Στον κατάμεστο από κόσμο Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών, πραγματοποιήθηκε η Χριστουγεννιάτικη συναυλία Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής του Ιδρύματος Μουσικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών με τίτλο «Υπόδεξαι Βηθλεέμ».
Τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμο, εκπροσώπησε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ευρίπου κ. Χρυσόστομος ο οποίος και μετέφερε τις πατρικές ευλογίες και ευχές του Μακαριωτάτου. Επίσης παρέστησαν Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Ραφαήλ Γρίβας Έξαρχος του Παναγίου Τάφου, ο διευθυντής του ιδιαίτερου γραφείου του Μακαριωτάτου κ. Ιωάννης Τσούρας, Ο πρόεδρος του ομίλου για την Ουνέσκο Πειραιώς και νήσων κ. Ιωάννης Μαρωνίτης, η Αρχόντισσα του Πατριαρχείου Αλεξάνδρειας κα. Αικατερίνη Σοφιανού, ο υπεύθυνος της υπηρεσίας μουσικής της Ι.Α.Α. Και καθηγητής της Σχολής κ. Γεώργιος Δεμελής, ο Διευθυντής του Ωδείου κ. Θεόφιλος Βουτσινάς, οι εκλεκτοί κληρικοί του μητροπολιτικού ναού και πλήθος κόσμου.
Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Ειρηναίος Νάκος, Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Μουσικής της Ι.Α.Α. αφου καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους αναφέρθηκε στο λόγο του χαρακτηριστικά, «ο χρόνος φυλλομετράει τις εποχές, τις γενιές και τις καταστάσεις και περιμένει να κατέβει μέσα του αυτός που τον δημιούργησε. Στην ιστορία αυτή πρωταγωνιστούν πρόσωπα και όχι απρόσωπες μάζες. Οι γενιές που έφεραν το Χριστό στη γη, όπως χαρακτηριστικά ακούσαμε τα ονόματα τους στην ευαγγελική περικοπή, της Κυριακής προ της Χριστού Γεννήσεως, αποτελούν αυτά τα συγκεκριμένα πρόσωπα με τις πτώσεις και της αναστάσεις τους, οι οποίοι όμως αξιώθηκαν να γίνουν πρόγονοι και συγγενείς του Θεού. Ο καθένας λοιπόν από εμάς είμαστε κι εμείς ένα πρόσωπο που περπατάει στο σύντομο μονοπάτι της ζωής με βασικό σκοπό να γίνουμε συγγενείς κατά σάρκα και κατά πνεύμα με το Θεό και μόνον μέσα από αυτή την συγγένεια και την οικειότητα με τον Χριστό μπορούμε να έχουμε μια ουσιαστική συμβολή στην θετική εξέλιξη του κόσμου. Και τελικά μόνο όταν ο κόσμος ντυθεί με τον Σαρκωμένο Χριστό τότε θα έρθει το πλήρωμα του και θα ολοκληρώσει την ιστορία του, φτάνοντας στον ευλογημένο σκοπό του που θα είναι η αρχή της ουράνιας δόξας του. Ένας βασικός και ουσιαστικός τρόπος που μπορούμε να βοηθηθούμε για να φτάσουμε σε αυτό το αποτέλεσμα είναι και η ιερά τέχνη της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής, καλούμαστε όλοι μας να δώσουμε το παρόν σε αυτό που ονομάζουμε μουσική σπουδή, και είναι πολύ σημαντικό που μπορούμε μέσα από αυτήν την πανδημική λαίλαπα όχι πλέον του κορονοϊού αλλά της αλλοτρίωσης και της ξενόφερτης κατάντιας που μας έχει περιλάβει, να είμαστε εδώ, δια ζώσης, ούτως ώστε εκτός από την σπουδή να ανταλλάσσουμε απόψεις, εμπειρίες και γνώμες πάνω στη μουσική μας παράδοση απολαμβάνοντας σήμερα τους υπέροχους χριστουγεννιάτικους εκκλησιαστικούς ύμνους από τον βυζαντινό χορό του Ιδρύματος Μουσικής της Ι.Α.Α.
Προσπαθούμε μέσα από την παρουσία μας στα μουσικά δρώμενα να αναπτύξουμε την εξωστρέφεια που χρειάζεται το ίδρυμα, το ωδείο και η σχολή, μία εξωστρέφεια η οποία έχει να κάνει με την μετάδοση της μουσικής στους νεώτερους αλλά και στους μεγαλύτερους. Μεταδίδουμε την του Δαμασκηνού θεία Τέχνη προτάσσοντας κυρίως το έργο της Εκκλησίας, της αγάπης και της αλληλεγγύης σε όλους εκείνους που επιθυμούν να σπουδάσουν μουσική, μέσα από αλλεπάλληλα μουσικά προγράμματα και υποτροφίες, μουσικά σεμινάρια και συνέδρια, εκδόσεις και ηχογραφήσεις οι οποίες πραγματοποιούνται στο στούντιο του ιδρύματος, χάριν στις ευγενικές προσφορές και χορηγίες σημαντικών προσώπων. Και φυσικά όλα τα προαναφερθέντα όχι μόνο στους Έλληνες, αλλά σε όποιον και όποιον μας το ζητήσει, δεν είναι λίγο πως στο Ίδρυμα σπουδάζουν τόσο Έλληνες της ημεδαπής και του εξωτερικού καθώς και σπουδαστές από τη Σερβία, Ρουμανία, Κύπρο, Αίγυπτο, Αμερική, Αυστραλία, Αφρική και από την αιματοβαμμένη Ουκρανία.
