Ιερά Μονή Κισσού Ρεθύμνης – Ευάγγελος Σταυρακάκης

Με κάθε λαμπρότητα πανηγύρισε σήμερα, Δευτέρα 13 Ιουνίου 2022, η Ιερά Μονή Αγίου Πνεύματος Κισσού Ρεθύμνης της Ιεράς Μητροπόλεως Λάμπης και Σφακίων.

Της Πολυαρχιερατικής Θείας Λειτουργίας προέστη ο Σεβ. Μητροπολίτης Λάμπης και Σφακίων κ. Ειρηναίος, συλλειτουργούτων του Σεβ. Μητροπολίτη Ρεθύμνης κ. Προδρόμου και του Θεοφιλ. Επισκόπου Βαβυλώνος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας κ. Θεοδώρου.

Κατά την Θεία Λειτουργία ο Μητροπολίτης Λάμπης προέβη σε χειροθεσίες Πρωτοπρεσβυτέρων των Ιερέων Νικολάου Τσιγδινού και Αντωνίου Στριλίγκα.

Ακολούθως, τελέσθηκε Ιερά Λιτάνευση της Ιεράς Εικόνος πέριξ του Καθολικού της Ιεράς Μονής, ενώ συνάμα ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης ευλόγησε τα εδέσματα που προσφέρθηκαν στους πιστούς.

Προ της απολύσεως, ο Μητροπολίτης Ρεθύμνης αφού αρχικά ευχαρίστησε τον οικείο Μητροπολίτη Λάμπης για την πρόσκλησή του στην πανήγυρη της Μονής, αναφέρθηκε στην εορτή παίρνοντας ως αφορμή από το Αποστολικό ανάγνωσμα την προτροπή του Αποστόλου Παύλου και προέτρεψε τους πιστούς να είναι φωτεινοί άνθρωποι και ως φωτεινοί άνθρωποι να περιπατούν τα βήματα της ζωής τους.

Με την σειρά του ο Μητροπολίτης Λάμπης ευχαρίστησε τους Αγίους Αρχιερείς για την παρουσία τους στην μεγάλη αυτή πανήγυρη, ενώ τέλος ευχαριστίες προς τους Μητροπολίτες, τους άρχοντες του τόπου, αλλά και το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας που συνέρρευσαν στην πανήγυρη κατά εκατοντάδες απηύθυνε ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Πανοσιολ. Αρχιμ. Βαρθολομαίος Ξερουδάκης.

Σύντομη ιστορική επισκόπηση της Ιεράς Μονής

Η παράδοση αναφέρει ότι η Ι.Μ Αγίου Πνεύματος ιδρύθηκε από μια πλούσια βυζαντινή αρχόντισσα, την Μαρία ή Αιγιδού Μαριώ, η οποία έζησε κατά τον 13ο με αρχές του 14ου αιώνα. Η Μαρία την προίκισε με την απέραντη περιουσία της, την περιέβαλε με την αγάπη και τη στοργή της και την έκανε πνευματικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Η ίδια στο τέλος της ζωής της μόνασε, πέθανε και τάφηκε εκεί.

Από τα ιστορικά όμως στοιχεία που έχομε στη διάθεση μας και ιδίως από τα ενετικά αρχεία προκύπτει η ύπαρξη και λειτουργία της Ι.Μ Αγίου Πνεύματος τα τελευταία χρόνια της Ενετοκρατίας στην Κρήτη και μάλιστα πριν από το έτος 1635 μ.Χ Η άνθισή της διαπερνά την περίοδο της τουρκοκρατίας, ως και το καλοκαίρι του 1821, οπότε στις 15 Ιουνίου, ως αντίποινα για την ανατρεπτική της δράση και την προστασία που παρείχε στους επαναστατημένους, η Μονή πυρπολείται από τούρκικο απόσπασμα και σφαγιάζονται όλοι οι μοναχοί (πέντε κατά παράδοση). Από τη φοβερή αυτή καταστροφή σώθηκε, με πολύ σοβαρές ζημιές, μόνο το δίκλιτο καθολικό του Αγίου Πνεύματος και του Αγίου Νικολάου.

Από την ολοκαύτωση της έως και το 1836 η Ι.Μ Αγίου Πνεύματος παρέμεινε « άμορφος σωρός ερειπίων και τέφρας» χωρίς ζωή και χωρίς δράση.

Το 1836 (εποχή κατά την οποία η Κρήτη είχε ήδη παραχωρηθεί από τον Σουλτάνο στον αντιβασιλέα της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή), ο Νικόδημος Σουμπασάκης, λόγιος και δραστήριος Ιεράρχης, άδραξε την ευκαιρία της σχετικής ελευθερίας που έδωσε η Αιγυπτιακή διοίκηση στα εκκλησιαστικά και εκπαιδευτικά θέματα και ίδρυσε την Σχολή του Αγίου Πνεύματος και έκτοτε η Μονή καθιερώθηκε στην συνείδηση του λαού της Κρήτης και ως χώρος παιδείας και μάθησης, αφού εκείνη την περίοδο ήταν το μοναδικό εκπαιδευτικό ίδρυμα σε όλη την Μεγαλόνησο. Η σχολή αυτή με διάφορες μορφές συνέχισε να λειτουργεί σχεδόν αδιάλειπτα- πλην των περιόδων των μεγάλων κρητικών επαναστάσεων- ως την αναβάθμιση της σε Σχολή υπό την προστασία της Ιεράς Μονής Πρέβελη.

