Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Χίου,Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν εἰς τό πλαίσιον τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν 200 ἐτῶν ἀπό τῆς ἐνάρξεως τοῦ ἱεροῦ ἀγῶνος τῆς Ἐθνικῆς Παλιγγενέσιας «γιά τοῦ Χριστοῦ τήν πίστιν τήν ἁγίαν καί τῆς πατρίδος τήν ἐλευθερίαν»ἐσυνέχισε τήν τιμήν τῆς μνήμης τῶν Νεομαρτύρων. Εἰδικώτερον τήν 29ην Μαΐου 2021 ἐτίμησε τήν μνήμην τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ Ἀργέντη τοῦ Χίου,τοῦ πρωτοκλήτου τῶν μετά τήν ἅλωσιν Νεομάρτύρων,ὁ ὁποῖος ἔχυσε τό αἷμά του διά τήν Ὀρθόδοξον Χριστιανικήν Πίστιν καί τό Γένος εἰς τήν Βασιλεύουσαν τήν 29ην Μαΐου 1464. Εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Ἁγίου Ἀνδρέου Ἀργέντη συνοικίας Καλοπλύτου πόλεως Χίου ἐτελέσθη τό Σάββατον 29 Μαΐου 2021 ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Χίου,Ψαρῶν καί Οἰνουσσῶν κ.Μάρκου μέ τήν συμμετοχήν τοῦ Αίδεσιμωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Μακαρίου Στρουμπάκη, τοῦ Αἰδεσιμώτατου Οἰκονόμου κ. Δημητρίου Καλίκα και τοῦ Ἱερολογιωτάτου Ἀρχιδιακόνου κ. Ἀποστόλου Λάρδα ἐνῶ ἔψαλε ὁ Πρωτοψάλτης κ. Ἡρακλῆς Μαλανδρίνος.
Ὁ Ἱερός Ναός ἦτο σημαιοστολισμένος διά Βυζαντινῶν καί Ἑλληνικῶν λαβάρων, σημεῖον τῆς ἀδιαπτώτου ἱστορικῆς συνεχείας τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῆς συζεύξεώς του μέ τήν ἀληθειαν καί τήν ἀγάπην τῆς Χριστιανικῆς Διδασκαλίας. Ὁ Σεβασμιώτατος Χίου κ. Μᾶρκος (κατά κόσμον ΜΑΡΚΟΣ ΑΓ. ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ) ἀντί κηρύγματος ἀνέγνωσε τήν ὁμιλίαν ἡ ὁποία ἐξεφωνήθη τό 1939 κατά τόν πρῶτον ἑορτασμόν τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ Ἀργέντη ὑπό τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου ΜΑΡΚΟΥ ΑΓ. ΒΑΣΙΛΑΚΗ, κατά σάρκα προπάτορος τοῦ Σεβασμιωτάτου, ὁ ὁποῖος εἶχεν τότε εἰσηγηθῆ τήν ἁγιοκατάταξιν τοῦ Ἁγίου καί συνέθεσεν καί τήν Ἱεράν Ἀκολουθίαν. Εἰς τήν ἱστορικήν αὐτήν ὁμιλίαν μεταξύ ἄλλων ἀναφέρεται: «Τό σεπτόν σκήνωμα τοῦ Ἁγίου, ὁ θησαυρός καί τό καύχημα τῆς Ὀρθοδοξίας, εἶχε τήν ζωντανήν φυσικήν του μορφήν καί ἐφυλάσσετο ἀκέραιον εἰς ὑγροτάτην καί δύσκολον καί ἠσφαλισμένην κρύπτην, ἥτις ἐτηρεῖτο μυστική καί ‘’μετά μεγίστης δυσκολίας ἐπετρέπετο ἡ ἐπίσκεψις εἰς τούς πιστούς διά τόν φόβον τῶν ἐχθρῶν’’.
Αὐτό ἦτο τό ἅγιον τέλος τοῦ Νεομάρτυρος Ἀνδρέου. Ἀλλά μή νομίσετε, Χριστιανοί μου, ὅτι μόνος ἀπό μέσα ἀπό τήν οἰκογένειάν του ὁ ἑορταζόμενος σήμερον Ἅγιος Ἀνδρέας ἔδειξεν ἡρωϊσμόν θρησκευτικόν καί πατριωτικόν. Ὄχι. Τόν βίον, τάς πράξεις καί τόν ἡρωϊσμόν εἰς τά βασανιστήρια τοῦ ἀθλοφόρου Ἁγίου Ἀνδρέου μιμούμενοι οἱ ἀπόγονοί του, προσέφερον μεγάλας ὑπηρεσίας εἰς τήν Ἐκκλησίαν, τό Ἔθνος καί τήν Πατρίδα κατά τούς μαύρους χρόνους τῆς σκλαβιᾶς.