Η σπουδή αυτή μεταφέρεται και στις εκδηλώσεις του ιδρύματος μέσα από την συμμετοχή στον βυζαντινό χορό, αλλά και στην ορχήστρα Κανών της Ι.Α.Α. Θα μου επιτρέψετε λοιπόν να ευχαριστήσω όλους εκείνους που συνδράμουν στη προσπάθεια αυτή. Τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, τον σεπτό μας ποιμενάρχη, ο οποίος έχει εμπιστευτεί σε εμάς και εμένα προσωπικά αυτή τη σπουδαία μουσική διακονία. Τους καθηγητές και καθηγήτριες τόσο του Ωδείου όσο και της Σχολής, καθώς και τους ανθρώπους που διακονούν στο ίδρυμα και στη γραμματεία»
Ο π. Ειρηναίος στο λόγο του συνέχισε αναφέροντας,
«τα τελευταία χρόνια ο χορός των σπουδαστών έχει πραγματοποιήσει αρκετές παρουσίες μέσα από την δισκογραφία αλλά και ζωντανές εμφανίσεις, αποδεικνύοντας αυτήν την σημαντική σπουδή. Για αυτό θέλω στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω τον καθηγητή και διδάσκαλο Κωνσταντίνο Αγγελίδη ο οποίος έχει δώσει την ψυχή του στη συγκρότηση, διδασκαλία και διεύθυνση όλων αυτών των υπέροχων ανθρώπων, επιτυγχάνοντας την ένωση τους σε ένα μουσικό συγκροτημένο σύνολο που αποδίδει με όλη την Εκκλησιαστική μεγαλοπρέπεια και κατάνυξη τα ιερά κείμενα της Εκκλησίας μας».
Στη συνέχεια ακολούθησε η βράβευση από τον όμιλο για την
Unesco Πειραιώς και Νήσων τόσο του ιδρύματος μουσικής όσο και του χοράρχου και καθηγητού κ. Κωνσταντίνου Αγγελίδη καθώς και του Γενικού Διευθυντού π. Ειρηναίου Νάκου για την πολιτιστική, κοινωνική και ανθρωπιστική προσφορά.
Βυζαντινός χορός απέδωσε δεξιοτεχνικά τους παρακάτω ύμνους.
1. Η ΠΑΡΘΕΝΟΣ ΣΗΜΕΡΟΝ Προεόρτιο κοντάκιο των Χριστουγέννων. Ήχος γ´
2. ΕΥΛΟΓΗΣΑΤΕ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ
Στίχος από τον Λατρινό Πολυέλεο Δούλοι, Κύριον σε ήχο α´με παρεμβαλλόμενο εξωψαλμικό κείμενο: «Εμμανουήλ παιδίον, κατά το γεγραμμένον, μεθ’ υμών γενού.
Σύνθεση του βυζαντινού μαΐστορα και οσίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Ιωάννου Παπαδόπουλου του Κουκουζέλη (14ος αι.). Έχει μεταγραφεί στην Νέα Μέθοδο σημειογραφίας της εκκλησιαστικής μας μουσικής από τον Χουρμούζιο Χαρτοφύλακα της Μ.τ.Χ.Ε.
3. ΣΗΜΕΡΟΝ ΓΕΝΝΑΤΑΙ ΕΚ ΠΑΡΘΕΝΟΥ
Ιδιόμελο ψαλλόμενο εις την ακολουθία των Μεγάλων Ωρών. Το μέλος είναι του Πέτρου Φιλανθίδη Είναι σε ήχο πλ. β.
4. – δύο καθίσματα του όρθρου της εορτής σε ήχο δ΄, σκληρό χρωματικό, νενανώ – το ιδιόμελο Τὰ σύμπαντα σήμερον, χαρᾶς πληροῦνται. Χριστὸς ἐτέχθη ἐκ τῆς Παρθένου ψαλλόμενο σε ήχο β΄ μετά τον ν΄ ψαλμό, σε μέλος Γερμανού Αρχιερέως Νέων Πατρών· – το εξαποστειλάριο της εορτής: Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς, σε ήχο γ΄· – δύο ιδιομελα των αίνων, συνθέσεις Στεφάνου Λαμπαδαρίου της Μ.τ.Χ.Ε., σε ήχο δ΄ και μέλος λεγέτου· – καθώς και την α΄ ωδή των δύο κανόνων της εορτής σε ήχο α΄.
