Αύγουστος, ο μήνας της Παναγίας

Του Αρχιμ. Φιλίππου Χαμαργιά – Πρωτοσυγκέλλου Ι. Μητροπόλεως Μεσσηνίας

Χάριτι Θεού εισερχόμαστε στο μήνα Αύγουστο, στο μήνα που η ελληνορθόδοξη παράδοση έχει αφιερώσει στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου. Και παρότι η εορτή της Κοιμήσεως έχει πανορθόδοξο χαρακτήρα και τιμάται από όλο τον ορθόδοξο κόσμο, εν τούτοις στα όρια της ελληνικής επικράτειας, αλλά και όπου υπάρχει ελληνορθόδοξο στοιχείο, τιμάται ακόμη περισσότερο, σε σημείο να εορτάζεται αυτό το γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ως το «Πάσχα» του καλοκαιριού.

Από την πρώτη κιόλας ημέρα του μήνα, ψάλλοντας ο πιστός λαός μας της Παράκληση της Θεοτόκου, μέχρι και την ημέρα της αποδόσεως της εορτής, τα «Εννιάμερα» της Παναγίας, όπως θέλει η παράδοση να λέγεται η ημέρα της αποδόσεως, από άκρου εις άκρον σε παμμεγέθεις ναούς , σε μονές και εξωκκλήσια αφιερωμένα στη χάρη και τη μνήμη Της, όλο το χριστεπώνυμο πλήρωμα υποκλίνεται στο σκήνωμά Της ακούγοντας το τροπάριο «Απόστολοι εκ περάτων συναθροισθέντες ενθάδε…» να καλεί τους Αποστόλους, και κατ’ επέκταση όλους τους χριστιανούς να προσέλθουν στη νοητή Γεθσημανή και να καταθέσουν φόρο τιμής, προσευχής και ελπίδας στο πρόσωπό Της. 

Ίσως για τους μακράν της πίστεως και της παραδόσεως να αποτελεί ερώτημα απορίας και αμφιβολίας το γεγονός ότι οι χριστιανοί εορτάζουν πανηγυρικά την Κοίμηση, δηλαδή το θάνατο. Κι εδώ έρχεται η αγία μας Εκκλησία να απαντήσει και να διδάξει πως για τον πιστό χριστιανό, αυτόν που έχει συνειδητοποιήσει  τη διαφορά κοιμήσεως και θανάτου, δεν υπάρχει φόβος θανάτου αλλά μνήμη θανάτου. Διότι για την Ορθόδοξη Θεολογία και συνείδηση ο θάνατος δεν είναι το τέλος αλλά η έναρξη ενός νέου σταδίου που ονομάζεται μετά θάνατον ζωή και γι’ αυτό  στην ορθόδοξη εικονογραφία, η ψυχή παριστάνεται με σώμα ανθρώπινου βρέφους (πρβλ. στην εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου).  Δια τούτο και στην εορτή της Κοιμήσεως δεν λυπόμαστε γιατί η Θεοτόκος δεν πέθανε αλλά κοιμήθηκε, ώστε να αφυπνισθεί μεθισταμένη δίπλα στον Υιό και Θεό της.

Κοιμάται λοιπόν η Παναγία. Δεν πεθαίνει. Διότι οι προσωπικότητες, τα σύμβολα και οι ιδέες δεν πεθαίνουν. Ζουν παντοτινά μέσα στην ανθρωπότητα και εμπνέουν, καθοδηγούν και φωτίζουν. Γίνονται φάροι και πυξίδες για τις επερχόμενες γενεές. Επιδρούν στην οικοδομή των ανθρώπινων συνειδήσεων και στην περαιτέρω πορεία της ανθρωπότητας. Τέτοια προσωπικότητα ήταν και η Θεοτόκος. Ήταν συνυπουργός στο έργο του Θεού  για τη σωτηρία του ανθρώπου. Δεν ήταν ένα παθητικό όργανο στα χέρια του Θεού. Ήταν η κόρη που ολοθύμως δέχθηκε την πρόσκλησή Του, η οποία ήταν συνάμα και πρόσκληση, και θυσίασε το εγώ Της στο θέλημά Του. Πρόσφερε τον εαυτό Της καθαρό και αγνό, αλλά το πλέον σημαντικό είναι ότι διατήρησε μέχρι τέλους την καθαρότητα και την αγνεία Της.  Και έτσι έγινε σύμβολο φωτεινό και πρέσβειρα για το ανθρώπινο γένος. Με το παράδειγμά Της ζουν και διδάσκονται οι άνθρωποι όλων των γενεών, ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου. Οι νέοι διδάσκονται από την ταπεινοφροσύνη Της. Οι μεγαλύτεροι από τη δύναμή Της αντλούν κουράγιο βλέποντάς Την να απεικονίζεται κάτω από το Σταυρό του Υιού Της. Οι γεροντότεροι ενδυναμώνονται στις δοκιμασίες του γήρατος και νιώθουν ασφαλείς βλέποντας την ανάμεσα στους Αποστόλους κατά την ημέρα της Αναλήψεως και της Πεντηκοστής. Για όλους μεσίτρια, σύμβουλος και προστάτιδα.

Σήμερα λοιπόν που τα πάντα αμφισβητούνται και κρίνονται αυστηρά, και πολλές φορές άδικα, ας στρέψουμε και πάλι το βλέμμα και την προσευχή μας προς το τίμιο πρόσωπό Της και ας την ικετεύσουμε να μεσιτεύσει προς τον Υιό Της, με τη δυνατή μεσιτεία της, Εκείνη που έγινε γέφυρα ώστε να συμφιλιωθεί ο Θεός με τον άνθρωπο, έτσι ώστε να διατηρηθεί αυτή η αγαπητική σχέση Του προς εμάς αλλά και εμείς να επιβεβαιώνουμε την ελπίδα και την προσδοκία μας προς Εκείνον.

Διαβάστε ακόμα