Ὁ Εὐστράτιος Λουκῆ Ἀργέντης, θεολόγος καί ἰατροφιλόσοφος ‘’κατέχει ἐν τῇ καθ΄ἡμᾶς Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ διακεκριμένην θέσιν καί τιμᾶται πολλαχῶς διά τά ἔργα καί τάς γνώσεις του’’.
Οὗτος κατεφίμωσε, κατετρόπωσε καί κατεκερεύνωσε διά τῆς εὐρυμαθείας καί εὐσεβοῦς εὐγλωττίας του εἰς τήν Ἀλεξάνδρειαν τούς ἀπεσταλμένους τοῦ Πάπα, πού κατέβησαν εἰς τήν Αἴγυπτον διά νά διαδώσουν τά ἄζυμα εἰς τούς Χριστιανούς τῆς Ἀνατολῆς (1748).
Ἰάκωβος Ἀργέντης ὁ ἱερομόναχος, ὡς ἡγούμενος τῆς γεραρᾶς Μονῆς τῶν Μουνδῶν (Διευχῶν), ἐστερέωσε καί ἐβελτίωσε τά οἰκονομικά τῆς Μονῆς καί ἐτήρησε γενναίαν καί ἀνδρικήν στάσιν ἀπέναντι τῶν ἐνοχλήσεων τῶν μοναχῶν ὑπό τῶν Τούρκων.
Ὁ Εὐστράτιος Ἀργέντης, ὁ νεώτερος, ὁ Ἐθνομάρτυς, ἐβοήθησε πολλαχῶς, ἠθικῶς καί ὑλικῶς, τόν πρωταθλητήν, πρωτεργάτην καί πρωταπόστολον τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας Ρήγαν τόν Φεραῖον.
Αὐτός ἔδωκε χρήματα στόν Ρήγαν γιά νά ἐκτυπώσῃ τήν Χάρταν τῆς Ἑλλάδος, τάς προκηρύξεις, τά ποιήματα καί τά συγγράματά του. Στό σπίτι τοῦ Ἀργέντη αὐτοῦ στή Βιέννη συνηθροίζοντο ὅλοι οἱ φίλοι τῆς Ἑλληνικῆς Ἐλευθερίας καί συνεσκέπτοντο γιά τήν ἀνάστασιν τῆς Πατρίδος.
Στό σπίτι τοῦ Ἀργέντη τούτου τόν Σεπτέμβριον τοῦ 1796 ὁ Ρήγας, μπροστά σ΄ὅλους τούς φίλους τῆς Ἐλευθερίας, ἔψαλλε μέ τήν λύραν του γιά πρώτην φοράν τό Θούριον «Ὥς πότε παλληκάρια θά ζοῦμε στά στενά». Καί ὅταν ὁ Ἀργέντης οὗτος συνελήφθη μαζί μέ τόν Ρήγαν ὑπό τῶν Αὐστριακῶν καί ὡδηγήθη ἐνώπιον τοῦ Αὐστριακοῦ ἀνακριτοῦ, δέν ἐδειλίασε νά ὁμολογήσῃ ὅτι ἦταν εἰς γνῶσιν του ὅλα τά σχέδια τοῦ Ρήγα, καί ὅτι αὐτός ἐξώδευσε διά τήν ἐκτύπωσιν καί διανομήν τῶν βιβλίων κλπ. εἰς τήν Σμύρνην καί εἰς ἄλλα μέρη. Διά τοῦτο παραδοθείς ὑπό τῶν Αὐστριακῶν ἐστραγγαλίσθη καί ἐρρίφθη εἰς τοῦ Ἴστρου τά νερά.
Ἰωάννης Ἀργέντης, ἐπίτροπος τοῦ ἐν Γαλατᾷ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῶν Χίων, τόν Ἀπρίλιον τοῦ 1821 ἐρρίφθη μαζί μέ τόν Πατριάρχην Γρηγόριον τόν Ε΄εἰς τόν Βόσπορον καί ἐδημεύθη ἡ περιουσία του.