Επί των ημερών του φωτισμένου Επισκόπου και μετέπειτα Μητροπολίτη Κρήτης Ευμενίου Ξηρουδάκη, μεταφέρθηκε η έδρα της Επισκοπής Λάμπης και Σφακίων από την Λαμπινή στο Άγιο Πνεύμα. Ο Ευμένιος το 1894 αναβάθμισε τη Σχολή και την ανέδειξε σε ανώτερο πνευματικό ίδρυμα, στο οποίο εισάγονται, κατόπιν εξετάσεων απόφοιτοι των Δημοτικών Σχολείων. Οι μαθητές του, για την εποχή εκείνη θεωρούνται οι πλέον κατάλληλοι για να στελεχώσουν τις πρώτες θέσεις στην κοινωνία ως διδάσκαλοι ή ιερείς. Η νέα σχολή υπήρξε από τα τελειότερα εκπαιδευτήρια και οικοτροφεία της Κρήτης κατά το 19ο αιώνα.

Η σχολή του Αγίου Πνεύματος διέκοψε τη λειτουργία της τον Ιούνιο του 1899, οπότε ανέλαβε η νεοσύστατη Κρητική Πολιτεία τα θέματα της παιδείας. Τα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας λειτούργησε στο χώρο της Μονής ημιγυμνάσιο τριετούς φοιτήσεως το λεγόμενο «Ελληνικό Σχολείο εν Αγίω Πνεύματι» . Το ημιγυμνάσιο του Αγίου Πνεύματος εξακολούθησε να λειτουργεί έως και το 1920 παρά το γεγονός ότι με διάταγμα του 1909 καταργήθηκαν όλα τα υφιστάμενα στις επαρχίες ελληνικά σχολεία, ενώ παράλληλα στο χώρο της Μονής λειτουργούσε και Δημοτικό Σχολείο έως τη δεκαετία του 1930

Τον Σεπτέμβριο του 1940 πουλήθηκαν από το Εφεδρικό Ταμείο Ρεθύμνης, σε ιδιώτες όλα τα ακίνητα της Μονής καθώς και το Επισκοπείο του Ευμενίου, οι αίθουσες του Σχολαρχείου, πλην της εκκλησίας και του περιβάλλοντος χώρου.

Με απόφαση της 10ης-10-1979 του Υπουργού Πολιτισμού, η Μονή του Αγίου Πνεύματος χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο μνημείο, το 1995 κηρύχθηκε η αναγκαστική απαλλοτρίωση 3 περίπου στρεμμάτων νοτίως της Μονής και δύο χρόνια αργότερα, κατόπιν ενεργειών του πολιτιστικού συλλόγου Κισσού, ξεκίνησε η αναστήλωση του δίκλιτου ναού με την συμπαράσταση της Ιεράς Μητρόπολης Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων και του ιδίου του Μητροπολίτη κκ Ειρηναίου.

Τον Δεκέμβριο του 2005 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου εις μνήμη των 200 εθελοντών, οι οποίοι υπό τον Μανιάτη αγωνιστή Δημήτριο Πετροπουλάκη έπεσαν νεκροί κατά την ιστορική μάχη στη θέση «Τράχηλας» πολεμώντας πολυπληθές τούρκικο ασκέρι. Η μάχη αυτή αποτέλεσε τη δεύτερη-μετά την ολοκαύτωση του Αρκαδίου- πολύνεκρη συμφορά της μεγάλης Κρητικής Επανάστασης του 1866-69.

Τα εγκαίνια του καθολικού της Μονής τελέσθηκαν στις 28 Μαΐου του 2007, στις 30-1-2011 εγκαθίσταται επίσημα, ο πρώτος – μετά από 200 έτη- μοναχός της Μονής, και στις 17-8-2013 ενθρονίζεται ως ο πρώτος Ηγούμενος. Έκτοτε η Μονή άρχισε τη σύγχρονη λειτουργική και λατρευτική της πορεία. Κάθε χρόνο

γιορτάζεται με λαμπρότητα η εορτή του Αγίου Πνεύματος και την 14η προς 15η Ιουνίου τελείται Ιερά Αγρυπνία εις μνήμην των σφαγιασθέντων Πατέρων της Ιεράς Μονής και της επετείου του ολοκαυτώματος της.

Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου μόνο με αναφορά της πηγής Arxon.gr και με ενεργό σύνδεσμο στο παρόν άρθρο.