Δεν υπάρχει μεγαλύτερο θαύμα στην ιστορία του κόσμου, ούτε συγκλονιστικότερο γεγονός από αυτό.

Ο Θεός ήρθε στη γη και έγινε άνθρωπος!

Το σπήλαιο έγινε ουρανός και η φάτνη «χωρίον εν ω ανεκλίθη ο αχώρητος»¹, καθώς ψάλλει ο ιερός υμνογράφος.

Είναι το μόνο αληθινό, καινό και παράδοξο, που συνέβη στον κόσμο που ζούμε κάτω από τον ήλιο, καθώς μας παραδίδει η θεολόγος γλώσσα του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού : «το πάντων καινόν καινότατον, το μόνον καινόν υπό τον ήλιον»². Τίποτε άλλο δεν φανερώνει τόσο εντυπωσιακά τη δύναμη του Θεού, όσο «η προς το ταπεινόν και ασθενές της ανθρωπότητος συγκατάβασις»³, θα συμπληρώσει ο φωστήρας της Καισαρείας Μέγας Βασίλειος. Ούτε ο ουράνιος θόλος με τον θαυμαστό κόσμο των άστρων που ο Θεός μας έδωσε τη δυνατότητα να απολαμβάνουμε, ούτε η υπόλοιπη θαυμαστή δημιουργία, ούτε ο,τιδήποτε άλλο υπερκόσμιο η καταχθόνιο, φανερώνει τόσο εύγλωττα την παντοδυναμία του Θεού Λόγου. Πρωτοφανές το γεγονός, γιατί «υπέρ ανθρώπων άνθρωπος γεγονώς»⁴, για να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού που θέλει να μας τονίσει την υπερφυσική γέννηση του Σωτήρος Χριστού από την Αειπάρθενο Μαρία.

Και έτσι, απ’ αυτήν τη νύχτα, που ο περιχαρής Άγγελος Κυρίου απευθύνθηκε προς τους απλοϊκούς ποιμένες και τους ανήγγειλε ότι «ετέχθη υμίν σήμερον σωτήρ, ος εστί Χριστός Κύριος»⁵, ο άνθρωπος βρήκε την ταυτότητά του και το αληθινό του πρότυπο: τον Θεάνθρωπο Χριστό.

Και πρώτον. Ο Υιός και Λόγος του Θεού γίνεται υιός του ανθρώπου, με σκοπό λαμβάνοντας το χειρότερο να μας δώσει το καλύτερο⁶. Λαμβάνει την ανθρώπινη φύση, εκτός της αμαρτίας, μόνον από αγάπη, η οποία ξεπερνά τη δική μας εμπειρία, και με θυσία ακατανόητη για τα ανθρώπινα δεδομένα, όχι μόνο για να διδάξει η να διορθώσει τη ζωή μας, αλλά και

για να μας επαναφέρει στο πρωτόκτιστο κάλλος,

να μας ξαναχαρίσει την αξιοπρέπεια με την οποία μας στόλισε ο Δημιουργός,

να μεταβάλλει τον κόσμο της αμαρτίας σε αληθινό Παράδεισο

και εμάς σε υιούς του Θεού. Γι’ αυτό «ο Θεός εφανερώθη εν σαρκί»⁷ : για να μας αναδείξει συμμόρφους της εικόνος αυτού⁸.

Γι αὐτό ο Θεός Λόγος κατέβηκε προς εμάς, μένοντας ταυτόχρονα στον ουρανό ως Θεός, ώστε εμάς, που μένουμε στη γη, να μας ανεβάσει στον ουρανό με την αγγελική πολιτεία⁹. Έτσι, έκανε επίγειο άγγελο τον άνθρωπο, ο οποίος είχε καταντήσει θηρίο. Ανέδειξε ως αδελφό και συγκληρονόμο Του τον πεσμένο και αμαρτωλό.

Τον κατέστησε ισότιμο μέλος του Παναγίου Σώματός Του, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά η Αγία μας Εκκλησία.

Του χάρισε το δικαίωμα της κληρονομίας της επουρανίου βασιλείας Του.

Του έδωσε το δικαίωμα της θεώσεως. Γι’ αυτό, ο Επίσκοπος της Αντιοχείας Θεόφιλος, όταν ένας ειδωλολάτρης τον προέτρεψε να του δείξει τον Θεό του, απάντησε χαρακτηριστικά : «Δείξόν μοι τον άνθρωπόν σου, καγώ σοι δείξω τον Θεόν μου».

Αυτή η απάντηση επικυρώνει την αλήθεια πως ο άνθρωπος διαμορφώνεται σύμφωνα με τη ζωντανή παρουσία του Θεού στο χώρο της καρδιάς του. Έτσι, η αξία του ανεβαίνει η κατεβαίνει, ανάλογα με το αν πιστεύει σ’ Αυτόν η ακόμη αν έχει τη δυνατότητα η τη θέληση να προσεγγίσει τον Θεό και να γίνει κτήμα Του, σύμφωνα με την επιθυμία Του : «Δος μοι, υιέ, σην καρδίαν»¹⁰.

Δεύτερον. Η ταυτότητα που μας χάρισε ο Χριστός με την επίγεια παρουσία Του, φαίνεται συγχρόνως και στη ζωή μας, στη ζωή των Χριστιανών. Ο Χριστιανός πορεύεται στον παρόντα κόσμο με κατεύθυνση τον κόσμο του ουρανού. Στρέφεται με νοσταλγία προς τον ερχόμενο κόσμο της άνω βασιλείας. Το πολίτευμά του υπάρχει εν ουρανοίς¹¹.