Λεόντιος Παντελῆ Ἀργέντης καί Νικόλαος Παντελῆ Ἀργέντης ἀπηγχονίσθησαν στίς 23 Ἀπριλίου τοῦ 1822 εἰς τήν πλατεῖαν τοῦ Βουνακίου τῆς Χίου μέ τόν τρισόλβιον Μητροπολίτην Πλάτωνα καί τούς λοιπούς τῆς Χίου προὔχοντας.
Ἄνθιμος Ἀργέντης, ἱερομόναχος καί καθηγούμενος τῆς Μονῆς τῶν Μουνδῶν, ἐσφαγιάσθη κατά τάς ἀποφράδας ἡμέρας τοῦ 1822.
Ἄν ἀναδιφήσωμεν τήν Ἱστορίαν τῆς Χίου ἀπό τῆς ἁλώσεως μέχρι τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, θά ἴδωμεν ὅτι κανένας ἄλλος Χιακός Οἶκος δέν προσέφερεν ὑπέρ τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἔθνους ἡμῶν τόσας θυσίας εἰς αἷμα ὅσας ὁ Οἶκος τῶν Ἀργεντῶν.
Καί σήμερον ἀκόμα οἱ ἀπόγονοι τῶν Ἀργεντῶν παρέχουν σπουδαίας καί μεγάλας ὑπηρεσίας εἰς τήν Ἐκκλησίαν, τό Ἔθνος καί τήν Πατρίδα.
Ἰδού, λοιπόν, εὐσεβές ἐκκλησίασμα, ὅτι τάς ἁγίας ἀρετάς ταύτας τοῦ Νεομάρτυρος Ἁγίου Ἀνδρεόυ ἐμιμήθησαν καί οἱ ἀπόγονοι Αὐτοῦ.
………………………………………………………………………………………
Τούς ὀφθαλμούς μας τήν στιγμήν ταύτην ἄς ἀνυψώσωμεν στόν οὐρανόν καί ἄς εἴπωμεν: Θαυματουργέ Ἅγιε Ἀνδρέα,μεγάλε καί τιμημένε μας Ἅγιε,πρωτόκλητε Νεομάρτυρα,Σύ πού εὑρῆκες χάριν παρά τῷ Θεῷ καί εἶσαι σύνδεσμος μεταξύ τοῦ Οὐρανοῦ καί τῆς γῆς,εὐλόγησε ἀπό τά οὐράνια σκηνώματά Σου τήν πόλιν ταύτην, τήν ὁποίαν καθηγίασαν διά τοῦ μαρτυρικοῦ αἵματός των χιλιάδες μαρτύρων. Δίδε μας τήν εὐχήν Σου καί τήν μεσιτείαν Σου. Μεσίτευε καί εὔχου ἵνα ἡ νέα Ἑλληνική γενεά,ἡ ἐλπίδα τοῦ μέλλοντος,τά παιδιά μας, Σέ ἔχουν κανόνα,τύπον καί ὑπογραμμόν εἰς τόν βίον των. Εὔχου καί μεσίτευε πρός τόν Θεόν,ἵνα ἡ ψυχή μας ζῇ ὅπως ζοῦσε καί ἡ ψυχή Σου. Εὔχου νά ζῇ ἡ πίστις τοῦ Χριστοῦ μέσα στάς ψυχάς μας καί εἰς ὅλον τό Ἔθνος μας τό Ἑλληνικόν,καί εἰς ὁλόκληρον τόν Κόσμον. Εὔχου ἵνα ἡ Ἐκκλησία μας ἡ Ὀρθόδοξος διδάσκῃ τά ρήματα τῆς αἰωνίου ζωῆς καί πρωτοστατῇ εἰς τά καλά καί Θεῖα ἔργα τῆς κατά Χριστόν ζωῆς.» Εἰς τό πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας ὁ Σεβασμιώτατος ἐχειροθέτησεν πνευματικόν τόν Ἐφημέριον τῆς Ἐνορίας π.Δημήτριον Καλίκαν,τόν ὁποῖον προέτρεψε νά ἐργάζεται τήν μετάνοιαν ἐν ταῖς καρδίαις τῶν ἐνοριτῶν του καί νά ἀναπαύσῃ διά τῆς συγχωρήσεως τούς κοπιῶντας καί πεφορτισμένους.
Εὐλογημένες στιγμές, ἱστορικές στιγμές, γεμᾶτες Χριστιανικά μηνύματα,ἐθνική περιφάνεια καί τιμή στήν μακραίωνη Χιώτικη ἀρχοντική παράδοση.