5. Ακολούθησε το περίφημο ιδιόμελο: Ὅτε καιρός, τῆς ἐπὶ γῆς παρουσίας σου, Ψαλλόμενο ως δοξαστικό των αίνων, σε ηχο πλ.β,΄ αποτελεί σύνθεση του Ιακώβου Πρωτοψάλτου της Μ.τ.Χ.Ε.,
6. το αποστολικό ανάγνωσμα της εορτής της του Χριστού Γεννήσεως με την παλαιά τυπική διάταξη, κατά την οποία το προκείμενο ψάλλεται σε ήχο πλ.δ΄ και το ακόλουθο αλληλουιαριον του Ευαγγελίου ψάλλεται σε ήχο α΄ τετράφωνο, αμφότερα μετά των στίχων αυτών.
7. Τον κοινωνικό ύμνο Λύτρωσιν ἀπέστειλε Κύριος τῷ λαῷ αὐτοῦ. Μια έξοχη μελοποίηση από τον Πρωτοψάλτη Δανιήλ, μαθητή του Παναγιώτη Χαλάτζογλου.
8. Δεξιοτεχνική ανάπτυξη εμφανίζεται στους ειρμούς της α΄ και της θ΄ωδής του κανόνα των Χριστουγέννων.
Ο Σπυρίδων Βατοπαιδινός (19ος αι.) σημειώνει: «Καταβασία της εορτής των Χριστουγέννων ψαλλομένη παρ’ ημών, ως φαίνεται αργώς κατ’ αρχαίαν τάξιν· μέλος Ματθαίου Βατοπαιδινού.» Ο Ματθαίος Εφέσιος Βατοπαιδινός (1774-1849), σπουδαίος γραφέας, ικανός εξηγητής, «ειδήμονας της παλαιάς και της νέας μουσικής μεθόδου» συνθέτης, έμπειρος μουσικός, καλλιγράφος κωδικογράφος, υπήρξε ένας απαράμιλλος διδάσκαλος της ψαλτικής τέχνης. Τους Ειρμούς ερμήνευσε ο Κωνσταντίνος Αγγελίδης.
9. Με το απολυτίκιο της εορτής σε ήχο δ΄ χρωματικό πραγματοποιήθηκε η έξοδος του Χορού και ολοκληρώθηκε η συναυλία καταχειροκροτούμενοι από το πλήθος του κόσμου εντός του μητροπολιτικού ναού των Αθηνών
Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι κατά την διάρκεια της εκδηλώσεως ο χορός χωρίστηκε σε δύο ημιχόρια με διευθυντή του δεξιού ημιχορίου τον Κωσταντίνο Αγγελίδη και διευθυντή του αριστερού τον Γεώργιο Σάββα.
Τα μέλη της χορωδίας αποτελούνται από τους, Κωνσταντίνο Αγγελίδη (Μουσική Διασκαλία και Διεύθυνση), Αθανασόπουλο Χρήστο, Βλαχοθανάση Χρήστο, Γανωτή Ιωάννη, Γκούντη Ευάγγελο, π. Γεώργιο Γραμματή, Δηματά Κωνσταντίνο, Δροσινό Αθανάσιο, Ελευθερίου Ανδρέα, Ευαγγελίου Χρυσοβαλάντη, Θεοδωρόπουλο Εμμανουήλ, Καλλιακμάνη Δημήτριο, Kαραγιάμπα Δημήτριο, Κασσιμάτη Σπυρίδων, Καψαχάτη Πανταζή, Κόκκινο Φωκίων, Κούγια Αθανάσιο, Κρασσά Δημήτριο, Κώττη Ανδριανό, Λαζαρόπουλο Γεώργιο, Μακρόπουλο Γεώργιο, Μανιάτη Δημήτριο, Μαντζουράνη Νικόλαο, Μαχαίρα Φώτιο, Μουανεμπάντου Ζαχαρία, Μουτάφη Κωνσταντίνο, Νικολαΐδη Κοσμά, Νταβράζο Παναγιώτη, Παπαπετρόπουλο Περικλή, Πηλιχό Σταύρο, Ρούσσο Διονύσιο, Σάββα Γεώργιο, Σέγκο Παναγιώτη, Σπαθάρη Δημήτριο, Στίνη Εμμανουήλ, Σωτηρόπουλο Ελευθέριο, Τερζάκη Ιωάννη, Τριανταφύλλου Θεοφάνη, Τριανταφύλλου Νικόλαο, Τσακαλάκη Αλέξανδρο, Τσέμπογλου Συμεών, Τσιπά Δημήτριο, Χαβάτζα Ελευθέριο, Χάλαρη Αντώνιο, Χαριουτουνάν Αράμ, Χατζηαποστόλου Δημήτριο και Χατζησταυρίδη Εμμανουήλ.
Πολλές ευχαριστίες στους χορηγούς επικοινωνίας την Πεμπτουσία όπου έκανε και την ζωντανή αναμετάδοση της συναυλίας και τον Ρ/Σ Εκκλησίας της Ελλάδος.
