Του Παντελή Λεβάκου, υπ. Δρ., Τμήμα Θεολογίας ΕΚΠΑ
«Ἀθλητικὴν ὁδεύσασα ὁδόν, προγονικὴν ἐξέφυγες βουλήν, Βαρβάρα πανσεβάσμιε». Ακόμα μία φορά και για ακόμα μία χρονιά η Αθληφόρος Βαρβάρα, η νύμφη του Χριστού, η Μάρτυρας και θαρραλέα κόρη έρχεται να μας διδάξει με το παράδειγμά της και να μας υποδείξει ότι ένας υψηλός στόχος, όπως η συνάντηση με τον Ιησού Χριστό, απαιτεί και τις αντίστοιχες υψηλές θυσίες. Η οδός της συνάντησης με τον Δεσπότη Χριστό, όπως περιγράφει ο μελοποιός Ιωάννης μοναχός στο αντίστοιχο Δοξαστικό του Εσπερινού της εορτής, είναι εκείνη της πνευματικής άθλησης και της σωματικής θυσίας.
Η Αγία Βαρβάρα με προθυμία και πλήρη συναίσθηση, μακριά από συναισθηματισμούς ή τάσεις εντυπωσιασμού, ομολογεί στο σαρκικό πατέρα την πίστη στον αληθινό Θεό και εκκινεί η διαδικασία της αθλήσεως. Η πνευματική «απόδραση» από την ειδωλολατρία συνιστά όχι απλά ένα παράδειγμα ή μία γοητευτική ιστορία του παρελθόντος, αλλά μία βιωματική πρόταση της Αγίας Βαρβάρας προς τη σύγχρονη Εκκλησία ότι η κοινωνία με τον Θεό απαιτεί προσπάθεια συστηματική και δεν εγκιβωτίζεται αποκλειστικά σε πολλαπλώς επαναλαμβανόμενα, πλην ωφέλιμα πνευματικά, λόγια και κηρύγματα.
«Καὶ ὡς μὲν Παρθένος φρονίμη, λαμπαδηφόρος εἰσῆλθες, εἰς τὰς αὐλὰς τοῦ Κυρίου σου». Η Αγία Βαρβάρα πόθησε να νυμφευθεί τον Ιησού Χριστό, με συνέπεια να καταταγεί στο χορό των «νυμφών Χριστού», από κοινού με την Αγία Μαρίνα, την Αγία Αικατερίνη, την Αγία Αναστασία και άλλες κόρες της εποχής των ρωμαϊκών διωγμών οι οποίες, προτού να νυμφευθούν κάποιο σαρκικό νυμφίο, έλαβαν το στέφανο του μαρτυρίου για χάρη του Ιησού Χριστού. Ο υμνογράφος νοερά ταυτίζει την Αγία Βαρβάρα με τις πέντε φρόνιμες παρθένες της παραβολής του Ευαγγελίου, οι οποίες ήταν σε πνευματική εγρήγορση για να υποδεχθούν τον Νυμφίο και να εισέλθουν στους γάμους μαζί Του. Όπως ακριβώς οι πέντε παρθένες είχαν γεμίσει με λάδι τα λυχνάρια τους και ανέμεναν την έλευση του Νυμφίου, με τον ίδιο τρόπο η Αγία Βαρβάρα είχε αναμμένη τη λαμπάδα της ψυχής της και εισήλθε στη χαρά του Κυρίου της.
«Ὡς δὲ Μάρτυς ἀνδρεία, χάριν ἔλαβες ἰατρεύειν, τῆς σαρκὸς σαθρὰν λύμην». Η γενναιότητα της Μάρτυρος Βαρβάρας αναδείχθηκε στην ανδρεία στάση την οποία επέδειξε απέναντι στον πατέρα της, ο οποίος δεν δίστασε να τη θυσιάσει επειδή είχε τυφλωθεί από τον εγωισμό του και την άρνησή του να αποδεχθεί ως θρησκεία τη βιωματική αλήθεια του Ευαγγελίου και όχι τη λατρεία των προσωποποιημένων παθών του, δηλαδή των ειδώλων.
