Του Παντελή Λεβάκου, υπ. Μ.Δ.Ε. Θεολογικής σχολής ΕΚΠΑ
«Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, σήμερον προφητικῶς ἐφραινέσθωσαν. Ἄγγελοι καὶ ἄνθρωποι, πνευματικῶς πανηγυρίσωμεν, ὅτι Θεὸς ἐν σαρκὶ ἐπέφανε, τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ καθημένοις, γεννηθεὶς ἐκ γυναικός». Ο ουρανός και η γη σήμερα έχουν μεγάλη χαρά, γεγονός που προφητικά φανερώνει ότι κάτι ανώτερο πρόκειται να συμβεί επάνω στη γη. Αυτό το οποίο πρόκειται να συμβεί είναι η αφορμή ώστε οι άγγελοι στον ουρανό και οι άνθρωποι στη γη με τρόπο πνευματικό να συναισθανθούμε τη σπουδαιότητα του γεγονότος, το οποίο είναι η σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού. Ο Θεός (ο Υιός του Θεού – το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος) φανερώνεται, πλέον, σαρκικά σε αυτούς τους ανθρώπους που βρίσκονται υπό τη σκιά και το σκοτάδι της αμαρτίας. Η φανέρωσή Του συντελείται μέσα από την Γέννησή Του από μια γυναίκα, την Παναγία. Ωστόσο, πού θα λάβει χώρα το γεγονός αυτό; Που θα πραγματοποιηθεί η «υποδοχή» αυτού του Βασιλέα;
«Σπήλαιον καὶ φάτνη ὑπεδέξαντο αὐτόν. Ποιμένες τὸ θαῦμα ἀνακηρύττουσι. Μάγοι ἐξ Ἀνατολῶν, ἐν Βηθλεὲμ δῶρα προσάγουσιν». Η σπηλιά είναι η τοποθεσία της υποδοχής. Η σπηλιά πρόκειται να γίνει το κατάλυμα αυτού του υψηλού «επισκέπτη» της ανθρωπότητας. Η φάτνη είναι αυτή που θα στεγάσει την απαρχή της επί γης πορείας του Υιού και Λόγου του Θεού ως τέλειου ανθρώπου. Το παχνί, το οποίο στην ορθόδοξη εικονογραφία συμβολίζεται ως τάφος, είναι εκείνο που θα προσφερθεί στον «επισκέπτη» για να αναπαυθεί και, μετά από χρόνια, να αναπαύσει (με τη σειρά Του) τον άνθρωπο. Μετά την υποδοχή από το σπήλαιο και την φάτνη, οι Ποιμένες υποδέχονται τον Λυτρωτή κατόπιν της υποδείξεως του Αγγέλου προς αυτούς. Ωστόσο η φύση επιφυλάσσει ένα ακόμα στοιχείο στην υποδοχή του Βασιλέα των Βασιλέων. Αυτό το στοιχείο σχετίζεται με τους Μάγους από την Ανατολή. Το στοιχείο αυτό είναι το αστέρι του Βασιλέα, εκείνο το αστρολογικό φαινόμενο που οι Μάγοι από την Ανατολή ερμήνευσαν ως το σημάδι της γέννησης ενός Βασιλέα. Οι Μάγοι καταφθάνουν στην Βηθλεέμ, προσκυνούν τον Ένα της Τριάδος και αποθέτουν τα τιμητικά προς Αυτόν Τίμια Δώρα, τονίζοντας από ένα διαφορετικό στοιχείο ο καθένας. Ο χρυσός ήταν για την βασιλική ιδιότητα του Χριστού, το λιβάνι συμβόλιζε πως ο Χριστός θα γινόταν αγαπητός και τέλος, η σμύρνα ήταν το άρωμα που τοποθετούσαν στους νεκρούς για να μυρίζουν ωραία, πράγμα που συμβόλιζε πως ο Χριστός θα υπέφερε και η Όντως Ζωή θα ενταφιαζόταν.
