ αυτήν την αλήθεια και την άμετρη του Χριστού αγάπη, σε τι ωφελεί ο κηρυγματικός μας καταναλωτισμός;
Όταν όλα γίνονται κατ’ επανάληψιν ενός κύκλου γύρω από τον εαυτό μας και αυτόν στο βάθος θέλουμε να προβάλλουμε χωρίς «δακτύλω» να δείχνουμε ΕΚΕΙΝΟΝ και μόνον αυτόν τον Χριστό της άπειρης ταπείνωσης που εν «φάτνη σμικρά ξενοδοχείται», ποιο είναι το αντίκρισμα στο σώμα των αδελφών που κάποτε αντιλαμβάνονται πως δεν βιώνουμε αυτά που κηρύσσουμε;
Αδελφοί μου,
Σε μια αυτοκριτική με αρχική της πρόταση το «όταν», συλλαμβάνω τον εαυτό μου να βρίσκεται μέσα σ’ αυτά τα «όταν» και πρέπει εδώ να κάνω μια «παύσι αναπνοής» για μια προσωπική αυτοκριτική με λιγότερο κηρυγματισμό.
Ας μπω όμως μέσα στο «ξενοπρεπές» μυστήριο χωρίς «υποδήματα λόγου», αλλά με περισσότερη σιωπή.
«Σιγή γαρ προσκυνήσω το Θείον…» παραγγέλουν οι θεοφόροι Πατέρες. Άλλωστε το μυστήριο της επί Γης παρουσίας Του «θα είναι πάντοτε σεισμός» στην αποθεοποιημένη διάνοια του κόσμου.
Ταπείνωση – αγάπη και σιγή!…
Τρεις ουσιαστικές λέξεις δύσκολες και μεγάλες στην εφαρμογή τους.
Ταπείνωση!… Τι θα πει αυτή η λέξη σε ανθρώπους του σήμερα που εγωπαθούν ανάμεσα στο Εγώ και τη θεοποιημένη λογική τους.
Ίσως η λέξη αυτή, ταπείνωση, να έχει ταυτισθεί με δουλισμό και με τάσεις δουλοπρέπειας σήμερα που η αναβίωση ορθολογιστικών συμπεριφορών έχουν φθάσει στο απόγειό τους. Όταν μάλιστα κι εμείς οι φερόμενοι ως πιστοί σε ταπεινοσχημία την έχουμε (δια)μετατρέψει!…
Δύσκολη λέξη -κι ακόμη δυσκολότερη στην απόλυτη ει δυνατόν κατάκτησή της. Τελικά ίσως δεν την κατακτούμε ποτέ, μόνο κάθε φορά όταν αποφασίζουμε μαζί με τη χάρη του Θεού να την βιώσουμε στο ελάχιστο…
Δεν θα κηρυγματολογήσω περισσότερο αναλύοντάς την.
Είναι προσωπική στάση κάθε αληθινά πιστού να μπει μέσα σ’ αυτή και να ζήσει το μυστήριο της πτωχείας Του, αυτής που θέλει να μας ελευθερώσει όλους μας από την «α-λογία» του φίλαυτου κάποτε εγωϊσμού μας.
Αγάπη, μια άλλη δύσκολη λέξη που δεν θα την προσεγγίσω αρθρογραφώντας γι’ αυτή, γιατί θα κινδυνεύσω να αγαπω-λογήσω χωρίς ίσως αντίκρυσμα… Θα πω μόνον ότι κι αυτή είναι μυστήριο και μόνον ως μυστήριο μπορούμε να την ζητήσουμε, να μας δοθεί κατά Χάριν από Εκείνον που είναι και θα παραμένει η πηγή της απύθμενης αγάπης. Γι’ αυτό μαζί με τον υμνωδό της μεγάλης εορτής θα πω «Κύριε υμνολογώ Σου το εύσπλαχνον!…»
Σιγή και σιωπή. Οι πιο κατάλληλες λέξεις προσέγγισης του Μυστηρίου του «ξενοπρεπούς».
Ο υμνογραφικός κάλαμος γύρω απ’ αυτή τη σιωπή θεολογεί και κηρύσσει «ράον σιωπή».
Η καλύτερη πρόσβαση στη Βηθλεέμ της Γέννησής Του είναι η σιωπή της καρδιάς που «καίγεται» από αγάπη και φλέγεται από πίστη σ’ Αυτόν που «έκλινε ουρανούς» και κατέβη.
Και για να μην κηρυγματολογώ περισσότερο, ας μπω στη σιωπή του Θεού και ας σπεύσω στην όσο το δυνατόν ταπεινή προσκύνησή Του εν Βηθλεέμ προσφέροντας «καρπούς αρίστων πράξεων» ως ελάχιστο αντίδωρον των πολλών μου παραπτωμάτων.
Κατασταλάζοντας τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ημερών που είναιενώπιόν μας, μέσα από τον ορθοδοξώτατοκοσμοκαλόγηροΣκιαθίτη τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, σας χαιρετώ ευχόμενος του Κυρίου η χάρις Του και επιφανέντος Χριστού να πλημμυρίζει τη ζωή όλου του κόσμου.
Να τι έγραφε και τι πίστευε ο Σκιαθίτης άγιος λαογράφος, για όλους εκείνους που η αγνωσία τους θα είναι πάντοτε υπερτέρα της γνώσης πολλών.
Για τους ταπεινούς και καταφρονημένους ο Χριστός Γεννάται σήμερον. Γι’ αυτούς που θέλουν ελεύθερα να ξέρουν και αγωνίζονται να βιώνουν το πιο δύσκολο αλλά και το πιο μεγάλο άθλημα «να σταυρώνουν το δίκιο τους!…».
Καλά Χριστούγεννα
στην «όλβια» φάτνη
της καρδιάς μας…