Η άρνηση του πατέρα να ταπεινώσει το θέλημά του και να περιβάλλει με στοργή την επιλογή της Αγίας Βαρβάρας προκάλεσε όχι μόνο τη θυσία της Μάρτυρος αλλά και την άμεση θανάτωση του ιδίου καθώς κεραυνοβολήθηκε την ίδια τη στιγμή της αφαίρεσης της ζωής της κόρης του. Ο μεν Διόσκορος, ο σαρκικός πατέρας της Αγίας Βαρβάρας, απέλαβε την κόλαση ως ανταμοιβή για την πράξη του, η δε «θεόκλητος Μάρτυς Βαρβάρα» έλαβε χάρη από πατέρα μας Θεό να θεραπεύει τις λοιμώδεις ασθένειες· είναι αναρίθμητα τα θαύματα τα οποία βίωσαν όσοι κατέφυγαν στις πρεσβείες της Αγίας προκειμένου να λυτρωθούν τα νοσήματα της σαρκός τους.
«Ἀλλὰ καὶ ἡμᾶς τοὺς ἀνυμνοῦντάς σε, ψυχικῶν ἀλγηδόνων ἐκλύτρωσαι, ταῖς πρὸς Θεὸν ἱκεσίαις σου». Ωστόσο, ο Ιωάννης μοναχός προσκαλεί και συνάμα παρακαλεί την Αγία Βαρβάρα να θυμηθεί και το υπόλοιπο πιστό πλήρωμα της Εκκλησίας, το οποίο θα υμνήσει για μία ακόμα χρονιά και φορά τον πνευματικό αγώνα και το μαρτύριό της. Η Αγία Βαρβάρα απέκτησε το «δικαίωμα» να δέεται προς τον Θεό για τον κόσμο και ιδιαίτερα για όσους με θερμή πίστη αναζητούν την παρηγορία και την πνευματική τους ενίσχυση στις δοκιμασίες του επίγειου βίου.
Εν κατακλείδι, η Αγία Παρθενομάρτυς Βαρβάρα δεν πτοήθηκε από τη φωτιά, το ξίφος, τα λοιπά βασανιστήρια και προπαντός από την πνευματική πολεμική την οποία δέχθηκε από τον ενάντιο υπό τη μορφή της αντίδρασης του πατέρα εξαιτίας του κατακερματισμού του εγωισμού του. Η αθληφόρος Βαρβάρα προτίμησε να υποφέρει για ορισμένο χρονικό διάστημα στη γη με την προσδοκία και τη βεβαιότητα ότι στην Ουράνια Βασιλεία θα απολάβει την «ανταμοιβή» της, η οποία δεν είναι άλλη από την κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό και τη χάρη να προστατεύει και να δέεται υπέρ του κόσμου προς τον Φιλάνθρωπο Θεό. Επομένως, ας παρακαλέσουμε την Αγία Βαρβάρα, τον Όσιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό και τον Σεραφείμ επίσκοπο Φαναρίου να σκέπουν τον κόσμο σε μία περίοδο δύσκολη, όπως ακριβώς και το σύνολο του βίου της ανθρωπότητας. Χρόνια καλά και ευλογημένα, υπό τη σκέπη και την προστασία της Αγίας Βαρβάρας! «Τῷ σῷ συναφθεῖσα νῦν, παντάνακτι νυμφίῳ Χριστῷ, καὶ ἀστράπτουσα δόξῃ, Βαρβάρα θείου φωτός, ἐν ἐπουρανίοις θαλάμοις, τοὺς ὑμνητὰς τοὺς σοὺς ἐποπτεύοις, παθῶν ἀπαλλάττουσα, καὶ προσάγουσα τῷ ζῶντι Θεῷ».