«’Hμεῖς δὲ τὸν αἶνον ἀναξίοις χείλεσιν, ἀγγελικῶς αὐτῷ προσάξωμεν. Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη· ἦλθε γὰρ ἡ προσδοκία τῶν ἐθνῶν· ἦλθεν, ἔσωσεν ἡμᾶς, ἐκ τῆς δουλείας τοῦ ἐχθροῦ». Η φύση υποδέχθηκε τον Μονογενή Υιό του Θεού με όλα τα παραπάνω στοιχεία· από τη πλευρά τους οι άνθρωποι, όπως ο υμνογράφος σημειώνει, με ανάξια χείλη προφέρουν ύμνο προς τον Σωτήρα. Η ανθρωπότητα με αγγελικό τρόπο ευχαριστεί τον Θεό για την σωτηρία της που γίνεται πραγματικότητα ψέλνοντας δοξολογία προς τον Ύψιστο που παραχωρεί την ειρήνη στη γη. Η δοξολογία αναπέμπεται καθώς Εκείνος ήλθε και έσωσε όλους εμάς από την δουλική σκλαβιά του διαβόλου. Εκείνος ήλθε και μας έδωσε το δικαίωμα και τη δυνατότητα να προσμένουμε τη σωτηρία μας, να προσμένουμε την αποκατάστασή μας εκεί που ήταν η πρώτη μας κατοικία.
Ποιος, όμως, είναι εκείνος ο Βασιλέας των Βασιλέων και «Κύριος των Κυριευόντων»; Την απάντηση δίνει ο Απόστολος Παύλος στην πιο αμφιλεγόμενη (από τους ερευνητές της Αγίας Γραφής) επιστολή του, σε εκείνη που απευθύνεται στους Εβραίους. «Πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ Θεὸς λαλήσας τοῖς Πατράσιν ἐν τοῖς Προφήταις, ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν Υἱῷ· ὃν ἔθηκε κληρονόμον πάντων, δι’ οὗ καὶ τοὺς αἰῶνας ἐποίησεν». Σύμφωνα με τον Παύλο, ο Θεός Πατέρας έχοντας με πολλούς τρόπους και σε πολλά και διαφορετικά μέρη μιλήσει στους Προπάτορες και στους Προφήτες περί του Υιού Του, φανερώνει σε αυτούς ότι έθεσε τον Υιό Του κληρονόμο όλης της Δημιουργίας και με τη συνεργία του Υιού Του δημιούργησε τον κτιστό και τον άκτιστο κόσμο.
«Ὅς ὢν ἀπαύγασμα τῆς δόξης, καὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ, φέρων τε τὰ πάντα τῷ ῥήματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ, δι’ ἑαυτοῦ καθαρισμὸν ποιησάμενος τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν, ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς». Ο Υιός, όντας ο Ίδιος η δόξα του Θεού σε όλη της την έκταση και μάλιστα ως «χαρακτήρας» της, φέροντας παράλληλα την εξουσία εκείνη να υποτάσσονται τα πάντα σε Αυτόν, χρησιμοποίησε τον Εαυτό Του ώστε να καθαρίσει εμάς από τις αμαρτίες μας. Αφού ολοκλήρωσε αυτήν την «αποστολή» Του, με την Ανάληψή Του έκατσε στα δεξιά του Θεού Πατέρα. «Τοσούτῳ κρείττων γενόμενος τῶν ἀγγέλων, ὅσῳ διαφορώτερον παρ’ αὐτοὺς κεκληρονόμηκεν ὄνομα». Αφού λοιπόν ήταν τόσο υψηλότερος από τους Αγγέλους, ήταν επόμενο να λάβει ως «κληρονομιά» ένα μεγαλύτερο και υψηλότερο όνομα από την Αγγελική Δημιουργία. «Τίνι γὰρ εἶπέ ποτε τῶν ἀγγέλων· Υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε; Καὶ πάλιν· Ἐγὼ ἔσομαι αὐτῷ εἰς πατέρα, καὶ αὐτὸς ἔσται μοι εἰς υἱόν;». Για τον λόγο αυτό ο Θεός Πατέρας, απευθυνόμενος στους Αγγέλους, είπε προς αυτούς: «Εσύ είσαι ο Υιός μου, Εγώ σήμερα σε γέννησα (ο Υιός γεννάται διαρκώς από τον Πατέρα). Και πάλι, για να ισχυροποιήσει την πραγματικότητα αυτή σημειώνει ότι: «Εγώ είμαι ο Πατέρας του Υιού και Αυτός είναι ο δικός Μου Υιός».
