Του Ιωάννου Π. Μπουγά, Θεολόγου
«Σήμερον πάσα φύσις αγάλλεται και χαίρει ότι Χριστός Ανέστη και Άδης εσκυλεύθη». Αυτός ο παιάνας της Εκκλησίας έχει τίποτα να πει στον σημερινό άνθρωπο, ο οποίος βιώνει διαρκώς τον πόνο και τον θάνατο, όπως εβίωσε και ο Χριστός στον Σταυρό προ της Αναστάσεώς Του; Έχει τίποτε να προσθέσει στον πόνο και στον θάνατο σε πάνω από 6.000 χριστιανούς, κυρίως παιδιά και γυναίκες στην Νιγηρία, στους 359 νεκρούς της ισλαμιστικής αιματοχυσίας στη Σρι Λάνκα την Κυριακή του Πάσχα των Καθολικών και αλλού όπου εκατοντάδες χριστιανοί πέφτουν θύματα ακραίου θρησκευτικού φανατισμού;
Σήμερα ο πόνος αγκαλιάζει ολόκληρο το σύμπαν. Όμως πολλές φορές η πτώχεια, η ασθένεια, η συκοφαντία, ο θάνατος στρέφουν τον άνθρωπο προς τον Χριστό, από ότι η υγεία, ο πλούτος και η δόξα. Ο θάνατος ενός προσφιλούς μας προσώπου επιφέρει αναστάτωση στην ψυχή και συνδέει τον άνθρωπο με τον Θεό, αλλά και με τον εαυτό του. Όταν με τον πόνο σου καταρτίζεις τον χαρακτήρα σου και γίνεσαι κύριος του εαυτού σου, νικάς σας τα πάθη σου γίνεσαι άνθρωπος υπομονετικός. Ο άνθρωπος ολοκληρώνεται ως χαρακτήρας με τον πόνο και όχι με την άνεση. Άγιοι είναι όσοι πόνεσαν και υπέμειναν.
Ο άνθρωπος είναι ένα άμορφο μάρμαρο και γίνεται ένα ωραίο άγαλμα με την σμίλη του πόνου όπου μέγας γλύπτης είναι ο Θεός. Ο πόνος συνδέει τον άνθρωπο με τον άλλον άνθρωπο. Τότε ο δεσμός των ανθρώπων είναι στέρεος, όταν είναι πάνω στον πόνο και όχι στηριγμένος στα χρήματα και στο συμφέρον. Όταν βοηθήσεις κάποιον πονεμένο συνδέεσαι μαζί του περισσότερο. Ο πόνος γίνεται η παρηγοριά του άλλου όταν είναι και οι δυο πονεμένοι.
Ο πόνος λοιπόν είναι γονιμοποιός δύναμη, δύναμη ελπίδας. Ελπίζεις ότι ο πόνος σου, όπως ο Σταυρός του Χριστού, θα φέρει την Ανάσταση σου όπως Αυτου και αυτή η ελπίδα αποτελεί την πηγή της αληθινής χαράς.
Τον πόνο διαδέχεται η χαρά όπως η Ανάσταση του Χριστού διεδέχθη τον Σταυρό. Ποιος όμως είναι η πηγή της χαράς;
Κατά τον υμνωδό και την διδασκαλία της Εκκλησίας η πηγή της χαράς είναι ο Χριστός. Ο Θεός, ο οποίος είναι όλος αγάπη έγινε και όλος πόνος εν τω Σταυρώ, λαμβάνοντας τα έσχατα όρια της ανθρώπινης κακοπάθειας.
Ο πόνος και μάλιστα ο έσχατος πόνος που είναι ο θάνατος δημιουργεί σχέση ζωής και χαράς μετά την Ανάσταση του Χριστού. «Και οι νεκροί εγερθήσονται άφθαρτοι». ( Α’ Κορ. 15,52).
Η καρδιά του ανθρώπου πλημμυρίζει από χαρά όταν σκεφτεί ότι ο Θεός σταυρώθηκε για τον άνθρωπο, όταν σκεφτεί ότι η μεγάλη αγάπη του Θεού προς ημάς έγινε πόνος σταυρικός. Ποια άλλη χαρά τού κόσμου δύναται να συγκριθεί με την χαρά που αισθάνεται όποιος πιστεύει ότι η αληθινή παρηγοριά είναι ο Χριστός; Όταν ο άνθρωπος στον πόνο του καταφεύγει στον Χριστό και ευρίσκει την παρηγοριά, η οποία είναι άλλου είδους από κάθε εγκόσμια παρηγοριά.
Πόνος και χαρά εν τω Αναστάντι Χριστώ. Ο πόνος είναι γονιμοποιός της χαράς της όντως χαράς. Πόνος και χαρά συνυφασμένα ως προτάσεις ζωής στο πρόσωπο του Χριστού.
Μέσα από τον καθημερινό ανθρώπινο πόνο ο αναστάσιμος παιάνας μετατρέπεται σε τροπο ζωής, μια αγαπητική πρόταση συν-Ανάστασης και ενότητας, ένα ξεχείλισμα αγάπης: Χριστός ανέστη χαρά μου, γιατί διαφορετικά, αν ο Χριστός δεν αναστήθηκε, όχι μόνο είναι μάταιη η πίστη των Χριστιανών, αλλά ο πόνος και ο θάνατος θα παραμείνουν πάντοτε και παντού οι μεγαλύτεροι δυνάστες και ο πόνος δεν θα είναι ο προάγγελος της χαράς, αλλά ο οδηγός προς τον θάνατο.
Όποιος γνωρίζει το μυστήριο του πόνου και του σταυρού γνωρίζει τα φαινόμενα και τα νοούμενα στην κτίση. Αν μυηθεί δε και στην απόρρητο δύναμη της χαράς Αναστάσεως γνωρίζει την βαθύτερη ουσία των όντων και τον σκοπό τους, προσεγγίζει τον Θεό και έχοντας βιώσει το γεγονός της Αναστάσεως προσκαλεί τους συνανθρώπους του ως εξής: «Αγαπητοί, μὴ ξενίζεσθε τη εν υμίν πυρώσει πρὸς πειρασμὸν υμίν γινομένῃ, ως ξένου υμίν συμβαίνοντος, αλλά καθὸ κοινωνείτε τοις τού Χριστού παθήμασι, χαίρετε, ίνα και εν τη αποκαλύψει της δόξης αυτού χαρήτε αγαλλιώμενοι». (Α’ Πετρ. 4,12-13).
Η εμπειρία αυτή είναι καθημερινό γεγονός στην Εκκλησία του Χριστού σε κάθε ευχαριστιακή σύναξη, γεγονός υπαρξιακής σχέσης όπου υπάρχει ο σταυρός ο τάφος, η τριήμερος Ανάσταση, η ανάβαση στους ουρανός, η βασιλεία της αγάπης του Θεού όπου πόνος και θάνατος καταργούνται.
Κατά την Θεια Λειτουργία, αλλά και μετά από την Θεια Λειτουργία ο αναστάσιμος παιάνας, Χριστός Ανέστη, της Εκκλησίας καταργεί τον πόνο και δημιουργεί ανθρώπους χαράς.