Οι Χριστιανοί παρουσιάζονται στις συγγραφές των Αγίων της Εκκλησίας μας ως άνθρωποι άλλου κόσμου, άλλης εποχής, άλλης βιοτής, άλλης καταγωγής. «Οι Χριστιανοί λοιπόν ανήκουν σ’ άλλο κόσμο, είναι τέκνα του επουρανίου Αδάμ, καινούριο γέννημα, τέκνα του Αγίου Πνεύματος, φωτεινά αδέλφια του Χριστού, όμοιοι με τον πνευματικό και φωτεινό πατέρα τους, τον Αδάμ, πολίτες εκείνης της πόλης, ανήκουν σ’ εκείνο το γένος, σ’ εκείνη τη δύναμη»¹², αναφέρει ενδεικτικά ο Όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος. Αντιμετωπίζουν δυναμικά τις δυσάρεστες καταστάσεις και κατορθώνουν να τις βλέπουν τελείως διαφορετικά από τους ανθρώπους του κόσμου. Ο συνεπής Χριστιανός, ο οποίος έχει σαν κέντρο της ζωής του το πρόσωπο του Χριστού, πορεύεται προς την Ανάσταση. Γι’ αυτό και βρίσκει την αληθινή ανάπαυση στον συνεχή αγώνα και στον Σταυρό του Χριστού.

Έχει ως πρότυπό του τον Ενανθρωπήσαντα Θεό, ο οποίος «εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού»¹³. Έτσι, δεν στηρίζεται ποτέ στα αγαθά του έργα, δεν αυτοδικαιώνεται, δεν θεωρεί τον εαυτό του προοδευμένο, αλλά πάντοτε αισθάνεται την ανάγκη να βάλει αρχή για να φθάσει αμυδρά στην ατέλεστη τελειότητα. Δεν επιδιώκει να φαίνεται σπουδαίος στα μάτια των ανθρώπων, αλλά ζητά απλά το έλεος του Θεού. Δεν φανερώνει τον πλούτο των αρετών του για να έχει τον έπαινο των ανθρώπων, αλλά ο,τι του χάρισε ο Θεός γνωρίζει ότι το οφείλει σε Αυτόν, γι αὐτό και το παρουσιάζει μόνον ενώπιόν Του.

«Τούτο εστί το σημείον του χριστιανισμού, αύτη η ταπείνωσις»¹⁴.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ σήμερα! «Σήμερα η Βηθλεέμ μιμήθηκε τον ουρανό και αντί για αστέρια δέχθηκε τους αγγέλους που ανυμνούν, αντί για ήλιο χώρεσε κατά τρόπο απερίγραπτο τον ήλιο της δικαιοσύνης»¹⁵. Ο Χριστός, λοιπόν, είναι το μέτρο του ανθρώπου. Σ’ Αυτόν οφείλουν :

οι Άγιοι την ευωδία της αρετής τους,

οι πνευματέμφοροι άνθρωποι τις εμπνεύσεις τους,

οι δούλοι την πνευματική τους ελευθερία,

οι ασήμαντοι του κόσμου την επωνυμία τους και την αιώνια μακαριότητά τους στη Βασιλεία των Ουρανών.

Δεύτε, λοιπόν, χριστοφόροι λαοί, «προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Χριστώ». Γιατί μόνο εν Χριστώ μπορεί να αλλάξει η ζωή μας, η κοινωνία μας και ο κόσμος ολόκληρος. Αυτό σας εύχομαι σήμερα πατρικά και αδελφικά.

Να ζούμε εν Χριστώ,

να πολιτευόμαστε εν Χριστώ,

και εν Χριστώ να εισοδεύσουμε στη Βασιλεία των Ουρανών.

«Χριστός» λοιπόν «γεννάται, δοξάσατε, Χριστός εξ ουρανών, απαντήσατε, Χριστός επί γης, υψώθητε»¹⁶.

---

^{1 Ειρμός Θ’ ωδής εορτής  Χριστουγέννων}

^{2 Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου  πίστεως, ΕΠΕ 1,282.}

^{3 Μέγας Βασίλειος, Ομιλία Η’ εις τον ΜΔ’ Ψαλμόν, ΕΠΕ 5,272}

^{4 Άγιος Μάξιμος Ομολογητής, Κεφάλαια διάφορα θεολογικά τε και οικονομικά, Εκατοντάς πρώτη, PG 90,1184}

^{5 Λουκ. 2,11}

^{6 «ίνα του χείρονος μεταλαβών, μεταδώ μοι του βελτίονος», Δοξαστικό Αίνων εορτής Ευαγγελισμού}

^{7 Α’ Τιμ. 3,16}

^{8 Ρωμ. 8,29}

^{9 «Δια τούτο γαρ αυτός κατέβη προς ημάς, εν ουρανώ μένων ως Θεός, ίνα ημάς και μένοντας επί γης έτι προς ουρανόν αναγάγη δια της αγγελικής πολιτείας»}

^{Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, Ομιλία ΝΔ’ “ότι μετά την του Κυρίου παρουσία…”, ΕΠΕ 11,372}

^{10 Παροιμ. 23,26}

^{11 Φιλ. 3,20}

^{12 Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, Ομιλία ΙΣΤ’, Φιλοκαλία των Νηπτικών και Ασκητικών, Φ 7,301-303}

^{13 Φιλιπ. 2,8}

^{14 Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, Ομιλία ΙΕ’, Φιλοκαλία των Νηπτικών και Ασκητικών, Φ 7,274}

^{15 Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Εις το γενέθλιον του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, Λόγος Β’, ΕΠΕ 35,462}

^{16 Καταβασίες Χριστουγέννων}