«Ὅταν δὲ πάλιν εἰσαγάγῃ τὸν πρωτότοκον εἰς τὴν οἰκουμένην, λέγει· Καὶ προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες Ἄγγελοι Θεοῦ». Αφού ο Θεός Πατέρας έχει καταστήσει σαφή την σχέση Του με τον Υιό ως προς την Αγγελική Δημιουργία, προβαίνει στην «εισαγωγή» του Υιού Του στην ανθρώπινη οικουμένη. Για να καταστεί σαφής η «εισαγωγή» προς τον άνθρωπο, επισημαίνει ότι στον Υιό υπέβαλλαν τον σεβασμό και την προσκύνησή τους όλα τα Αγγελικά Τάγματα. «Καὶ πρὸς μὲν τοὺς ἀγγέλους λέγει· Ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα, καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς φλόγα». Στους Αγγέλους είπε (ο Θεός Πατέρας): ο Υιός και Λόγος του Θεού (μετέχοντας στην ίδια ουσία με τον Πατέρα) καθιστά τους Αγγέλους πνευματικές υπάρξεις (δηλαδή «λεπτή ύλη» – ο Θεός δημιούργησε τους Αγγέλους) και ότι εκείνοι (οι Άγγελοι), ως διάκονοί Του στο Ουράνιο Θυσιαστήριο, καθίστανται (ως προς τα ανθρώπινα μάτια) ως εκείνες οι φλόγες (εμείς οι άνθρωποι δεν ξέρουμε την ουσία των αγγέλων) που φανερώνουν τις ενέργειες του Θεού σε εμάς.
«Πρὸς δὲ τὸν Υἱόν· Ὁ θρόνος σου, ὁ Θεός, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, ῥάβδος εὐθύτητος ἡ ῥάβδος τῆς Βασιλείας σου. Ἠγάπησας δικαιοσύνην, καὶ ἐμίσησας ἀνομίαν· διὰ τοῦτο ἔχρισέ σε ὁ Θεὸς ὁ Θεός σου, ἔλαιον ἀγαλλιάσεως παρὰ τοὺς μετόχους σου». Μετά τους Αγγέλους, ο Θεός Πατέρας «στρέφεται» στον Υιό Του λέγοντας: «Ο θρόνος Σου είναι εκείνος ο θρόνος του Θεού Πατέρα, πράγμα το οποίο δεν θα αλλάξει στο πέρασμα των αιώνων. Η ράβδος που θα δηλώνει το «βασιλικό» Σου αξίωμα, θα είναι ράβδος «ευθύτητας», δηλαδή ράβδος δικαιοσύνης. Και θα είναι έτσι καθώς Εσύ αγάπησες τη δικαιοσύνη και μίσησες την κακία. Για τον λόγο αυτό σε έχρισε ο Θεός Πατέρας Σου, με το λάδι της χρίσεως των βασιλέων, να αναδειχθείς ο πραγματικός Βασιλέας της γης. Αφού ο Θεός Πατέρας έχει «υποδείξει» τα παραπάνω στον Υιό και Λόγο Του, επισημαίνει και το εξής: «Κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου», «Κάθισε στα δεξιά μου (η δεξιά θέση ήταν η τιμητική θέση στα κοσμικά βασίλεια) ώστε Εγώ (ο Πατέρας) να καταστήσω τους εχθρούς Σου ως σκαμνί για τα πόδια Σου (τα υπερυψωμένα πόδια ήταν το σημείο της υπεροχής των νικηφόρων κοσμικών βασιλέων).
«Ἐκ γαστρὸς πρὸ Ἑωσφόρου ἐγέννησά σε· Σὺ Ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα, κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ». Αφού ο Πατέρας ολοκλήρωσε τις «διδαχές» προς τον Σαρκωθέντα Υιό Του, πανηγυρικά πλέον ομολογεί ότι «Σε γέννησα (αχρόνως) πριν τον Εωσφόρο και (χρονικά – ανθρώπινα) στην κοιλιά της Παρθένου· Εσύ θα είσαι Ιερέας στους αιώνες, σύμφωνα με το πρότυπο του Μελχισεδέκ». Η ιερατική ιδιότητα του Ιησού Χριστού έχει προτυπωθεί στον δίκαιο Μελχισεδέκ, ο οποίος και είναι χωρίς πατέρα και χωρίς μητέρα και κατ’ επέκταση χωρίς κάποια γενεαλογική συνέχεια και πορεία. Έχοντας παρακολουθήσει, μέσα από τον Απόστολο Παύλο, τον διάλογο Πατρός και Υιού και συμμετέχοντας στην χαρά της κτιστής Δημιουργίας για τον ερχομό του Ελευθερωτή της, ας ψάλλουμε «Ἰησοῦς Χριστός, χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτός, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας», Αμήν!
