Αξιότιμοι συνάδελφοι,
Βρισκόμαστε σήμερα στην ευχάριστη θέση να πραγματοποιείται κοινή συνεδρίαση της Επιτροπής Βιβλιοθήκης της Βουλής, της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς, με θέμα τη συνεργασία μεταξύ των Βιβλιοθηκών της Βουλής των Ελλήνων και της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Χαρά για όλους μας, γιατί πρόκειται για ένα εγχείρημα, που μετά από διάφορες συζητήσεις και διαβουλεύσεις, έχει πια αρχίσει να λαμβάνει σάρκα και οστά.
Η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, από της ιδρύσεώς της το 1844 στην Πριγκηπόννησο από τον Πατριάρχη Γερμανό Δ΄, έχει επιτελέσει ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη και διάδοση του οικουμενικού μηνύματος της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Υπήρξε πάντοτε διαφωτιστική και διαχρονική, όπως και επίκαιρη, ανταποκρινόμενη στις προκλήσεις και τα πνευματικά ερωτήματα που ανακύπτουν κατά καιρούς. Στους κόλπους της γαλουχήθηκαν υψηλότατες προσωπικότητες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπως βεβαίως η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, αλλά και δεκάδες διαπρεπείς ιεράρχες ή πανεπιστημιακοί στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Στο πνεύμα των αρχαίων εκκλησιαστικών και θεολογικών Σχολών της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας και της Κωνσταντινούπολης προσέλκυσε πλήθος σπουδαστών από όλο τον κόσμο, λειτουργώντας ως πραγματικός φάρος ειρήνης, αισιοδοξίας και γαλήνης.
Στο πνευματικό, εκπαιδευτικό και κοινωνικό αυτό έργο, η Ιερά Θεολογική Σχολή δεν θα μπορούσε παρά να στηριχθεί στην άντληση πνευματικών πόρων από το υλικό της Βιβλιοθήκης της, το οποίο με τη σειρά του αποτελεί κιβωτό σοφίας ιεραρχών, θεολόγων, λογίων, ιστορικών, προγόνων ή συγχρόνων, που έχει προσφερθεί προς όφελος τόσο των σπουδαστών όσο και της οικουμενικής κοινότητας. Σημειωτέον ότι η Βιβλιοθήκη της Σχολής προϋπήρχε για αιώνες πριν τη σύσταση της τελευταίας, εμπλουτίζοντας εν τω μεταξύ το υλικό της, καθώς ήδη από τα μέσα του 16ου αιώνα ο Πατριάρχης Μητροφάνης Γ΄ την εμπνεύστηκε και εμφύσησε πνοή στη δράση της.
Δεδομένου ότι πρόκειται για τεράστιο όγκο τόμων και βιβλίων, ο οποίος συσσωρεύτηκε ανά τους αιώνες λειτουργίας της Βιβλιοθήκης, οι σύγχρονες απαιτήσεις ανέδειξαν την ανάγκη συγκέντρωσης και καταγραφής του αρχικά διάσπαρτου υλικού.
Πρόκειται για υλικό το οποίο προήλθε από διάφορες πηγές, κυρίως δωρεές και ιδιωτικές συλλογές, και που μετά την ενοποίησή του, επιβεβαιώνει ότι η Βιβλιοθήκη της Σχολής είναι από τις πιο πλούσιες παγκοσμίως σε παλαίτυπα και σπάνια βιβλία.
Ειδικότερα, στη Μονή της Αγίας Τριάδος στη Χάλκη, όπου φυλάσσεται το εν λόγω υλικό, έχουν καταγραφεί και ψηφιοποιηθεί περίπου 90.000 τόμοι, κυρίως βιβλία του 18ου και 19ου αιώνα, παλαίτυπα του 16ου αιώνα, αλλά και πάνω από 900 τίτλοι ελληνόγλωσσων και ξενόγλωσσων περιοδικών. Ο πλούτος αυτός αφορά όχι μόνο σε θέματα εκκλησιαστικής ιστορίας και θεολογίας, αλλά και σε έργα φιλοσοφίας, νομικής, ρητορικής, αρχαιολογίας, γεωγραφίας, μουσικής και λογοτεχνίας.
Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο, το οποίο επέτυχε κατά τη διάρκεια της Ηγουμενίας του ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Προύσης κ. Ελπιδοφόρος, με την πολύτιμη συνεισφορά στελεχών της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων, αλλά και επιστημονικό προσωπικό από το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, την Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, καθώς και μεμονωμένους εθελοντές, φοιτητές ή και εταιρικούς φορείς, τα ονόματα των οποίων είναι ήδη γνωστά και χρήζουν θερμών ευχαριστιών.
Αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα του συγκεκριμένου πλούτου, επιφανή στελέχη της Βιβλιοθήκης της Βουλής, με επικεφαλής την Διευθύντρια, κα Έλλη Δρούλια, επισκέφτηκαν ήδη προ έτους το Οικουμενικό Πατριαρχείο και συναντήθηκαν με φορείς της Βιβλιοθήκης της Σχολής, στο πλαίσιο ανά τακτά χρονικά διαστήματα μεταφοράς τεχνογνωσίας και εκπαίδευσης στελεχών που πραγματοποιείται μεταξύ των δύο πλευρών, οδηγώντας στο σημερινό ευτυχές αποτέλεσμα της συνεργασίας που έχει ξεκινήσει από το 2014.
Η επιτυχής καταλογογράφηση και ψηφιοποίηση της Βιβλιοθήκης της Χάλκης είναι ένα πρώτο σημαντικό βήμα για ανταπόκριση του ιδρύματος στις απαιτήσεις της εποχής και ανάδειξή του σε σύγχρονο παγκόσμιο κέντρο έρευνας, όπως οφείλει να είναι ο χώρος όπου χτυπά η καρδιά της οικουμενικής ορθόδοξης κοινότητας. Παράλληλα, ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω συνεργασίες και δημιουργικές πρωτοβουλίες.
Υπό το πρίσμα αυτό θα πρέπει να ιδωθεί ο εποικοδομητικός διάλογος με τη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων και λοιπούς φορείς στην Ελλάδα, αλλά και οι συνεργασίες που έχουν προτείνει ιδρύματα άλλων χωρών, όπως η Κρατική Βιβλιοθήκη (Staatsbibliothek) της Γερμανίας, εν προκειμένω για εργασίες συντήρησης εκκλησιαστικών βιβλίων και τεκμηρίων.
Τέλος, δεν θα πρέπει να παραβλέπεται το ζωηρό ενδιαφέρον, που επιδεικνύεται από ερευνητές από όλον τον κόσμο που επισκέπτονται τη Βιβλιοθήκη, δεδομένου ότι αυτή είναι ανοιχτή για το κοινό. Και φυσικά, το ενδιαφέρον που εκφράζει ο κόσμος σε σελίδες κοινωνικής ή τουριστικής δικτύωσης.
Είναι, λοιπόν, σαφές ότι με το διάλογο που επιχειρούμε σήμερα και τις συνεργασίες που προσφέρουμε στη Βιβλιοθήκη της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης δίνουμε διέξοδο στην εξωστρέφεια και την παραγωγή πολιτισμού, που είναι έμφυτα στοιχεία στη Σχολή και αναζητούν αποδέκτες.
Ελπίζουμε ότι σύντομα και η Τουρκία, ως τέτοιος αποδέκτης, ουσιαστικά ο κύριος αποδέκτης των εκκλήσεων της Σχολής και της Βιβλιοθήκης της για εξωστρέφεια και παραγωγή πολιτισμού, θα τείνει ευήκοον ους προς τους διακόνους της, επιτρέποντας επιτέλους την αναμενόμενη και απαραίτητη ομαλή λειτουργία της.
Σας ευχαριστώ.
mfa.gr
